Mustafa Bahadır ALTAŞ Yazdı/
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından illere verilen 'Yaşam Karnesi 2015' sonuçları, 22 ocak 2015 Cuma günü TÜİK internet sitesinde “İllerde Yaşam Endeksi 2015’’ adlı raporunu yayınladı. Bizler de Malatya’nın 2015 yılı Yaşam Karnesi hakkında bilgi sahibi olduk.
Yaşam endeksi; bireylerin veya toplumların, gelir ve servetin yanı sıra iskan, altyapı, istihdam, yapılı ve doğal çevrenin durumu, sağlık, eğitim, güvenlik, sivil katılım, sosyal ve toplumsal aidiyet olmak üzere genel yaşam kalitesine erişim düzeyini gösteren/ifade eden bir terimdir.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Malatya’nın 2015 yılı karnesine baktığımızda, karşımıza çok farklı sonuçlar ortaya çıktığınız görmekteyiz. Çıkan bu sonuçlar bir anlamda Malatya’nın stratejik önemi ve konumu yok ediliyor sonucunu ortaya çıkmaktadır.
• Yeşil Malatya artık hayal oluyor.
• Her geçen gün fakirleşiyoruz.
• Eğitimsiz bir toplum olduk
• AVM’lerin esiri oluyoruz.
• İki kişiden birimiz mutsuzuz
• İki kişiden birimiz sosyal hayatından memnun değiliz.
• İki kişiden birimiz temel ihtiyaçlarımız karşılayamıyoruz.
• Üç kişiden ikisi yaşamından memnun değil.
• En iyi yönümüz sağlık ve güvenlik
Açıklanan bu sonuçlardan sonra Şehirlerde Yaşam Kalitesi Nasıl Yükselir? sorusunun cevabının bulunması için yaşanabilir şehir nedir? Yaşadığımız şehir ne kadar yaşanabilir? Biz ne yapabiliriz? Sorularını bu şehri yönetenler ve bu şehirde yaşayanlar olarak hepimiz kendimize sormalıyız.
TÜİK’in açıkladığı illerde Yaşam Endeksi çalışmasında, Yaşam Memnuniyeti açısından Malatya’nın 67.sırada yer alması garip bir tesadüf olarak, son 14 yıllık AK Parti iktidarı ve Ak Partili Belediyenin Malatya’ya bakışının bir yansıması olup bir anlamda 1 Kasım 2015 seçimlerinde Malatyalı seçmenin yüzde 67 (altmış yedi) oranında AK Partiye verdiği oyun karşılığı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Türkiye genelinde iller bazında yapılan değerlendirmede Malatya il olarak aşağıdaki sıralarda yer aldı:
Endeks değerleri/ Sıralama
Genel 53
Konut 56
Çalışma Hayatı 52
Gelir ve Servet 60
Sağlık 23
Eğitim 34
Çevre 32
Güvenlik 30
Sivil Katılım 53
Altyapı Hizmetleri erişim 33
Sosyal Yaşam 35
Yaşam Memnuniyeti 67
TÜİK, Malatya yaşam endeksi gösterge değerleri, 2015
Konut,Çalışma hayatı,Gelir ve servet, Sağlık, Eğitim,Çevre, Güvenlik, Sivil katılım,Altyapı hizmetlerine erişim, Sosyal yaşam ve Yaşam memnuniyeti göstergelerinin alt endeks değerlerinin sonuçları ise aşağıdaki şekilde oluştu.
Konut - Yaşam Alanı
Konutun kalitesinde problem yaşayanların oranı (%) 23,8
Çalışma Hayatı
İstihdam oranı % 49,9
İşsizlik oranı %7,8
İşinden memnuniyet oranı 78,1
Gelir ve servet
Ortalama günlük kazanç (TL.) 51,9
Kişi başına düşen tasarruf mevduatı (TL) 3.430,00
Orta ve üstü gelir grubundaki hanelerin oranı % 28,9
Temel ihtiyaçlarını karşılayamadığını beyan eden hanelerin oranı % 54,5
Sağlık
Bebek ölüm hızı % 12,9
Doğuşta beklenen yaşam süresi Yıl 78,8
Sağlığından memnuniyet oranı % 71,1
Kamunun sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı % 77,8
Eğitim
Okul öncesi eğitimde (3-5 yaş) net okullaşma oranı % 34
TEOG sistemi yerleştirmeye esas puan ortalaması 309,4
YGS puan ortalaması 203,9
Fakülte veya yüksekokul mezunlarının oranı % 15,5
Kamunun eğitim hizmetlerinden memnuniyet oranı % 69,1
Çevre
PM10 istasyon değerleri ortalaması (hava kirliliği) (µg/m³) 43,0
Km2'ye düşen orman alanı % 15,3
Atık hizmeti verilen nüfusun oranı % 98,0
Sokaktan gelen gürültü problemi yaşayanların oranı % 16,4
Belediyenin temizlik hizmetlerinden memnuniyet oranı % 65,6
Güvenlik
Cinayet oranı (bir milyon kişide) 24,7
Ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası sayısı (bin kişide) 1,9
Gece yalnız yürürken kendini güvende hissedenlerin oranı % 68,0
Kamunun asayiş hizmetlerinden memnuniyet oranı % 86,2
Mahalli idareler seçimlerine katılım oranı % 87
Siyaset ve Katılım
Siyasi partilere üyelik oranı % 21,1
Sendika/dernek faaliyetleri ile ilgili olanların oranı % 7,2
Altyapı Hizmetleri
Kanalizasyon ve şebeke suyuna erişim oranı %87,0
Belediyenin toplu taşıma hizmetlerinden memnuniyet oranı % 62,7
Sosyal yaşam
İnternet abone sayısı (yüz kişide) 6,9
Sinema ve tiyatro seyirci sayısı (yüz kişide) 63,8
Bin kişi başına düşen alışveriş merkezi alanı m2 83,8
Sosyal ilişkilerinden memnuniyet oranı % 87,0
Sosyal hayatından memnuniyet oranı % 52,4
Yaşam Memnuniyeti
Mutluluk düzeyi % 53,9
Yaşam Endeksi TÜİK Bilgi Notu: Yaşam Endeksi çalışmasının temel amacı ildeki yaşamın tüm boyutları ile izlenmesine ve iyileştirilmesine altlık oluşturacak bir gösterge sistemi geliştirmektir olup “İllerde Yaşam Endeksi ile bireylerin ve hane halklarının yaşamını objektif ve sübjektif ölçütler kullanarak yaşam boyutları ayrımında yerel düzeyde ölçmeye, karşılaştırmaya ve zaman içinde izlemeye yönelik bir endeks çalışması yapmaktadır.
2015 yılı Yaşam Endeksi; konut, çalışma hayatı, gelir ve servet, sağlık, eğitim, çevre, güvenlik, sivil katılım, altyapı hizmetlerine erişim, sosyal yaşam, yaşam memnuniyeti olmak üzere birey yaşamı üzerinde büyük etkisi olan 11 boyut altında toplam 41 göstergeyi içerecek şekilde hazırlanmıştır. Genel endeks değerinin yanı sıra, yaşam boyutları için ayrı alt endeks değerleri hesaplanmış böylelikle her il için 12 ayrı endeks değeri elde edilmiştir.
