İnfaz düzenlemesine ilişkin kanun yürürlüğe girdi.
TBMM Genel Kurulunda dün kabul edilen, "Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Düzenlemeyle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hakimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 11 farklı kanunda değişiklik yapıldı.
Buna göre, ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süreler yeniden belirlendi.
Koşullu salıverilme oranı 2/3'ten yarıya, mükerrirler ve örgütlü suçlar bakımından infaz oranı 3/4'ten 2/3'e indirildi.
Uyuşturucu ticareti ve cinsel istismar suçlarıyla, terör suçlarının 3/4 olan koşullu salıverilme oranları aynen muhafaza edildi. Bu suçların çocuklar tarafından işlenmesi halinde 2/3 olan koşullu salıverilme oranı değişmedi.
Kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama suçu, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçları bakımından herhangi bir indirim yapılmadı.
Denetimli serbestlikte düzenleme
Denetimli serbestlik uygulamasındaki mevcut 1 yıllık maktu uygulama aynen muhafaza edilecek.
Açık ceza infaz kurumunda bulunup da koşullu salıverilmesine 1 yıl kalan iyi halli hükümlülerin cezalarının denetimli serbestlik altında infaz edilebileceğine ilişkin hüküm aynen korunacak.
Hükümlü, denetimli serbestlik uygulaması kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmez veya denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmez ise cezasını açık ceza infaz kurumunda infaz edecek.
Denetimli serbestlik tedbiri uygulanmaya başlandıktan sonra hükümlü hakkında alt sınırı 1 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan dolayı kamu davası açılmışsa infaz hakimi tarafından hükümlünün açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilebilecek.
Denetimli serbestlik uygulamasına ilişkin geçici düzenlemeler yapılacak.
Denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarılacak
Geçici düzenleme uyarınca özellikle terör, uyuşturucu ticareti, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama suçu ve kadına karşı şiddet, işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç 3 Mart 2020'ye kadar işlenen suçlarda, 1 yıllık denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarılacak.
30 Mart 2020'ye kadar işlenen suçlar bakımından, terör, cinsel saldırı ve istismar, kasten öldürme suçları ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç; 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile 70 yaşını bitiren hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak uygulanacak.
Maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını cezaevinde yalnız idame ettiremeyen 65 yaşını bitiren hükümlülerin cezası, Adalet Bakanlığının belirleyeceği devlet hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmek koşuluyla, denetimli serbestlik tedbiri altında infaz edilecek.
30 Mart 2020'ye kadar suç işleyen çocuk hükümlülerin 15 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde kaldığı 1 gün, 3 gün; 18 yaşını dolduruncaya kadar kaldığı 1 gün ise 2 gün sayılacak.
Kovid-19 salgını nedeniyle açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlüler, 31 Mayıs 2020'ye kadar izinli sayılacak. Bu süre, gerektiğinde Sağlık Bakanlığının önerisiyle her defasında iki ayı geçmemek üzere Adalet Bakanlığınca üç kez uzatılabilecek.
Terör ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere, yapılan infaz sistemi değişikliklerine bağlı olarak kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan iyi halli bazı hükümlülerden açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına bir yıl kalanların açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilmesine imkan tanınacak.
Özel infaz usullerinin kapsamı genişletilecek
Hapis cezalarının hafta sonu, geceleyin veya konutta infazına ilişkin mevcut uygulamanın kapsamı genişletilecek. Bu usuldeki 6 aylık sınır, kasıtlı suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından ise 3 yıla çıkarılacak.
Kadınlar ve yaşlılar için öngörülen konutta infaz usulünün ceza sınırı artırılacak. Çocuklar da bu usule dahil edilecek.
Bu kapsamda konutta infazın sınırı; kadın, çocuk ve 65 yaşını bitiren erkek hükümlüler için 1 yıl, 70 yaşını bitiren hükümlüler için 2 yıl, 75 yaşını bitiren hükümlüler için de 4 yıl olarak belirlenecek.
Özel infaz usulleri bazı suçlar bakımından uygulanamayacak. 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olan hasta veya engelli hükümlüler, Adli Tıp Kurumu raporuna bağlı cezalarını konutlarında infaz edebilecek.
Yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan kadın hükümlüler de yine cezalarını konutunda infaz edebilecek. Diğer yandan hamile kadınların cezası 1,5 yıl ertelenebilecek.
Hükümlülerin iyi hallilik değerlendirmesi
Hükümlülerin iyi hallilik değerlendirmesi, infazın tüm aşamalarında ve 6 ayda bir yapılacak. Hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesine (iyi halin belirlenmesine) ilişkin esaslar yeniden belirlenecek ve hükümlülerin iyi hal incelemesinin infazın tüm aşamalarında yapılması sağlanacak. Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda, en geç 6 ayda bir değerlendirmeye tabi tutulacak.
10 yılın üzerinde olan cezalarla terör ve kasten öldürme gibi önemli suçlardan mahkum olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezalarının infazına ve koşullu salıverilmelerine ilişkin değerlendirmeleri, Cumhuriyet savcısının başkanlık edeceği genişletilmiş bir kurul yapacak ve karar verecek. Bu kurula, cezaevi izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı temsilcileri de katılacak.
