İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yunus Önal, 10 yıl süren çalışmalarının sonucunda Malatya'ya özgü kuru kayısıdan un üretmeyi başardı.
Kayısıdan katma değeri yüksek ürünler elde edebilmek için çalışmalar yürüten Önal, hüdayi olarak da bilinen hoşaflık kayısı, günkurusu ve kükürtlü kuru kayısıdan her yaş grubunun tüketimine uygun un elde etti.
Ürününe 2 ay önce Türk Patent ve Marka Kurumundan patent tescili alan Önal, bebek mamalarına veya yoğurda katılarak tüketilebilen, kek ve ekmek yapımında kullanılabilen, hatta toz içecek olarak da değerlendirilebilecek kayısı unuyla ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyor.
Önal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, gelişmiş ülkelerin kayısıyı her yaş grubuna göre farklı forma getirerek tüketiciye sunduklarını, kendisinin de bundan hareketle çalışmalar yaptığını söyledi.
Laboratuvarda 10 yıl süren çalışmalarının sonucunda günkurusu, kükürtlü kuru kayısı ve hüdayi kayısıdan un elde ettiğini anlatan Önal, "Kayısı unuyla komposto yapılabiliyor, bebek mamasına katılabiliyor. Her yaş grubu için içecek yapılabiliyor. Kek gibi unlu mamullere ya da çocukların tüketebileceği ürünlere katma şansımız var. Yoğurda katıp çocuklara yedirilebilir. Bütün bunların denemesi yapıldı. Kayısı ununu her yaş grubunun tüketmesi mümkün." diye konuştu.
Kükürtlü ve günkurusu kayısının kendine has aroması bulunduğunu, bu aromaların unda da olduğunu aktaran Önal, kayısı ununun kuru şekilde muhafazasında bir sıkıntı yaşanmadığını dile getirdi. Önal, "Yaptığımız işlem itibarıyla hiçbir özelliğinde değişme olmadı." dedi.
- "Kükürtlü kayısı bağışıklığı güçlendiriyor"
Önal, Türkiye'de kükürtlü kayısının çok tüketilmediğini, Malatya'da üretilen kükürtlü kuru kayısıların neredeyse tamamına yakınının Avrupa ve Amerika'ya ihraç edildiğini belirterek, "Avrupa ve Amerika'da kükürtlü kayısı her yaş grubu insanın bağışıklık sistemini güçlendirmesi için kullanılıyor. Kayısının kabızlığı önleyici özelliği var, ama gelişmiş ülkelerin kükürtlü kayısı tüketmesinin ana sebebi bağışıklık sistemini güçlendirmesidir. İlimizde ve ülkemizde kükürtlü kayısı tüketilmiyor. Bunun yaygınlaşması gerek." ifadelerini kullandı.
Amerika'nın Türkiye'den aldığı 10 bin ton kükürtlü kayısıdan 500 milyon dolar gelir elde ettiğine dikkati çeken Önal, bu veriden hareketle Malatya'nın sattığı 100 bin ton kuru kayısıdan 5 milyar dolar gelir elde edilmesi gerektiğini söyledi. Bunun gerçekleşmesi için kayısının katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesine ihtiyaç olduğunu vurgulayan Önal, şunları kaydetti:
"Kayısı unu gibi onlarca çalışma olmalı. Malatya'ya özgü dört kayısının yüzde 95'i Türkiye'de, yüzde 90'ı da Malatya'da üretiliyor. Dünyada böyle başka bir ürün yok. Fındık veya bir başka ürün dünyadaki pek çok ülkede yetişiyor, ama kayısı Malatya'ya özgü bir ürün, dünyada bize özel ürün. Kayısının katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi amacıyla üniversite ve yerel yönetimler olarak, kayısıya başka anlamlar kazandırılması gerekiyor."
AA