Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Suriye’nin geleceğinin DEAŞ ve YPG-PYD gibi proje terör örgütlerine bırakılmayacak kadar önemli olduğuna inanıyoruz. Bu çerçevede ortak çıkarlarımıza odaklanarak işbirliğimizi devam ettireceğiz” dedi.
Türkiye-Rusya-İran liderleri arasında Suriye’de ateşkesin sağlanması ve normalleşme süreci için yapılan zirve için Türkiye’ye gelen Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin, resmi karşılama töreninin ardından Külliyede Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin video konferans sistemi ile yapılan temel atma törenine katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin arasında 1.5 saat süren baş başa görüşmenin ardından Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi Toplantına geçildi. Toplantının ardından varılan anlaşmaların imza töreni ve ortak basın toplantısı düzenlendi.
İki ülke arasında varılan ortak yatırım anlaşması, enformasyon teknolojileri ve iletişim alanında anlaşma, gençlik ve spor anlaşması, sosyal politika, kadın ve aile hakkında mutabakat zaptı ilgili bakanlar tarafından imzalandı.
“Ticaret hacmimiz bir önceki yıla göre 32 arttı, 22 milyar doları aşmış bulunuyor”
Ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim zaferinden dolayı Putin’i tebrik etti, ilk yurt dışı seyahatini Türkiye’ye yapmasının memnuniyet verici olduğunun altını çizdi. Kemerova kentinde yaşanan trajedi nedeniyle Rus halkına başsağlığı dileklerinde bulunan Erdoğan, Putin ve heyeti ile yaptıkları görüşmelere ilişkin bilgi verdi. Erdoğan, “Siyasi diyaloğumuz ekonomik alana da sirayet ediyor. Gerek askeri, gerek siyasi, gerek ekonomik, gerek kültürel alanda bir görüşmeler zincirini ele alma fırsatını bulduk. Ticaret hacmimiz bir önceki yıla göre bizim hesaplamalarımızda yüzde 32 arttı, 22 milyar doları aşmış bulunuyor. Hedeflerimiz çok daha yüksek. Bizim hedefimiz aslında 100 milyar dolara ulaşmak. Hizmet ticareti ve yatırım anlaşması görüşmelerinin bir an önce sonuçlandırılması ve bu vesile ile 100 milyar dolar hedefine ulaşmamızı temenni ediyorum ki sağlamış olacaktır. Bugün Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin temelini attık. Projenin ilk aşamasını 2023 yılına kadar tamamlamak istiyoruz. Her ne kadar belirlenen 4 aşamalı ise de çok daha hızla, seri gidip bunu öne çekmenin gayreti içinde oluruz. Şuanda belirlenen rakam 20 milyar dolar civarında ama bu 20 milyar doları da aşacak bir yatırımdır. Böyle bir yatırım ülkemize kazandırılmasında değerli dostumun çok büyük emekleri oldu. Bununla birlikte Türkiye enerjisinin yüzde 10’unu temin etmiş olacaktır. Türk akım doğal Gaz Boru Hattı’nın inşası devam ediyor, bunun ikinci hattı ile alakalı çalışmalar hızla devam etmekte” diye konuştu.
“Önümüzdeki yıl bu rakamın 6 milyona ulaşması bekleniyor”
2019 yılında Türkiye ve Rusya’da gerçekleştirilecek kültür ve turizm yılı etkinliklerinin büyük önem taşıdığının altını çizen Erdoğan, “2017 yılında misafir ettiğimiz Rus vatandaşlarının sayısı 4,7 milyona ulaştı. Türkiye’yi ziyaret eden turistler arasında Rusya’dan gelen turistler birinci sıraya yerleşmiş oldu. Önümüzdeki yıl bu rakamın 6 milyona ulaşması bekleniyor. Vizesiz seyahat rejiminin bir ön önce başlaması arzumuzdur” şeklinde konuştu.
“Kimi çevrelerin Türk-Rus işbirliğini zehirleme gayretlerine de şahit olduk”
İkili ilişkilerin yanı sıra Suriye konunun ve bazı bölgesel konularda da görüşüldüğünü belirten Erdoğan, “Astana sürecinde çatışmasızlık bölgelerini hayata geçirmiştik. Bazı ihlallere rağmen bu konuda büyük hedefler yakaladık. Tam arzu ettiğimiz kadar olmasa da Suriye’de sivil can kayıplarının önüne büyük oranda geçtik. Mutabakatın ruhuna herkesin sayı duyması başarısı için çok önemlidir. Bu konuda atılabilecek ilave adımları da görüşme imkanı bulduk. Yarın İranlı mevkidaşımızın da katılımı ile yapacağımız üçlü zirve toplantısında bu sürecin, Astana görüşmelerinin seyri hakkında görüş alış verişini farklı bir şekilde ele alma imkanımız olacak. Suriye meselesine siyasi çözüm bulma gayretlerimizi sürdürme noktasında hemfikiriz. Zeytin Dalı Harekatı’nı da istişare ettik. Sayın Putin’e Afrin operasyonunun sonuçları hakkında gerekli bilgileri aktarma fırsatı buldum. Harekatın ülkemizin güvenliğinin yanında Suriye’nin toprak bütünlüğü ve milli birliği açısından da önemini vurguladım. İnşallah bundan sonra da Suriye’de huzur ve güvenliğin tesisi noktasında beraber çalışmayı sürdüreceğiz. Bulunduğumuz nokta itibariyle Suriye’de Rus dostlarımızla birçok temel konularda aynı endişeleri taşıyoruz. Suriye’nin geleceğinin DEAŞ ve YPG-PYD gibi proje terör örgütlerine bırakılmayacak kadar önemli olduğuna inanıyoruz. Bu çerçevede ortak çıkarlarımıza odaklanarak işbirliğimizi devam ettireceğiz. Türk-Rus ilişkileri son 15 yılda iyi komşuluk, ortak menfaatler ve karşılıklı saygı temelinde büyük gelişme gösterdi. Bu işbirliğinden sadece vatandaşlarımız değil, bölge istifade etti. Aynı dönemde bazı sınamalarla karşı karşıya kaldık. Kimi çevrelerin Türk-Rus işbirliğini zehirleme gayretlerine de şahit olduk. İlişkilerimiz bu zorlu sınavları başarı ile atlattı. Boşa çıkan her provokasyonla ikili işbirliğimiz tıpkı su verilmiş çelik gibi güçlendi” ifadelerini kullandı.
