Malatya Ticaret Borsası Kuru Kayısı Lisanslı Depoculuk için ihtiyaç duyulan kredi imzalanan protokol ile sağlandı. Buna göre; toplam yatırım bedeli 18 milyon 600 bin TL olan Malatya Ticaret Borsası Kuru Kayısı Lisanslı Depoculuk için Kalkınma Bakanlığı 12 milyon TL ödenek verirken, 6 milyon 800 bin TL’yi de Toprak Mahsulleri Ofisi ile TOBB ortak kuruluşu olan LİDAŞ A.Ş.’nin karşılaması için protokol töreni Salı akşamı gerçekleştirildi. Protokol ile birlikte Fırat Kalkınma Ajansı’nın ihale sürecine geçmesi bekleniyor.
Protokol töreni ve iftar programına Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Vali Ali Kaban, AKP Genel Başkan Yardımcısı Öznur Çalık, TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü İsmail Kımıloğlu, Büyükşehir Belediye Başkanı Hacı Uğur Polat, Toprak Mahsulleri Ofisi ile TOBB ortaklı LİDAŞ A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Yahya Toplu, Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, MESOB Başkanı Şevket Keskin, TSO Başkanı Oğuzhan Sadıkoğlu, TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu'nun görevi dönemindeki katkıları nedeniyle törene davet ettiği TSO eski Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç ve il protokolü ile Ticaret Borsası Üyeleri katıldılar.
-“Bir ürün borsası olmayı hedefliyoruz”
Törenin açılışında konuşan Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, “Bizden önce taş üstüne taş koyanların hepsinden Allah razı olsun. Malatya Ticaret Borsası olarak modern bir borsacılık yaklaşımı içerisinde üyelerine bölge ve ülke kalkınmasına yön veren hizmet alanlarında sürekli ileri giderek sayılır ve saygın bir kuruluş olma ilkesiyle hareket etmekteyiz. Malatya Ticaret Borsası 2017-2020 stratejik planıyla 2023’e hazırlanıyor. Bu kapsamda satış salonu olan, akredite laboratuarı ve lisanslı depoculuğun var olduğu bir ürün borsası olmayı hedefliyor. Bugün dünyanın kuru kayısı üretiminin yüzde 85’ini karşılayan ve bunu tüm kıtalara ihraç eden Malatya’nın elektronik borsacılık ile kayısı fiyatında istikrar sağlama adına uluslar arası bir ürün borsası olma öncelikli ve birinci hedefimizdir. Borsamız, kuru kayısının piyasaya arzında alıcı ve satıcının uluslar arası buluşma noktası olacaktır. Malatya’nın tarım ve hayvancılığın gelişmesi için çaba sarfeden Ticaret Borsamız Türkiye’nin stratejik ürünü kayısının tanıtım, pazarlanması ve standartlar ölçüsünde yetiştirilmesi gibi çok önemli bir misyonu da yürütüyor. Malatya dünyanın kuru kayısı başkenti olarak dünya kayısı ihracatının yüzde 85’ni karşılayıp 350 milyon dolar döviz girdisi sağlamaktadır. Buna katkıda bulunan, gerek temini konusunda tüccarlarımıza, bütün sıkıntıları omuzlayarak canla başla çalışan ve bu ürünü dünyanın dört bir yanına ihraç eden ihracatçılarımıza sonsuz teşekkür etmeden geçmemeliyiz.” dedi.
