Ahilik Kültür Haftası ve Esnaf bayramı etkinlikleri kapsamında Atatürk Anıtı'na çelenk sunuldu, Şed Kuşatma töreni, Yılın Ahileri ve Onur Ödülleri töreni ile Ahilik Pilavı ikramı İl Müftülüğü ile yapılan ortak organizasyonda yeni Camii’nin avlusunda gerçekleştirildi.
İLK TÖREN..
Ahilik Kültür Haftası ve Esnaf Bayramı nedeniyle ilk tören Atatürk anıtı önünde düzenlendi. Battalgazi Belediyesi Mehteran Takımı’nın gösterisi ile başlayan törende Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (MESOB) Başkanı Şevket Keskin, esnaf odası başkanları ve kamu kurum ve kuruluşu temsilcileri hazır bulundu. Tören MESOB Başkanı Şevket Keskin’in anıta çelenk sunumunun ardından saygı duruşu ve akabinde İstiklal Marşının okunması ile sona erdi.
Ahilik haftası ile ilgili ikinci tören Halk Eğitimi Merkezi’nde düzenlendi. Törene Vali Süleyman kamçı, AKP Genel başkan yardımcısı ve Malatya milletvekili Öznur Çalık, Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır, İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemil çelik, Yeşilyurt belediye Başkanı Hacı Uğur Polat, İl Jandarma komutanı kurmay Albay Hasan Aksoy, AKP İl Başkanı Hakan Kahtalı, MESOB Başkanı Şevket Keskin, TSO Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, Ticaret Borsası Başkanı Gürsel Özbey, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi kefalet kooperatifi (ESKKK) Başkanı Ali Evren, MÜSİAD şube Başkanı Mehmet Balin, kamu kurum ve kuruluşu yöneticileri ve temsilcileri, esnaf odası başkanları ile kalabalık bir topluluk katıldı.
Törenin açılışında konuşan Malatya Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Şevket Keski, “Aslında ahilik kültürüne baktığınız zaman sadece bin yıl geçmişi olan bir geçmiş değildir. Ahilik kültürü insanoğlunun var olduğu günden itibaren ahilik kültürü ve esnaf sanatkar kesimi var olmuştur. Çünkü bu kültür Peygamberimizden bize miras kalmıştır. Hz. Muhammed (S.A.V) Efendimiz tüccar ve esnafın piri olarak tanımlanır, esnafın içerisinde. Ahilik kültürüne baktığınız zaman edep, saygı, sevgi başta gelir. Ama onun yanında Bacıyan-ı Rum Teşkilatı yani Anadolu Kadınlar Birliği’ni de o gün kurmuşlardır. O gün Bacıya-ı Rum Teşkilatı Kadınlar Birliği genç kızlarımızı, kimsesiz insanlarımızı, kimsesiz kızlarımızı baş göz etmişlerdir, ev bark sahibi etmişlerdir. Bu güzel geleneği, bu güzel ahlakı yürütmek için elimizden geleni Esnaf ve Sanatkar camiası yapmaktadır. Aslında baktığınız zaman “Ben siftah ettim, komşum siftah etmedi” anlayışı hamd olsun bugünlerde televizyonlarda da artık Ahilik Kültürü’ne dönüş olduğunu görüyoruz. Ahilik Kültürü’nün aslında ders olarak okullara girmesi gerekiyor. Hani Avrupa kriterlerinden bahsederler. Hep bizlerde bahsederiz. Avrupa’yı çok özleriz. Ama aslında Ahilik kriterlerine baktığınız zaman Avrupa’nın aldığı kriterler, ahilik kültürünün içerisinde olan kriterlerdir. Bütün insanlık alemi için gerekli. Bir insan edepli olacak, ahlaklı olacak, saygılı olacak, sevgi ile insanları karşılayacak. Bunların hepsini topladığınız zaman Ahilik Kültürü’nün özü buradan geliyor. Eline, beline, diline sahip çık. Zaten sen bunlara sahip çıkarsan hiçbir sorunun olmaz. Ne toplumla olur, ne devletle olur, ne bayrakla olur, ne ezanla olur, ne de toprakla olur” dedi.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç ise şunları söyledi, “Dünya ekonomisine baktığımızda ahilik kültürüyle örtüşmeyen bir ekonomik sistem uygulanıyor. Dünya gelirinin yüzde 95’ini yüzde 5 insan tüketirken geriye kalan yüzde 5’i yüzde 95 ancak kullanabiliyor. Bu paylaşımın adil olmadığını ve uygulamada ciddi sıkıntıları da beraberinde getirdiğini gözler önüne seriyor. Ahilik kültüründe esas olan sevginin, paylaşımın öne çıkmasıdır. Adaletli bir gelir dağılımının ortaya koyulmasıdır. Esnaf ve Sanatkarların bu noktadaki kendi dini esaslarında aldığı o paylaşım esasını ve sevgiyi öne çıkararak, toplumda huzuru, mutluluğu teminat altına alma teşkilatıdır Ahilik” diye konuştu.
Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır ise şunları söyledi, “Aslında ahilik geçmişte toplumdaki ahlak düzeyinin ticarete yansıması olarak görebiliriz. Dolayısıyla günümüzde birçok kuruluşlar var, ticareti ve tüketiciyi korumak adına. Bunlar, kalitedir, Türk Standartları Enstütisi’dir, sendikalardır, zabıtalardır. Bütün bunlar aslında baktığımız zaman tüketiciyi korumak, tüketicinin aldatılmaması üzerine kalite ve kontrolün belli bir tüketiciye karşı belli bir kaliteye ulaştırılması anlamında kurulmuş birçok yapıdır. Dolayısıyla 800 yıl önce yani sekiz asır öncesine döndüğümüz zaman Ahi Evran öncülüğünde o zaman hem üründeki kaliteyi, kaliteli ürün üretilmesi, üretici ile birlikte tüketicinin de korunması amaçlanmış. Netice itibariyle bizim aslında inancımızdan gelen bunun temeli İslam’ın köklerinden gelen insan odaklı bir yaklaşım. Ticarette de insanı öne çıkaran, insanın korunmasını insana değer veren bir anlayışın yansıması. Eğer ahilik ruhunu iyi anlayabilirsek, günümüzde de ahiliğe gerçekten çok büyük ihtiyaç var. Dolayısıyla bunları sadece yazılı kurallarla ceza ve ödül ile yakalamak mümkün değil. Mutlaka bunu içselleştirmek gerekiyor, özümsemek gerekiyor. Dolayısıyla bizde var olan inanç ve değer temellerimizde var olan bu güzel ahlakı, ticaret ahlakında günümüze taşımak gerekiyor.”
AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Öznur Çalık, “Çok kıymetli esnaf odası başkanımın organize etmiş olduğu program bugünkü konferansla başlıyor. Aslında bugünkü bu konferans biraz evvel kendisinin de söylemiş olduğu gibi tüm eğitim kurumlarında ders olarak işletilmeli. Bazı şeyler vardır, kitapta yazılmaz, sadece gelenek, görenek, örf adetlerimizle ailemizden bize kalır. İşte ahiliğin bize öğrettiği öğretilerde aynen öyle geçmişten günümüze taşıdığımız çok önemli değerlerin bize öğretilmesidir. Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu dahil olmak üzere Ahiyan rumun çok önemli katkıları olmuştur. O günden bugüne Ahiliğin, bütün ahilik teşkilatının Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşunda emeği olduğunu bilmemiz gerekir. Sivil Toplum Örgütleri’nin ilkidir, çok önemlisidir. Kurulan o sivil toplum örgütü bugüne yansıyan en önemli fotoğraftır. Ahilik kültürü eline, diline, beline sahip olmaktan ve yapacağın tüm çalışmalarda, sahip olacağın değerleri sonuna kadar yaşatmaktan geçer. Bizim bugüne kadar esnaflarımızla ilgili olarak yapmış olduğumuz çalışmalarda, özellikle esnaflarımızın eskimeye yüz tutmuş mesleklerin devam etmesi için verilmiş olan sıfır faizli kredilerden, açılan AVM’lerin içerisine esnaflarımızın yerleşmesi ve oradaki dükkanların dörtte bir fiyata esnaflara verilmesi. TESKOM aracılığıyla verilen kredilerin esnaflarımıza kullandırılması ve bugüne kadar yapılan tüm çalışmalarda yaklaşık 12 katrilyona yakın kullandırılan yüzde 4’lük faizle kredilerin esnaflarımızın çok ciddi manada, can suyu manasında krediler olduğunu biliyoruz. Öncelikle ahiliğin bize katmış olduğu değerleri bir kez daha hatırlamamız gerektiğini düşünüyorum. Ben Bacıyan-ı Rum, Anadolu bacısıyım ve tüm Ahiyan-ı Rum, Anadolu ahilerine esnaflarına saygılarımı sunuyorum” diye konuştu.
Malatya Valisi Süleyman Kamçı ise şunları söyledi, “Ahilik, sanatın, ticaretin ve mesleğin, olgun kişilik, güzel ahlak ve doğrulukla yoğurulduğu, kökleri çok eskilere uzanan bir gelenektir. Ahilik aynı zamanda geçmişten bugüne toplumumuzun sosyal ve ekonomik omurgasını oluşturan bir örgütlenme şekli. Toplumsal kimliğimiz açısından daima sahiplenmemiz gereken çok önemli bir kültürümüzdür. Ahilikte kendinden önce başkalarını düşünmek ve kollamak, hak ettiğinden fazlasını istememek, kanaat ve tevazu ölçüleri içerisinde hırs ve tamahtan uzaklaşmak, kendi yeteneğine uygun bir işle meşgul olmak esastır. Ahiler, yeniliğe açık insanlar olup halka sanat, meslek ve genel bilgiler öğretmek için var güçleriyle çalışmaktadırlar. Bu bakımdan ahiliğin eğitimcilere ışık tutacak önemli özellikleri de vardır. Bir toplumda birlik ve dayanışmayı sağlamak, müşterek değerlerin korunmasıyla mümkündür. Türklerin Anadolu’da bin yıldan beri varlığını sürdürmelerindeki sır ahilik anlayışı içerisinde bu değerlere saygı göstermeleridir.”
Tören İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Aslan’ın verdiği “küresel gelişmeler ışığında Ahiliğin günümüze yansımaları ve yeniden etkin hale getirilmesi” konulu konferans ile sona erdi.
ŞED KUŞATMA VE ÖDÜL TÖRENİ..
Törene Vali Süleyman Kamçı, AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Öznur Çalık, AKP Malatya Milletvekili Mustafa Şahin; Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, TESK Genel Başkan Yardımcısı Burhan Aksak, Battalgazi Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, AKP İl Başkanı Hakan Kahtalı, milletvekili adayları, MESOB Başkanı Şevket Keskin, TSO Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, kamu kurum ve kuruluşu yöneticileri ile sivil toplum kuruluşu temsilcileri katıldılar.
Battalgazi Belediyesi Mehteran Takımının gösterisi ile başlayan törenin açılışını yapan MESOB Başkanı Şevket Keskin, “Milli kültürümüzün ve yüksek İslam ahlakının birleştiği Ahilik Kültürü yüzyıllardır, topraklarımızda canlılığını korumaktadır. Ahilik sadece mesleki bir teşkilatlanma değil aynı zamanda toplumsal yapıyı da her yönüyle düzenleyen bir yapıya sahiptir. Bu yapını birkaç özelliğini de kısaca sizlerle paylaşmak istiyorum. Örneğin farklı dine mensup esnaflar için her dine uygun farklı günlerde tatil yapılırdı. Bunun için “Dükkan Kapatma Sözleşmesi” hazırlanarak yayımlanmıştı. Sözleşmeye göre Müslüman esnaf Cuma, Hıristiyan esnaf Pazar, Yahudi esnaflar ise Cumartesi günü tatil ederdi. Ayrıca her esnafın bir duacısı vardı. Dükkanlar açılmadan önce veya merasimlerde dua eder, o mesleğin pirleri anılırdı. Bu şekilde mesleğin manevi yapısı vurgulanmış olurdu. Bunun yanında bir esnaf işiyle ilgili bir hile yaparsa o işin en eski ustası “Pir Çivisini” o esnafın kapısına çakar ve orayı mühürlemiş olurdu. Bu şekilde meslekte dürüst olmayı, hile yapmamayı kurallarla belirler ve kendi içlerinde adaleti sağlamış olurlardı. Ayrıca Dünyanın bilinen ilk toplu iş sözleşmesi Fincancılar Sözleşmesidir. Bu sözleşme Kütahya’da fincancılar ve işverenler arasında yapılmıştır. Bu anlaşma ile günlük çalışma ücretleri,çalışma saatleri ve çalışma şartları kayıt altına alınmıştır. Avrupada 19. Yüzyılda işveren- işçi görüşmeleri başlarken, Anadolu’da