“Sadece geçen sene Cumhurbaşkanı Erdoğan ile toplam 8 görüşme yaptık”
İkili ve heyetler arası görüşmelerde ele alınan konulara ilişkin konuşan Rusya Devlet Başkanı Putin, “İkili işbirliğimizin tüm alanlarını ele aldık. İleriye dönük temel adımları atmış bulunuyoruz. Bu görüşmelerimizin sonucunda bir takım kurumlar arasında anlaşmalar imzalanmış bulunuyor. Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkiler adım adım ilerliyor. Siyasi diyaloğumuz da son derece yoğundur. Sadece geçen sene Cumhurbaşkanı Erdoğan ile toplam 8 görüşme yaptık. Ticari ve ekonomik işbirliğimiz görüşmelerimizde ilgi odağı haline geldi. 2017’de Rus-Türk ticaret hacmi artmış bulunuyor. Rusya, Türkiye’nin ihracat piyasaları arasında üçüncü sıraya geçti, Türkiye ise ticari ortaklarımız arasında yedinci sıraya geçti. İleride de karşılıklı yatırımların artırılması niyetindeyiz. Türkiye Varlık Fonu ile Rusya Doğrudan Yatırım Fonu ortak yatırım fonu kuruyor. Nükleer enerji alanındaki işbirliğimiz çok farklı bir seviyeye taşındı. Türkiye’de ilk nükleer güç santralini kuruyoruz. Türk Akımı ile ilgili deniz kısmına 2 aynı hat kuruluyor, kara kısmını da kısa süre sonra döşemeye başlayacağız” dedi.
“Vize rejiminin liberalleşmesi konusunu da görüştük”
Türkiye’de S-400 füze sistemlerinin hayata geçirilmesini de görüştüklerinin altını çizen Putin, “Teslimat süresinin azaltılmaya karar verdik. Bu alandaki diğer projeler de görüşüldü. Rusya’dan Türkiye’ye turist akımı sürekli artıyor. Vize rejiminin liberalleşmesi konusunu da görüştük. Kaldırılması için neler yapılabilir bunları da konuştuk” dedi.
Suriye meselesinin çözümü konusunda görüş alışverişinde bulunulduğunu kaydeden Putin, "Suriye’deki çatışmasızlık rejimin güçlenmesi için daha neler yapılabilir bunlar görüşüldü. Suriye’de genel anlamda görüşme sürecinin güçlenmesi için neler yapılabilir bunlar görüşüldü. Yarın İran Cumhurbaşkanı ile de bu meseleyi tekrar ele alacağız” diye konuştu.
Basın toplantısında sorulan bir soruya cevap veren Putin, “Türkiye ile olan ilişkilerimizde bu tür provokatif unsurlar hiçbir şekilde yoktur. Bizim Türkiye ile olan ilişkilerimiz son derece yapıcı ve verimli. Biz bu yapıcı yaklaşımın meyvelerini ticaret ilişkilerimizde görüyoruz. Türk Akımı gibi, Akkuyu gibi, bu tür projelerde önemli bir ilerleme kaydedilmektedir. Türkiye bizim farklı açıdan güvenli ve olumlu bir ortağımız. Bölgesel ve uluslararası sorunların çözümü için birlikte çalışıyoruz. Bizim Türkiye ile ilişkilerimizi zedeleyecek herhangi bir unsur görmüyorum” diye konuştu.
“Biz de S-400 konusunda anlaşmamızı yaptık, bu defteri kapattık”
Putin’in ardından konuşan Erdoğan ise, “S-400 füzeleri ile alakalı konu tamamıyla Türkiye’nin kendi kararıdır, bu konuda değerli dostlarımız Rusya Federasyonu’nun bu talebimize olumlu yaklaşımı aramızda bu anlaşmanın yapılmasını getirmiştir. Biz de S-400 konusunda anlaşmamızı yaptık, bu defteri kapattık, bitti o iş. Şuanda artık bu işin imalat süreci devam etmektedir. Hatta biraz da teslimatı erkene almak suretiyle Rusya bize olan samimiyetini çok daha güçlü hale getirmiştir. Akkuyu konusu bizim biraz da geciktiğimiz bir konudur. Akkuyu ile biz enerji ihtiyacımızın yüzde 10’unu karşılayacağız. Rusya’nın bu adımı atmadaki kolaylaştırıcı yaklaşımına karşı hele hele birçok gencimizi yetiştirmeye yönelik atılan adımlar bizim böyle bir işbirliğini gerçekleştirmemize neden olmuştur. Bugünkü açılış bizim bu noktadaki uluslararası enerjimize de enerji katacaktır” şeklinde konuştu.
Ankara, AA