-“ Kayısının bundan sonra depolama sorunu bitecek”
Türkiye Odaları ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, “Türkiye’nin en zeki, en akıllı adamları nerelidir. Malatya. Hep beraber kabul ediyor muyuz bunu. Bunun sırrı nereden geliyor. Kayısı mı. Kayseri’de de kayısı diyorlar. Malatya’da ne derler? Mişmişten geliyor. Mişmişin ana vatanında sizlerle beraber olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Bugün kim ne derse desin, yaklaşık 50 yıldır Türkiye Cumhuriyetini kim idare ediyor, diye bakın, arkasında Malatya’yı görürsünüz. Rahmetli İsmet Paşa nereliydi, Malatyalıydı, rahmetli Özal nereliydi, Malatyalıydı hemşerinizdi. Allah razı olsun, bugün Türkiye eğer dünya arenasında söz sahibi ise rahmetli hemşerimizin çok büyük katkısı var, Allah mekanını cennet eylesin. Şimdi Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, peki onun yardımcısı nereli, Malatyalı. Gümrük ve Ticaret Bakanı nereli, Malatyalı. Bu bakanı alkışlamakta haklısınız, ardam gibi adam. Bunu da yağ olsun diye söylemiyorum, nasıl olsa 3 hafta sonra milletvekili. Ama ciddin beraber çalışmış olmaktan büyük gurur duydum, adam gibi adam bir hemşerinizin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yapıyor olmasından büyük gurur duydum. Böyle bir hemşerinizin olmasından da hepiniz büyük gurur duyabilirsiniz. Allah razı olsun kendisinden. Peki; Türkiye’nin en büyük sivil toplum kuruluşu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunun başkanı nereli, Malatyalı. Memleketi kim idare ediyor, Malatya. İyisi de kötüsü de size ait, haberiniz olsun. Buraya bir hayırlı iş için geldik. Sayın bakanımız, bakan olduktan sonra Mişmişin lisanslı deposunun kurulması için büyük çaba sarfetti. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızla da belli bir uzlaşma sağlandı ve burada hayırlı bir işe imza atacağız. Toprak Mahsulleri Ofisi, Toprak Mahsulleri Ofisi ve TOBB LİDAŞ Şirketi ve Malatya Ticaret Borsamızın da katkıları ile Kalkınma Ajansının da katkısıyla Malatya’mız da Türkiye’nin ilk lisanslı deposunun açılışını yapacağız. Bunun ilk kuruluş sözleşmesini yapacağız. İnşallah Allah bizlere temelini atmayı ve açılışını yapmayı da nasip etsin. Kayısının bundan sonra depolama sorunu bitecek. Kayısının sağlıklı ortamlarda depolanması imkanı sağlanacak ve bedava sağlanmış olacak.” diye konuştu.
Vali Ali Kaban da kayısının Malatya için ne kadar önemli olduğunu yaşayarak gördüğünü anlatarak, lisanslı deponun kente kazandırılmasının çok önemli olduğuna ifade etti.
-“Ülkemizin önemli ticaret ürünlerinden biridir”
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfnekci, “Türkiye, dünya yaş ve kuru kayısı üretiminde birinci sırada yer almaktadır. TÜİK verilerine göre 2017 yılında, yüzde 35’lik artışla ülkemizde toplam 985 bin ton kayısı üretimi sağlanmıştır. Sadece Türkiye değil, artık tüm dünya biliyor; Malatya en önemli kayısı üretim merkezidir ve en güzel, en lezzetli kayısı da burada yetişir. Türkiye’deki toplam yaklaşık 17 milyon kayısı ağacının 8 milyonuna Malatya ilimiz sahiptir. Kayısı ticareti, gerek yurtiçi gerekse yurt dışı ticaret alanında ülkemizin önemli ticaret ürünlerinden biridir. Ülkemiz iç ticaretinde önemli bir yeri olan kuru kayısı, aynı zamanda ülkemizin en önemli ihraç ürünlerinden de biridir. Ülkemizde üretilen kuru kayısının çok önemli bir kısmı ihraç edilmekte ve dünya kuru kayısı ticaretinin büyük bir bölümü Malatya’mızdan sağlanmaktadır. Gerek ağaç sayısı, gerekse taze ve kuru kayısı üretim miktarları ile Malatya sadece ülkemizin değil, bütün dünyanın kayısı üretim merkezi konumunda bulunmaktadır. Dünya kuru kayısı ihracatına ilişkin verilere baktığımızda; ülkemiz yüzde 74’lük pay ile kuru kayısı ihracatında birinci sıradadır. Bu başarı Malatya üreticisinin başarısıdır. 2017 yılı Ağustos ayı ile 2018 yılının Nisan ayı arasında yaklaşık 81 bin ton kuru kayısı ihracatı yapıldı. Bu dönemde kuru kayısı ihracatından yaklaşık 220 Milyon dolar gelir elde edilmiştir.”ifadelerini kaydetti.
