Malatya’da uzun yıllar Malatya Adli Tıp Kurumu Grup Başkanı olarak görev de yapan İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman Celbiş, uyuşturucu konusunda önemli, ancak dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Türkiye’de kullanımı her geçen gün artan sentetik uyuşturucuların analize giderken bozulduğunu belirten Prof. Dr. Celbiş, “Sentetik uyuşturucunun tespit edilmesi için yöntem geliştirilmeli” uyarısını yaptı. “Uyuşturucuya bağlı ölüm düştü” ifadesinde hesap hatası olduğunu belirterek, “O zaman uyuşturucuların kalitesi arttırıldı, ölüme etkileri azaltıldı mı diyeceğiz” sorusunu yönelten Prof. Dr. Celbiş, trafikteki her araçta uyuşturucu araması yapılması gerektiğini de belirti. “Nargile Salonları ve elektronik sigara niye çok arttı?” sorusunu yönelterek nargile salonları gibi alanların dedektör köpeklerle aranmasını öneren Prof. Dr. Osman Celbiş, “Suça karışanların ve trafikte denetim yapılırken şüphelilerin de uyuşturucu testi yapılmalı” önerisini de kamuoyuna sundu.
Prof. Dr. Osman Celbiş, ERTV’de Hülya Kaya tarafından hazırlanıp sunulan “Güne Bakış” Programına konuk olarak, uyuşturucu maddeleri, uyuşturucu ile mücadele, uyuşturucu ile mücadelede alınması gereken önlemler hakkında açıklamalarda bulundu.
Elektronik sigaralara da dikkat çeken Prof. Dr. Celbiş, “Uyuşturucu kullanımı bütün toplumlarda eskiden beri olan bir şey. Eskiden daha çok doğal uyuşturucular kullanılıyordu, son dönemde sentetik uyuşturucular kullanılıyor. Her gün sürekli sürekli kimyasal yöntemle geliştirilen, ucundaki kimyasal maddeyi hafifçe değiştiriyorsunuz, yasaklı madde değil, ama o etkide var. Bundan çok yakalanmaya başlandı, Malatya’dan da çok yakalanıyor. Uyuşturucu kullananların sayısını söyleyemiyoruz, saha çalışması yok. Türkiye’de uyuşturucu kullanma yaşının düştüğünü söylüyoruz. Neye göre söylüyoruz? Yakalananlara göre söylüyoruz. Yakalanmayanları bilmiyoruz. “ dedi.
-“Laboratuvarlara analiz için gönderilen sentetik uyuşturucular hemen bozuluyor!..”
Türkiye’de acilen sentetik uyuşturucuların laboratuvar analizlerinin kısa sürede ve bilimsel standarttalar göre yapılmasını sağlayacak çalışmaların olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Osman Celbiş şöyle devam etti:
“Sentetik uyuşturucunun doğal uyuşturucuya göre etkisi 300 kat arttı. 300 gram esrar yerine 1 gram sentetik uyuşturucu yetiyor. Doğal uyuşturucuların yakalanması polisiye tedbirlerle daha kolay. Ama bu sentetik uyuşturucular için çok daha zor. Doğal uyuşturucuyu yakalayıp analize gönderdiğinizde o doğal olduğu için bozulmaz. Ama yeni uyuşturucuların ne olduğunu bilmiyoruz. Eskiden tarım ilaçlarındaki bazı maddeler uzun süre bozulmadan kalıyordu, bunların yerine yeni nesil tarım ilaçları yapıldı ve bunları doğaya attığınız zaman doğada ısı ve hava ile bu yok olur, zehir yapısı bozulur. Bu sentetik uyuşturucularda böyledir. Yakın zamanda bir tez çalışması yapıldı. ‘Sentetik uyuşturucular bozulmadan kanda ne kadar zaman kalıyor.’ Şüpheliyi yakalıyorsunuz, sentetik uyuşturucu kullanmış mı, kullanmamış mı kan örneği alıyorsunuz, laboratuvara gönderiyorsunuz. Acaba bu sürede o laboratuvara gönderilirken bozuluyor mu, bozulmuyor mu? Çok bozuluyor, 3 gün sonra yüzde 30’a düşüyor. Arkadaşlar oda sıcaklığında bakmışlar, artı 4 derecede bakmışlar, eksi 7 dereceye bakmışlar, eksi 7 derecede bozulmuyor. Eksi 7 derecede bazıları bozuluyor, bazıları bozulmuyor. Ama büyük çoğunluğu bozuluyor. Bu durum uyuşturucu satışı yapanlar için büyük avantaj, çünkü yakalanmıyor. Bilimsel gelişmeleri bilmeden yaptığınız zaman neyi yaptığınızı bilmiyorsunuz.”
“Malatya’da alkol ikramı yapan yerler azaldı, peki Malatya’da alkol tüketim oranı düştü mü?”
