Malatya Belediyesi’nin oldukça yüksek bedelli bir yatırım olarak 22 Nisan’da ihalesini yapacağı, yeni toplu taşıma aracı trambüs konusunda tartışmalar devam ediyor.
Ulaşım ve Şehir Plancısı Erhan Öncü, trambüsün Malatya’nın dolaşım şemasına aykırı bir araç olduğunu ve kent merkezindeki trafik akışına pozitif anlamda katkı sağlamayacağını savunurken, asıl mesleği ziraat mühendisliği olan, daha önce bir deneyimi olmamasına rağmen Ahmet Çakır’ın belediye başkanlığı görevine seçilmesinden bir süre sonra belediyenin şehiriçi toplu taşımacılık yapan MOTAŞ adlı şirketinin genel müdürlüğü görevine getirilen Hasan Alıcı (küçük fotoğraftaki), “Bu sistemi araştırdık. Son teknolojik sistemlerle donatılan araçlardır." şeklindeki sözlerle trambüs projesini savundu.
MOTAŞ Genel Müdürü Hasan Alıcı, trambüs konusunda olumsuz görüş açıklayan ulaşım ve şehir plancısı Erhan Öncü'nün açıklamalarını üzüntüyle karşıladıklarını da söyledi.
Ulaşım ve Şehir Plancısı Öncü: Trambüs, Artık Kullanılmayan Troleybüsün Kulağa Hoş Gelen Biçimi
Bir dönem Malatya Belediyesi’ne ulaşım projeleri alanında danışmanlık da yapan Erhan Öncü geçtiğimiz hafta içinde ODTÜ’lü Malatyalılar Derneği’nin düzenlemiş olduğu panelde “Kent İçi Ulaşım Planlama Ölçütleri ve Karar Süreçleri” konulu bir sunum yaptı.
Sunumunda Malatya’nın ulaşım sorunlarına yönelik projeksiyonlar geliştiren Erhan Öncü, Trambus sisteminin geçmişi 100-150 yıl öncesine dayanan ve artık kullanılmayan demode bir sistem olan troleybüs sisteminden farklı olmadığına dikkat çekerek, trambus sisteminin kullanıldığı sürece çok yüksek maliyeti olan bir teknoloji olduğunu vurgulamıştı.
Malatya’da yaptıkları çalışmadan sonra geliştirdikleri önerilerin dikkate alınmadığını belirten, şimdi ulaşıma çözüm diye getirilen Trambüsün Malatya’nın dolaşım şemasına ve ulaşım altyapısına uygun bir araç olmadığına dikkat çeken Öncü “Malatya’da biz altı ay süren bir çalışma yaptık, kısa ve orta dönemli önlemlerin geliştirilmesine yönelik bir çalışmaydı. Önerilerimiz arasında kent merkezi ile çevre ile çok yakın ilişkileri olan Malatya kent merkezini çevre yerleşimlerin araçlarının baskısından kurtarmak için iki tane iki uçta doğu ve batı (MAŞTİ ve Doğu Garajında) terminali önerildi ve bunlar arasında yoğun hizmet sunan bir koridor oluşturulması ve bunu ileride organize sanayi bölgesine uzatılması önerildi. Üniversite ile OSB arasındaki bu koridorun öncelikle kademeli olarak küçük ve parçalı yaptırımlarla talep artışına paralel olarak kapasitesinin geliştirilmesi gerektiğini önerdik. Burada öncelikle ilk aşamada kavşaklarda otobüs önceliği ile başlamak, sonra otobüs şeridine dönüştürmek, ardından otobüs yoluna ve nihayet metrobüse dönüştürmek şeklinde kademeli olarak geçişi ön görmüştük. Merkez alanın dolaşım şemasını geliştirmiş, park yerleri ile araçların girişinin azaltılması ve yaya bölgelerini önermiştik. Ancak kent merkezine yönelik öneriler uygulanmadan merkeze fazla bir katkısı olmayacak ve önemli yatırım gerektirecek “Trambüs” diye bir şeyin uygulandığını görüyoruz. Trambüs diye aslında teknolojide bir tanım yok, o bizim ülkedeki bir kaç belediyenin önerdiği bir söz. Yıllar önce kentlerimizde vazgeçilmiş bir teknoloji olan, vatandaşına ben ‘Troleybüs alıyorum’ demekten çekinen yerel yönetimlerin ‘Tramvay ama bu aslında otobüs’ demesinin kulağa daha hoş gelen biçimi. Bundan 100-150 sene önceki bir teknolojiye (troleybüse) geri dönülmesi doğru bir karar değildir. Ulaşım yatırımları talep özelliklerinden dolayı çok verimsiz yatırımlar olduğundan maliyetler ve ihtiyaçlar çok iyi hesaplanmalı, kaynaklar akıllıca tüketilmelidir. ‘Şehrimize yakışır!’ yaklaşımı bırakılmalı, satıcı firmaların sunuşlarına göre karar verilmemelidir” şeklinde konuşmuş ve trambüsün tüm bu nedenlerle çok verimsiz bir ulaşım yatırımı olduğunu iler sürmüştü.
