Bilkent Üniversitesi'nin Malatya dahil 4 ildeki eğitim kampüsü projesi, her il'e 48-50 milyon dolarlık bir yatırımı getirecek. TBMM'ye geçtiğimiz hafta sunulan ve ilgili yasada değişiklik yapılmasını öngören yasa kapsamında yeralan, halen Milli Eğitim Komisyonu'nda görüşüldüğü belirtilen yasa tasarısının kapsamındaki "Bilkent" projesinin bir özelliği de, "tamamen kendiliğinden, merkezi değerlendirmeyle ortaya çıkmış, bazı yerel siyasiler ya da kurumların sahiplenemeyeceği" bir proje olması.
Malatya, Van, Erzurum ve Şanlıurfa'da, Bilkent Üniversitesi'ne bağlı eğitim kurumları kurulmasını öngören proje konuşulmaya başlandıktan sonra, bundan pay çıkarmaya çalışan ve tasarının yasalaşması için girişimlerde bulunacağını belirtenlerin açıklamaları duyulmaya başlanırken, daha önce Malatya ile ilgili konularda benzer bir yaklaşımları görülmeyenlerin bu çabaları, "pay kapma isteğindeler" yorumlarına yolaçtı ve ciddi bulunmadı.
48-50 MİLYON DOLARLIK YATIRIM..
Projeyle ilgili CNN Türk Televizyonu'na değerlendirme yapan Bilkent Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Ali Doğramacı, bu proje kapsamındaki 4 ilin her birine, 48-50 milyon dolarlık bir yatırımın söz konusu olduğunu kaydetti.
Prof.Dr. Doğramacı, okulların "yatılı" bölümünün bulunmayacağını, merkezi sistemle, Türkiye'nin her yerinden adayların alınabileceğini, bu illerdeki okulları kazanan öğrencilerin ailelerinin, çocukların okuyacağı illere taşınmak zorunda olduklarını bildirdi. Bu durum, Malatya'da açılacak okulu, Malatya dışından kazanan öğrencilerin ailesinin de Malatya'ya taşınması anlamına geliyor.
BİLKENT PROJESİNİN DETAYLARI..
Ankara'daki Bilkent Üniversitesi hazırlık okulları ve uluslararası eğitim kurumlarının aynısının Erzurum, Malatya, Şanlıurfa ve Van illerinde kurulmasını sağlayacak tasarıyla Doğu ve Güneydoğu'da görev yapacak hakim, savcı, doktor, subay, mühendis ve öğretmen gibi kamu görevlilerinin çocuklarının uluslararası geçerliliği olan eğitimi alması sağlanacak.
Ayrıca Bilkent'in kuracağı bu ilk ve orta öğretim kurumlarının her biri, en az yüzde 70'i tam burslu olmak üzere, bin öğrenci kapasiteli olacak. Sosyal-kültürel ortamın eksikliği nedeniyle zorunlu hizmet yasalarıyla dahi Doğu ve Güneydoğu'da görev yapması sağlanamayan bir kısım kamu personelini ikna edecek "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Yasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa Tasarı"sı TBMM'ye sunuldu.
Toplam 3 maddeden oluştuğu için kısa sürede yasalaşması beklenen tasarı uyarınca, Bilkent Üniversitesi, Ankara, Erzurum, Malatya, Şanlıurfa ve Van'da birer eğitim bilimleri enstitüsü kurulacak. Bu enstitüler, kampüslerinde "uluslararası yüksek kalite ve standarda sahip eğitim merkezi olmak amacıyla kurulabilecek Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na tabi ilk ve orta öğretim okullarını laboratuvar okulları olarak" kullanacak. 2000 yılından bu yana Ankara'da varolan Eğitim Bilimleri Enstitüsü'ne bağlı Ankara'daki laboratuvar okuluyla Bilkent Üniversitesi hazırlık okulları ve Bilkent Uluslararası Okulu öğrencileri ve öğretmenleri müşterek akademik ve sosyal çalışmalarda bulunacak. Laboratuvar okullarındaki öğretmenler, kampüslerindeki eğitim bilimleri enstitüsünde yüksek lisans veya doktora öğrencisi olabilecek, ayrıca eğitim bilimleri enstitüsü öğretim elemanları da laboratuvar okullarında öğretmenlik yapabilecek.
MEZUNLARA BAKALORYA DİPLOMASI
Erzurum, Malatya, Şanlıurfa ve Van'da kurulacak laboratuvar okullarında da aynen Ankara'dakinde olduğu gibi onuncu sınıftan 11. sınıfa geçişte, Bilkent Üniversitesi Senatosu tarafından belirlenecek uluslararası sınavlarda başarılı olma şartı da aranacak. Ayrıca bu liselerden mezun olabilmek için uluslararası bakalorya diploması alınması da gerekecek.
Öte yandan tasarıyla Erzurum, Malatya, Şanlıurfa ve Van illerinde ailesiyle birlikte yaşayan zeki ama ekonomik gücü yeterli olmayan çocuklara da Bilkent'in bu uluslararası nitelikteki okullarına girme şansı tanınacak.
