CHP Malatya Milletvekili Muharrem Kılıç, Malatyada geçtiğimiz yıl don nedeniyle rekolte düşüklüğü, bu yıl da rekolte yüksekliği nedeniyle kayısı üreticisinin çok ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu belirterek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğanın yanıtlaması istemiyle, TBMM Başkanlığına bir soru önergesi verdi.
NE BİR ÖNLEMİNİZ, NE BİR DESTEĞİNİZ VAR..
Kılıç, 15 Ağustos Pazartesi günü TBMM Başkanlığına verdiği soru önergesinin girişinde, sorunla ilgili ayrıntılı bilgiler verdi ve üreticinin durumunu dile getirdi.
Kılıç, şunları söyledi:
Malatyamızın en büyük gelir kaynağı kayısıdır. Malatya kayısısı 2004 yılında yaklayık yüzde 90 oranında don felaketinden zarar gördü. Resmi verilere göre 2004 yılında Malatyanın kayısı ve diğer ürünlerinden uğradığı zarar 300 trilyonun üzerindedir. Bu zararla ilgili olarak üreticilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi için hükümetiniz tarafından ne gibi tedbirler alındığını 22 Kasım 2004 tarihli soru önergemle şahsınıza sormuştum. Ne yazık ki Malatyanın 2004de uğradığı don felaketiyle ilgili olarak bir önleminiz ve desteğiniz olmadı.
Malatyamızda kayısı üretimi 2005 yılında çok iyidir. Ancak, bu kez de bir grup yaş ve kuru kayısı alıcısı tüccar, geçen yıldan zor durumda olan, borçlu olduğu için pazarlık gücü olmayan çiftçinin ürününü elinden yok pahasına almaya çalışmaktadır. Yaş kayısının kilogramını 10-15 yeni kuruşa, kuru kayısının kilogramını ise 1-1.5 YTL fiyatla almaya çalışmaktadır. Bu fiyatlar ürün maliyetinin yarısı bile değildir.
Çiftçi, kayısı üretimi için gübreciye, mazot bayilerine, diğer üretim girdilerini sağlayan esnafa borçludur. Kayısı ürününün sezonu geçmeden bir an önce ağaçtan indirilmesi, islimi ve çekirdekten çıkarılmasının sağlanması için çalıştırmış olduğu sezonluk işçilere borçlanmıştır. Esnaf, alacağı için beklese bile sezonluk işçinin ücretini hemen ödemesi gerekmektedir. Üretici çiftçinin bu mağduriyetini bilen tüccar, yok fiyatına ürünü çiftçinin elinden almaktadır. Üretici acil borçlarını kapatabilmek için Ziraat Bankasından kredi almaya çalışmaktadır.
Kayısı, ülke ekonomisine yıllık 200 milyon dolar bir girdi sağlamaktadır. Malatyadaki bu fiyat düşmesi kayısının satış fiyatına da yansımaktadır. 2004 de yaklaşık 2800 dolara ihraç edilen kayısının ihraç fiyatı da 1700 doların altına düqşmüştür. Bu durumdan ülke ekonomimizin de zarar göreceği ortadadır.
Henüz kayısı sezonu açılmadan önce bu sorunları Meclis kürsüsünde defalarca dile getirerek önlem alınmasını talep ettiğimiz halde ne yazık ki bu konuşmalarımız dikkate alınmadı. Kayısı Birlik yeterince desteklenerek yaş ve kuru kayısı alımında piyasaya sokulmadı.
Aynı duyarsızlığın fındıkta yaşanmadığını görüyoruz. Bir yandan sayın bakan Kürşat Tüzmenin, diğer taraftan ziraat odaları teşkilatlarının ve Fiskobirlikin fındıkta fiyat düşüklüğünü önlemek için çaba harcadıklarını sevinerek görmekteyiz. Bu olumlu bir gelişme. Ancak bu duyarlılığın kayısıda da, üzümde de, kirazda da ve diğer ürünlerimizde de gösterilmesi gerektiğini belirtiyoruz.
Türkiyedeki kayısının yüzde 83ü Malatyada üretilmektedir. Yukarıda belirttiğimiz kayısı ihraç ürünü olup, ülke ekonomisine önemli katkısı bulunmaktadır. Gerekli Pazar yaratılmasında bu katkının giderek artacağı da ortadadır.
KILIÇTAN BAŞBAKANA SORULAR..
"1- Yoksulluğu, işsizliği önleyeceğinizi, halkın sorunlarını çözeceğinizi belirterek halktan oy aldınız. Malatyadan da beş milletvekili çıkarttınız. Kayısının fiyatı 2005 fiyatlarının dörtte birine geriledi. Ancak gerek sizin ve gerekse bakanlarınızın Malatya kayısısının sorunlarının çözümü, mağdur olan çiftçilerimize yardım edilmesiyle ilgili hiçbir girişimine tanık olmadık. Malatyaya karşı bu duyarsızlığınızın sebepleri nelerdir?
2- Kayısıdaki iç tüketimi artırmak için Bakanlar Kurulunda görüşüşerek iyi bir besin ve enerji kaynağı olan kayısının; askeri birliklerimizin, yatılı okullardaki öğrencilerimizin, hastahanelerimizin ve resmi kurumların yemekhanelerinde kullanılmasının sağlanmasını düşünüyor musunuz?
3- 2000 yılından sonraki tüm borçlarını yapılandırmış bulunan Kayısı Birliğe destek verilmesi durumunda kayısı pazarında üretiminin en az yüzde 25ini alarak piyasayı canlandıracağı açıktır. Nitekim fındıkla ilgili Fiskobirlik taban fiyat açıklayarak alım yapmakta ve fındık fiyatları düşmemektedir. Bu konuda Fiskobirliğe olduğu gibi Kayısı birliğe de destek verecek misiniz?
4- Malatya Çiftçisi geçen sene don felaketine, bu sene de fiyat felaketine uğramıştır. Çiftçi çok mağdur durumdadır. Ürün bedeli, borçlarını karşımaya yetmemektedir. Çiftçilerin uygun koşullarda Ziraat Bankasından kredi kullanmasını, Ziraat Bankasına, Tarım Kredi kooperatiflerine, sulama birliklerine ve diğer devlet kurumlarına olan borçlarının yeniden yapılandırılarak ertelenmesini düşünüyor musunuz?"