-“Olumsuz etkilerin giderilmesi ürünün depolanabilmesi ile mümkün olabilecektir”
Bakan Tüfenkci şöyle devam etti:
“Üretim imkânlarımız ne kadar iyi olursa olsun, üretim kapasitemiz ne kadar yüksek olursa olsun pazarlama aşamasında yaşanacak sıkıntılar amaca ulaşmamızı engelleyecektir. Üretim ile pazarlama birbirinin ayrılmaz parçalarıdır. Konu bir de tarım ürünleri olunca, bu bağ daha da kuvvetlenmektedir. Tarım ürünleri ticareti arz ve talebin diğer ürünlere göre çok farklı unsurlara bağlı olduğu bir sektördür. Örneğin tarım ürünleri piyasasında uzun bir talep dönemini kısa bir arz dönemi ile karşılamak mecburiyeti bulunmaktadır. Tüm bu söylediklerim tarım ürünleri ticaretinde depolama faaliyetinin ne kadar önemli bir faaliyet olduğunu göstermektedir.
Arz ve talep dönemi dengesizliğinin fiyat oluşumunda yapacağı olumsuz etkilerin giderilmesi ürünün depolanabilmesi ile mümkün olabilecektir. Buradaki temel soru nasıl bir depolama yapmamız gerektiğidir: Bu depolamanın; Fiyat spekülasyonlarına neden olmayacak şekilde takip ve kontrol edilebilir şeffaf bir yapıda, Küçük ölçekte üretim yapan üreticilerimiz de dâhil olmak üzere bütün üreticilerimizin yararlanabileceği kolaylıkta, Ürün zayiatına neden olmayacak modernlikte, - Depolanan ürünün finansal bir araç olarak kullanılmasını mümkün kılacak bir yapıda olması gerekmektedir. İşte bu depolama modelinin günümüz Türkiye’sindeki adı Lisanslı Depoculuktur.
Biz fiyat dalgalanmalarını engelleyen, bütün üreticilerin yararlanabildiği, ürün zayiatına neden olmayacak modernlikte ve depolanan ürünün finansal bir araç olarak kullanılabilmesini sağlayan bir depolama sistemini hayata geçirdik. Sistem her geçen gün gelişmeye ve yaygınlaşmaya devam etmektedir. Bugüne kadar, toplam 123 adet şirkete Gümrük ve Ticarete Bakanlığı olarak kuruluş izni verdik. 40 tanesinin lisanslı depo olarak faaliyete geçmesini sağladık. Böylece, 2011 yılında 20.000 tonla başladığımız lisanslı depoculuk sisteminde; Bugün 1 milyon 838 bin 200 tonluk kapasiteye ulaştık. Kuruluş izni almış 123 şirketin tamamına lisans verilmesi durumunda ise ulaşılması öngörülen toplam depolama kapasitemiz 10 milyon tonu aşacaktır. Tüccar ve sanayicilerimiz; işletmelerinin ihtiyaçları için depo inşa etme maliyetinden kurtulmakta, ihtiyaç duydukları miktar, tür ve kalitedeki ürünü kolaylıkla ve güvenilir bir şekilde borsa ve elektronik ürün senetleri vasıtasıyla tedarik edebilmekte ve ürünlerini lisanslı depolarda depolayabilmektedir. Ayrıca ihtiyaçları halinde kredi de temin edebilmektedir.”