İçişleri Bakanlığında uyuşturucu konusunda çalışması olan danışman olup olmadığını merak ettiğini belirten Prof. Dr. Osman Celbiş, “Metruk evlerde daha çok eroin kullanılıyordu. Sentetik uyuşturucu ise her yerde kullanılıyor. Gençlerin artık Orta Amerika’ya, Güney Amerika’ya gittiğini biliyorum. Geziye, seyahate giden gençler niye oraya gidiyor acaba? Oraya giden gençler fotoğrafta paylaşmıyor. Seyahat acentalarımız var, bakanlığımız baksın gençler nereye gidiyor? Uyuşturucu ile mücadele var, ama yöntem yanlış. Sentetik uyuşturucunun tespit edilmesi için yöntem geliştirilmeli. Ben TÜBİTAK destekli projede yaptım, kimse gelip sormadı ‘ne oldu?’ diye. Bonzai ile ilgili bir çalışmaydı, kanda ne kadar kalıyor, etkisi nedir, nasıl etki yapıyor, bunu ölçmeye çalıştık. Sonuçlarla çok ilgilenen yok. İçişleri Bakanlığında uyuşturucu ile ilgilenen, konuyu bilen, çalışmaları olan kaç tane danışmanı var, bilmiyorum. Malatya’da uzun bir süreden beri alkol ikramı yapan yerler azaldı, peki Malatya’da alkol tüketim oranı düştü mü? Hayır. Sadece görünümü kaybediyoruz. Sorunları çözmek yerine üstünü örtüyoruz.” ifadelerini aktardı.
-“Burada bir hesap hatası var”
Prof. Dr. Celbiş şöyle devam etti:
“Bilimde siyaset olmaz. Bilimde siyaset olursa zaten bilim olmaz. O nedenle başta uyuşturucu olmak üzere bilimsel çalışmalara ağırlık verilmeli. Malatya’da kayısı aleyhine hiç çalışma gördünüz mü? İlginç değil mi? Kayısı kutsal bir meyve Malatya’da. Ya da nar en çok Amerika’da üretilir, nar ile ilgili en çok destekleyen yayınlar Amerika’da çıkar. Mısırı en çok Amerika üretiyor, orada mısır yağının zeytin yağından daha üstün olduğu bilimsel yayınlarda çıkmıştır. Tarafa zorlarsanız olmaz bu. Bilimsel çalışma yaparken önyargıdan kaçınmak lazım. ‘Uyuşturucuda kullanım arttı, uyuşturucuya bağlı ölüm düştü’ diyoruz. O zaman uyuşturucuların kalitesi arttırıldı, ölüme etkileri azaltıldı mı diyeceğiz. Bu mu? Bir yerde yanlış yapıyoruz. Bir yerde bir hesap hatası yapıyoruz. Buna iyi bakmak lazım, bir yerde hata var.”
-“Her araç aranmalı.."
Her aracın aranması gerektiğini belirten Prof. Dr. Celbiş, “Bir ara raporlarda vardı, uyuşturucuyu Amerika’ya en çok CIA uçakları taşıyormuş. Aranmayan araçlar neden aranmaz ben merak ediyorum. Niye bu kadar aranmaz, aranmamalı mı? Ben vatandaş olarak potansiyel suçluyum da, onlar değil mi? Acaba aransa ne kadarı çıkar, acaba rast gele aransa.” ifadelerini kaydetti.
Malatya Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün eski makam şoförünün 9 bin 300 adet uyuşturucu hap ile birlikte yakalanmasına şaşırıp şaşırmadığı sorulan Prof. Dr. Osman Celbiş, “Yok, niye şaşıralım ki, dünyada da böyledir bu iş. Kolay yerden gider. Dünyada da bu böyledir. Kontrol etmezseniz herkes oradan kolay yol buluyor. Kontrolden kaçtığınız her yer riskli yer.” şeklinde cevap verdi.
-“Nargile Salonları ve elektronik sigara niye çok arttı?”
Son dönemde nargile salonlarındaki artışa işaret eden ve bu gibi salonlarda çalışanların mutlaka önceden zaman belirtilmeden uyuşturucu testlerine götürülmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Osman Celbiş, “Acaba nargile salonlarında ara sıra detektör köpeklerle uyuşturucu araması yapılsa. Nargile Salonları niye çok arttı, elektronik sigara niye çok arttı. Köpekleri operasyonlarda kullanıyorlar. Rutin taramalarda detektör uyuşturucu köpekleri kullanılmalı. Ya da salonlarda çalışanların zaman belirtmeden uyuşturucu testleri yapılmalı.” dedi.
-“Trafikte denetim yapılırken uyuşturucu testi yapılmalı” önerisi…
Suça karışanların muayenelerinde sadece alkol değil uyuşturucu testinin de yapılması gerektiğini ve trafikte alkol ile birlikte uyuşturucu testinin de yapılmasının şart olduğunu belirten Prof. Dr. Osman Celbiş, “Birisi suç işlediği zaman biz niye sadece alkolüne bakarız ki? Alkol mu suç işledi? Alkolü bilinçli olarak aldıysa cezai ehliyetini etkilemez diyoruz. İster alkollü olsun, ister olmasın. Ama uyuşturucu var mı, hiç bakmıyoruz. Trafikte durdurup alkol kontrolü yapılıyor, güzel, ücreti de yok. Evet, alkol kötü bir şey. Alkollü araç kullanılmasını tasvip etmem. Ama yeterli mi? Uyuşturucu testleri kolay değildir, özellikle şüphelilerde bakmak lazım. En azından rast gele bakıldığını bilirse insanlar da caydırıcı olur, dikkat eder.” diye konuştu.
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman Celbiş sözlerini şu ifadeyle noktalad: “Uyuşturucunun hepsi tehlikelidir, birbirinden daha masumu yoktur.”
malatyahaber.com- ER TV