Bu 4 ildeki laboratuvar okullarında öğrenim gören öğrencilerin en az yüzde 70'inin burslu olması zorunlu kılındı. Bu kampüslerde eğitim ve araştırma birimleriyle sağlık merkezi, lojmanlar, misafirhaneler gibi her türlü tesisin kurulması ve işletilmesiyle ilgili, ücretler dahil her türlü giderler ile okullarda burslu okuyacak öğrencilere sağlanacak burslar için devletin harcama yapmasına gerek kalmayacak. Bu kampüsler için gereken her türlü para ile burslu okuyacakların masrafları Bilkent Üniversitesi'nin temin veya kabul edeceği gelir kaynakları ile bağışların dışında, bu okullarda parasıyla okuyan öğrencilerden alınacak eğitim ücretlerinden karşılanacak.
Ayrıca, Bilkent Üniversitesi ve üniversiteye bağlı olarak kurulacak laboratuvar okullarındaki tüm personelin ücretlerinden geriye dönük olarak, 1 Mart 2006 tarihinden itibaren 25 yıl süreyle kesilecek gelir vergisi tutarının özel bir hesaba aktarılmasıyla da bir kaynak oluşturulacak. Bu özel hesabın oluşturulması, kullanımı ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, Maliye ve Milli Eğitim bakanlıkları ile Bilkent Üniversitesi'nce birlikte hazırlanacak yönetmelikle düzenlenecek.
Tasarının gerekçesinde, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nin yeni bir açılımla cazibe merkezi haline getirilerek, bu bölgelerde mühendis, doktor, hakim, öğretmen ve subay gibi mesleklerinde önde gelen profesyonellerin, aileleri ile birlikte taşınmayı ve yaşamayı düşünebilecekleri bir ortamın oluşturulmasının amaçlandığı vurgulandı. Bu amaçla dünya standartlarında ilk ve orta öğretim eğitim kurumları kurulacağı, böylece çocuklarının eğitimini 1. planda tutan aileler için, üstün seviyede eğitim verilmesi planlandığı belirtilen gerekçede, kurulacak liselerin son sınıfları dahil her sınıfta öğrencilerin sanat, spor ve toplumsal duyarlılık projeleri gibi etkinliklere faal olarak katılmalarının öngörüldüğü de kaydedildi. Bu arada Erzurum, Malatya, Şanlıurfa ve Van'da dünya çapında eğitim verecek ilk ve orta öğretim kurumları kurulmasının ardından, ileride bazı alanlarda yüksek öğrenim birimleri ve yetişkinlere yönelik olarak üniversite sonrası kursların açılması da planlanıyor. Kurulacak bu ilk ve orta öğretim kurumlarının her biri, en az yüzde 70'i tam burslu olmak üzere, bin öğrenci kapasiteli olacak. Okula öğrenci kabulü özel sınavlarla gerçekleştirilecek.
"İLK YIL LİSELERE 100'ER ÖĞRENCİ ALINACAK"
Projenin 1. yılında lise hazırlık sınıflarına 100'er öğrenci alınacak ve öğrenci sayıları her yıl kademeli olarak artırılacak. Lise hazırlık sınıfının açılışından 4 yıl sonra ise ilköğretim okullarına öğrenci alınmaya başlanacak. "Toplumsal eğitim planının bir parçası" olarak okula kabul edilen öğrencilerin ailelerinin de o ilde yaşaması istendiği için bu okullara yatılı öğrenci alınmayacak. Bilkent Üniversitesi'nin, 12 yıldır uluslararası seviyede bir eğitim programını Ankara'daki Bilkent Üniversitesi Hazırlık Okulu'nda sürdürdüğünden, bu alandaki yeterliliğini kanıtladığı da vurgulanan tasarıda, bu okuldaki tüm öğrencilerin, 10. sınıfta Cambridge Üniversitesi'nin uluslararası genel ortaöğretim sınavlarına girdiği, bugüne kadar okulun bütün öğrencilerinin bu sınavlarda başarılı olduğu bildirildi.
Ayrıca lise son sınıftaki öğrenci1acak. Bu 4 ildeki laboratuvar okullarında öğrenim glerin tamamının liseyi bitirmek için uluslararası bakalorya diplomasını kazanma zorunluluğu bulunuyor. Bilkent okulu, hem Uluslararası Okullar Avrupa Konseyi (ECIS) hem de New England Kolejler ve Okullar Derneği (NEACS) tarafından akredite olmuş durumda.
Mart 2006 itibarıyla Bilkent Üniversitesi'nde lisans eğitimi alan bu lisenin mezunlarının yüzde 30'undan fazlasının yüksek şeref öğrencisi olduğu, üniversitenin tüm lisans öğrencileri için bakıldığında ise oranın yüzde 10 seviyesinde olduğu belirtiliyor.
Bilkent Üniversitesi'nin aldığı devlet yardımının, kurum bütçesinin yüzde 10'unun altında olduğu, bütçenin ağırlıklı kısmının öğrencilerden alınan öğretim ücretleriyle üniversitenin kuruluşunda kurucu vakıfların sağladığı gelir kaynaklarından temin edildiği kaydedildi.
Üniversite personeline yapılan ödemelerin devletin dışında oluşturulan bu 2 ana gelir kaynağından karşılandığı, dolayısıyla brüt personel maaşları içinde yer alan ve Erzurum, Malatya, Şanlıurfa ile Van illerindeki kampüslere yönlendirilecek gelir vergisinin kaynağını, devlet bütçesinden aktarılan kamu kaynağının değil, üniversitenin öz kaynaklarından sağlanan gelirlerin oluşturacağı vurgulanıyor.