-“Kayısımızın değerine artı değer katmak için kayısıyı da lisanslı depoculuk kapsamına dahil ettik”
Bakan Tüfenkci Lisanslı depoculuk sistemini desteklemek ve geliştirmek için bakanlık olarak durmaksızın çalışmakta olduklarını belirterek şöyle devam etti; “Malatya kayısımızın değerine artı değer katmak için kayısıyı da Bakanlığımızca yapılan düzenlemelerle lisanslı depoculuk kapsamına dâhil ettik. Malatya kaysımızda artık lisanslı depolarda muhafaza edilebilecek. Lisanslı depoculuğun gelişmesi ve yaygınlaşmasını teminen önemli teşvik mekanizmalarını hayata geçirdik. Ürünlerini lisanslı depolarda muhafaza eden ürün sahiplerinin lisanslı depo işletmelerine ödediği depo kira ücretlerinin yarısını Devletçe karşılamaya devam ediyoruz. Bu çerçevede bugüne kadar toplam yaklaşık 47 Milyon TL kira desteği ödemesinin gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Ayrıca 2018 yılı için; Ürünlerini lisanslı depolarda depolayan üreticilerin ve üretici birliklerinin lisanslı depo işletmelerine ödeyeceği depo kira ücretinin tamamı ile; ürünlerin lisanslı depoya konulmasından önce laboratuvarlarca yapılacak analizlere ilişkin analiz ücretinin tamamı devletçe karşılanacaktır. Ürününü lisanslı depoya koyan üreticilere ve üretici birliklerine ton başına 25 tl nakliye desteği sağlayacağız. Böylece üreticilerimiz hiçbir masrafla karşılaşmadan, Sıfır maliyetle ürünlerini lisanslı depolara getirebilecek; Başta fiyat artışları ve vergi istisnaları olmak üzere lisanslı depoculuk sisteminin avantajlarından yararlanabilecek. Ürünlerini lisanslı depoya bırakan ve elektronik ürün senetleri vasıtasıyla satan kişilerin gelir ve kurumlar vergisi ile katma değer vergisinden muaf olmasını da sağladık. Böylece üreticilerimiz, tüccarlarımız ve sanayicilerimiz lisanslı depoları kullanmaları halinde hiçbir vergi kesintisi yapılmadan ürünlerini satabilmektedirler. Elektronik ürün senetleri teminat gösterilerek kullanılacak kredilerin faizinin yarısını da devletçe karşılıyoruz. Elektronik ürün senedi sahibi üretici ise faizin tamamını devletçe karşılıyoruz. Ayrıca lisanslı depo yatırımcılarına da önemli avantajlar sunduk. Lisanslı depo yatırımlarının daha fazla desteklenmesini sağlamak amacıyla bu yatırımları öncelikli yatırım konuları arasına dâhil ettik. Yatırım nerede yapılırsa yapılsın 5’inci bölge desteklerinden yararlanabilmesini sağladık. Bununla birlikte lisanslı depo yatırımlarına 20 Milyon TL’ye kadar sübvansiyonlu kredi kullanılabilme imkânını da sağladık. Kuru kayısının da lisanslı depoya girmesiyle hem lisanslı depoculuğun avantajlarından hem de bu sistem için sağladığımız bütün teşviklerden Malatyalı kayısı üreticilerimiz de faydalanabilecektir. Sistemin en önemli ayağı olan ve bütün piyasayı tek bir çatı altında toplayacak olan Türkiye Ürün İhtisas Borsası’nın faaliyete geçmesinde son aşamaya geldik. Türkiye Ürün İhtisas Borsasının faaliyete geçmesiyle elektronik ürün senetlerinin alım ve satımı tamamen elektronik ortamda hızlı ve güvenilir biçimde tek bir platformda yapılacaktır. Tarımsal piyasalar ile finansal piyasaların entegre olacaktır. Lisanslı depoculuk ve Ürün İhtisas Borsası ile birlikte artık kayısımız en son teknolojiyle donatılmış olan lisanslı depolarda depolanacak. Bu sistem sayesinde; üretimde dünya lideri olduğumuz kayısıda Malatya’mızı dünya ticaretin de bir merkezi haline getireceğiz.”
Yapılan konuşmaların ardından Malatya Ticaret Borsası Kuru Kayısı Lisanslı Depoculuk Protokol imza törenine geçildi. Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan ile Toprak Mahsulleri Ofisi ile TOBB ortaklı LİDAŞ A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Yahya Toplu arasında protokol imzalanırken, müşahit olarak ise Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Vali Ali kaban, AKP Genel Başkan Yardımcısı Öznur Çalık, TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü İsmail Kımıloğlu, Büyükşehir Belediye Başkanı Hacı Uğur Polat hazır bulundular.
Törende 2017 yılı en iyi ihracat ödülleri de firmalara verildi. Protokol üyelerince ödülleri verilen kayısı ihracatçısı firmalar şu şekilde: Kırıcı A.Ş., Akbaş A.Ş., Göçmezler A.Ş., Pak Tar. Ltd. Şti., Omar Elmas Ldt. Şti., Doğancan Ltd. Şti., Meral Tarım Ldt. Şti., Bozkale Gıda Ltd. Şti., Türkel Tarım Lmd. Şti. ve Deniz Dış. Tic. Ltd. Şti.
Burhan KARADUMAN, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