İyi hallilikle ilgili yapılan değişiklikler, 1 Ocak 2021'den itibaren uygulanacak.
Açık ceza infaz kurumuna ayrılma koşulları yeniden belirlenerek önemli suçlar bakımından infaz hakiminin onayı getirilecek.
İnfaz hizmetleri
Yapılan diğer düzenlemelerle infaz hizmetleri daha da iyileştirilecek. Zorunlu ve çok ivedi durumlarda, Cumhuriyet başsavcılığının hapis cezasının infazına 6 ay ara verebilmesine ilişkin yetkisi, 1 yıla çıkarılacak.
Ayrıca hükümlülerin eş veya çocuklarının sürekli hastalık ya da malullükleri halinde infaza ara verilebilmesine imkan tanınacak.
Çocuk hükümlülere verilebilecek ödül imkanının kapsamı genişletilecek. Bu kapsamda kardeşiyle de görüşmesine imkan sağlanacak.
Hükümlülerin hediye kabul etme hakkı genişletilecek. Çocuk ve 65 yaşını tamamlayan hükümlüler ile beraberinde çocuğu bulunan kadın hükümlüler bakımından, belirli zaman dilimi dışında da hediye alabilme imkanı sağlanacak.
Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin 3 günlük mazeret izin hakkı 7 güne çıkarılacak.
Hükümlülerin mazeret iznini kullanabilmesi için ceza infaz kurumlarında iyi halli geçirmesi gereken süre kısaltılacak.
Hükümlülere, hasta olan yakınlarını ziyaret edebilmesi amacıyla verilen mazeret izin hakkı, 1 defadan 2'ye çıkarılacak.
Açık ve kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin salgın hastalık halinde de kuruma ait telefon ve faks cihazından derhal yararlandırılmasına imkan tanınacak.
Hükümlünün bakıma muhtaç çocuklarının barındırılmasına ilişkin hükümlerin tutuklular bakımından da uygulanabilmesine imkan sağlanacak.
Hükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında, geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak koşuluyla çalıştırılabilmelerine imkan tanınacak. Bu durum, hükümlünün çalıştığı süre daha erken denetimli serbestliğe ayrılmasını sağlayacak.
Hükümlünün, duruşma, sağlık, eğitim ve çalışma gibi nedenlerle geçici olarak cezaevi dışında bulunduğu yerlerde gerçekleştirdiği disipline aykırı eylem ve sözleri nedeniyle de disiplin yaptırımlarının uygulanabilmesine imkan tanınacak.
Hükümlü ve tutukluların cezaevinin güvenlik ve düzenini ihlal eden bazı fiilleri disiplin yaptırımı altına alınacak.
Hükümlüler, kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı kütüphanelerden yararlanabilecek.
Elektronik cihazla takip edilebilecek şüpheli, sanık ve hükümlülerin, rızaları alınmak koşuluyla kendilerine ait cihazlar üzerinden de takip edilebilmelerine imkan sağlanacak.
Kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalıştırma yükümlülüğü altında bulunan muhtaç durumdaki hükümlüler, bu yükümlülüğü yerine getirirken mutat vasıta ile yaptıkları yol giderleri ve iaşe giderleri, çalıştırıldıkları kurum bütçesinden karşılanacak.
Uzmanlaşmış hakimler
Cezaların infazı sürecinde tüm kararların uzmanlaşmış hakimler tarafından verilmesi sağlanacak.
İnfaz hakimliği kurumunun kapasitesi güçlendirilerek uzmanlaşmaları sağlanacak ve infaza ilişkin tüm kararlar bu hakimlikler tarafından verilecek.
Cumhuriyet savcısının infaza ilişkin verdiği kararlara karşı infaz hakimliğine şikayet başvurusunda bulunulabilmesine imkan tanınacak.
İnfaz hakimlerine verilen yeni görevlere ilişkin hükümler, 1 Eylül 2020'dan itibaren uygulanmaya başlanacak. Bu tarihe kadar ceza mahkemelerinin mevcut görev ve yetkileri aynen devam edecek.
Suçlarla etkin mücadele
Bazı suçlarla daha etkin mücadele edilebilmesi amacıyla cezaları artırılacak.
Bu kapsamda yaralama suçunun canavarca his saikiyle, örneğin kezzap atmak suretiyle işlenmesi hali nitelikli haller arasına alınacak ve suçun bu suretle işlenmesi durumunda verilecek azami ceza 18 yıla çıkarılacak.
Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek ve üye olmak ile tefecilik suçlarının cezaları artırılacak.
Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni sayılacak
Diğer kanunlarda yapılan düzenlemelerle bazı sorunlar giderilecek.
Yurt dışına çıkış yasağı gibi adli kontrole ilişkin bazı tedbirlerin takibine ilişkin şekli görevler, denetimli serbestlik müdürlüğünün görevleri arasından çıkarılacak.
Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni kabul edilecek ve kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık imkanı getirilecek.
Kaçakçılık suçlarında malın değerinin "hafif" veya "pek hafif" olması halinde cezadan oransal indirim yapılacak.
Kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık getirilerek kaçakçılık konusu malın değerinin iki katı parayı devlet hazinesine ödediği takdirde cezada belli bir oranda indirim yapılması sağlanacak.
Ankara, AA