Ziraatçı Müdürden Ulaştırma Uzmanına Yanıt!.
Ulaşım ve Şehir Plancısı Erhan Öncü’nün trambüs konusundaki bilimsel eleştirilerine asıl mesleği ziraat mühendisliği olan MOTAŞ Genel Müdürü Hasan Alıcı yazılı bir açıklama ile cevap verdi.
Hasan Alıcı açıklamasında, Malatya’nın trafik sorunlarının çözümü ve yeni ulaşım projelerinin geliştirilmesi konusunda 2 yıl boyunca Malatya Belediyesi ile çalışan Ulaştırma Uzmanı Erhan Öncü’nün trambüs konusunda "Trambüs yeni bir teknoloji değil. Kullanımından yıllar önce vazgeçilmiş troleybüsün kulağa hoş gelen biçimi" şeklindeki eleştirilerini haklı çıkarırcasına, sistemin trambüs değil, troleybüs olduğunu doğrulayan bilgiler verdi.
Troleybüs sisteminin Türkiye’de de olabilirliği hakkında araştırma ve çalışmalar yaptıklarını belirten Alıcı’nın, bu konudaki tercihlerine ilişkin eleştirel haberi kamuoyunun gündemine getiren malatyahaber.com'a göndermeyip bazı yayın organlarına gönderdiği, malatyahaber.com'un ise bu yayın organlarından birinden aldığı yazılı açıklaması 'aynen' şöyle:
“Biz toplu taşıma sistemlerini araştırırken raylı sistemlerin Malatya için hem erken hem de pahalı bir sistem olduğunu bunun yanında raylı sistemlerin planlanan güzergâhta taşıyacağı yolcu kapasitemizin yeterli seviyede mümkün olmadığını gördüğümüzden farklı bir topla taşıma sistemi arayışına girdik. Son zamanlarda geliştirilen hibrid araçların şuan için kullanımlarının çok maliyetli olduğu ve özellikle batarya sistemlerinin ağır olmasından dolayı tercih edilmediğini, Türkiye’ de ise sadece Otokar’ ın 9 metrelik araçlarında denendiği ve sadece batarya ağırlığının 4 ton olduğu kaydedilmiştir. Batarya sisteminin sektördeki üreticilere göre en az 15 yıl sonrasında kullanılabileceği belirtilmektedir.
Ayrıca ulaşım sorununa çözümün en uygun yönteminin araç alımı olduğunu savunmak dayanaksız konuşmak olacaktır. Başkanımız Sayın Ahmet Çakır göreve başladığında Motaş filosunda 84 araç bulunuyordu. Araç sayısının 3. yılın sonunda 141’ e çıkarılmasına rağmen kentimizin ulaşım sorunları halen devam etmekte ve yeni bir sisteme ihtiyaç duyulmaktadır.
Avrupa da var olan troleybüs sisteminin ülkemizde de olabilirliği üzerinde araştırmalar ve çalışmalar yaptık. Troleybüs sistemini de en az raylı sistemler kadar araştırdık. Yurt dışında teknik geziler ve araştırmalar yaptık. İstanbul, Kayseri ve Samsun gibi büyük şehirlerden bilgiler aldığımız gibi Avrupa’ daki bu sistemi kullanan işletmelerden de bilgiler aldık. Gördük ki troleybüs eskiden beri geliştirilen ve günümüze kadar modernleştirilerek çağa uygun hale getirilen son teknolojik sistemlerle donatılan araçlardır. Bu sistemi araştıran birisi olarak açıklamalarından dolayı Ulaşım Plancısı Erhan Öncü Hocamızın açıklamalarını üzüntüyle karşılıyorum.”