ise 18. Yüzyılda işveren işçi ilişkileri belirli bir kurala bağlanarak kayıt altına alınmıştır. Bu olay dünya ilk iş sözleşmeleri açısından büyük önem taşımaktadır. Aslına bakarsanız insanlığın var olduğu günden itibaren hayatımıza girmiş, Peygamberlerimizden bize miras kalmıştır. Hz. Muhammed (s.a.v) Tüccarların ve bütün esnafların piri, Hz. Adem Çiftçilerin ve Aşçıların piri, Hz. Nuh marangozların ve Dülgerlerin piri, Hz. İdris Terzilerin hattatların piri, Hz. Yusuf Saatçilerin piri, Hz. İsmail Avcıların piri, Hz. Yunus Balıkçıların piri, Hz. Lokman Hekimlerin piri sayılırdı. Zaten bu kurallar boynumuzun borcu ve farzdır. Çünkü esnaf ve zanaatkârımız bismillah ile işyerini açar, hamd ile şükür ile kapatır. Ben siftah ettim komşum siftah etmedi anlayışına, hamdolsun bu şuura sahiptir. Paylaşmayı bilen şükreden bir neslin çocuklarıyız. Bunun yanında ahiliğin sosyal, kültürel, dini özellikleri taşıyan ve birçok esnafın dükkanlarında bulunan eskiden yazılmış “Esnaf Sözleri” bulunurdu. Gerçek bir esnafın nasıl olması gerektiği ve müşterilerin uyması gereken ahlak kurallarını vurgulardı. Bunlardan bir kaçını da sizlerle paylaşmak istiyorum. Örneğin bir saatçi dükkanında: Gelen gelsin saadetle, Giden gitsin selametle. Bir marangoz atölyesinde: Sefa geldin ey misafir, ısmarla kahve içelim. İşçi ile sohbet olmaz, bir merhaba der geçelim. Cenabı Allah milletimizin birilik ve beraberliğimizi bozmasın, kardeşliğimizi daim kılsın” diye konuştu.
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise, Ahilik kutlamalarına Malatya’dan başladığını söyleyerek, Malatya’daki organizasyondan dolayı çok mutlu olduğunu ifade etti. Palandöken; “Bu ülkenin birliği, dirliği, ayrımcılığın son verildiği günlerin en önemlisi bu seçimlerdir. İşte sandık gelecek, siz değerli oylarınızla katkıda bulunacaksınız. Huzur için, bu memleketin daha müreffeh olması için, hepiniz elinizi taşın altına koyun. Hangi siyaseti ve hangi siyasetçiyi severseniz sevin, ama birde doğruyu bilin. Bu ülkenin kalkınması için, bu ülkenin sıçraması için, bu ülkede kardeş kanını durması için hep birlikte elinizden gelen her şeyi yapın. İnşallah bu ülkede huzur ve güven olduğu sürece hep birlikte kazanacağız” dedi.
AKP Malatya Milletvekili Mustafa Şahin ise, Malatya’da siyasetçiler arasında esnafı en çok gezenlerden birisi olduğunu belirterek, “Esnafımızı karış karış gezdik, milletvekilliği döneminde, il başkanlığı döneminde gezdik. Malatya’yı yeni tanıyan hiçbir misafirimizden esnaflarımızla alakalı bir tek kem söz duymadım. Esnafımızın bugüne kadar almış olduğu Ahi kültürünün en iyi şekilde icra edildiği ilde de olmaktan inanın gururu duyuyorum. Bir yerde huzur yoksa, orada parada kaçar, ekonomide çöker” dedi.
Yapılan konuşmaların ardından protokol üyelerince Yılın Ahisi seçilen Hacı Ali Çalışkan’a ödüle layık görülen esnaflardan İshak Aluçlu ve Salim Tunçdağı’na ödülleri verilirken, MESOB tarafından onur ödülü ile ödüllendirilen Celal Yalvaç, Mehmet Bağdatlı ve Mehmet Kavuk’a onur ödülleri takdim edildi.
Törende Şed Kuşatma töreni de yapılarak, Ahilikte çıraklıktan esnaflığa geçiş süreci tiyatro etkinliği ile davetlilere gösterildi.
Törende yaklaşık 3 bin kişiye Ahilik Pilavı ikramı yapıldı.
Etkinlik yapılan dua ile sona erdi.
