Mimar- Yazar Oktay Ekinci, Cumhuriyet Gazetesi'nde Malatya'yı ve "Beşkonaklar"ı, bu bölgeyle ilgili hazırlanan "Beşkonaklar Kentsel Koruma ve Yaşatma Projesi"ni, "Sıra Malatyalılarda" başlıklı yazısına konu etti. Ekinci, "..Koca kentteki sayıları 20'yi geçmeyen eski Malatya evinden 'on üç' ünün bulunduğu cadde, aynı ziyaretimizdeki toplantılarda Prof. Dr. Metin Sözen 'in önerisiyle 'Kültürel Kimlik Alanı' olarak seçildi..." diyerek, Malatya'nın bu yüzünü anlattı..
Ekinci'nin, 15 Haziran günkü Cumhuriyet'teki "ÇED Köşesi" adlı köşesinde yer alan yazı şöyle:
***
"Sıra 'Malatyalı'larda...
İki yıl önce İnönü Üniversitesi'ndeki bir çalıştaya gittiğimizde, dostumuz Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin Doğan mutlaka Battalgazi 'yi de görmemi istemiş ve demişti ki; ''Aksi halde Malatya'nın geçmişini algılayamazsınız...''
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinin anıtsal ve sivil yapıları, daha önceye ait surları ve eski kent dokusuyla Battalgazi, günümüzde neredeyse tümüyle apartmanlaşmış olan ''modern Malatya'' nın yanı başında bir ''tarih hazinesi'' gibi..
Peki, böylesi köklü bir kültürün ''çağdaş'' (!)laşan kenti denilen Malatya'da, Kültür Bakanlığı 'nın müze yaparak kurtardığı Karakaş Konağı 'ndan ve her nasılsa korunabilmiş Horan Kilisesi 'nden başka, ''anılara ait'' acaba ne bırakılmıştı?
Bu sorunun yanıtını oluşturan yegâne yer Sinema Caddesi 'ydi. Koca kentteki sayıları 20'yi geçmeyen eski Malatya evinden ''on üç'' ünün bulunduğu cadde, aynı ziyaretimizdeki toplantılarda Prof. Dr. Metin Sözen 'in önerisiyle ''Kültürel Kimlik Alanı'' olarak seçildi.
Yakın yıllara kadar, şimdiki apartmanların arka bahçelerinde bulunan yazlık sinemalardan ötürü bu adı taşıyan caddede; ''Beş Konaklar'' denilen bitişik özgün evlerin, yine yan yana duran 7 eski evin ve yüksek binaların arasında sıkışmış tek bir konağın, ''çevreleri de düzenlenerek yaşatılması'' düşüncesi, projenin ilk adımını oluşturdu...
Dönemin Belediye Başkanı Mehmet Yaşar Çerçi ile Vali O. Derya Kadıoğlu pojeyi desteklediler ve sahiplendiler. Ardından mimarlık ve şehircilik öğrencileriyle yeniden Malatya'ya gidilerek ÇEKÜL temsilcisi Bekir Sözen 'in ev sahipliğinde çalışmalara başlandı.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) öğrencilerinden oluşan grup, adlarını da ''ÇEKÜL-Malatya/Beş Konaklar Grubu'' koyarak, geçmişe ait mimarlık ve kent değerlerinin bugün de yaşamla buluşması için öneriler geliştirdi.
* Proje hedefleri
Geçen yıl Çerçi'den görevi devralan Belediye Başkanı H. Cemal Akın 'ın da projeyi benimsemesiyle süren çalışmaların geniş katılımlı tanıtım toplantısı ise ''Dünya Çevre Günü'' yle birlikte 06 Haziran 2005'te yine Malatya'da yapıldı...
Öğrenciler, Belediye, Valilik, il kültür ve turizm müdürlüğü yetkilileri ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerine; ''Sinema Caddesi-Beş Konaklar Kentsel Koruma ve Yaşatma Projesi'' ni sundular...
Öncelikle Beş Konaklar için İnönü Üniversitesi tarafından gerçekleştirilecek ''Kent ve Kültür Merkezi'' işlevini öngören proje, bu binaların ayrı ayrı değil, belirlenen amaçla bir bütün olarak restorasyonunu hedefliyor.
Aralarındaki Arpacı Konağı sahibince restore edilmiş olan diğer yedi eski Malatya evinin de hemen arkalarında yeniden planlanan ''sinema'' ile de ilişkili olarak ''sanat ve dinlence'' mekânları olması hedefleniyor. Çünkü, projedeki tasarımlar arasında, vaktiyle burada olan eski Yeni Melek Sineması 'nın bu kez küçük bir kapalı salonla birlikte ''yazlık ve kışlık'' olarak kente kazandırılması da var.
Yine aynı caddedeki çökmek üzere olan Malatya Konağı'nın Valilik tarafından ''Vilayet Evi'' olarak değerlendirilmesini uygun bulan proje, 1940'lardaki zarif ve özenli ''asri'' mimariyi yansıtan tek binayı da yerel yemeklerin yenebileceği ''Malatya Sofrası'' olarak yaşatıyor...
Sinema Caddesi ile Malatya'nın eğlence merkezi Kanal Boyu arasındaki sokakların ''yayalaştırılması'' , buna bağlı altyapı düzenlemeleriyle kaldırımların üzerinde tasarlanan gölgeliklerin yapımı ise Belediye'nin görevleri arasında...
Proje alanı yakınlarındaki İstanbulluoğlu Konağı 'nın restore edilerek konaklama amaçlı yaşatılması da yine aynı toplantıda uygun bulunan bir başka öneri...
Evet... Kentin resmi ambleminde sadece ''kayısı'' nın yer aldığı Malatya, artık elde kalan son tarihsel izlerini de geleceğe aktarmaya çalışan öğrenciler için hem okul hem de umut kaynağı oldu. Bu öğrenciler kimler miydi?
MSGSÜ'den Çiğdem, Ayşegül, Kerem ile İTÜ'den Güneş, Hüseyin ve Gökçer ...
Şimdi sıra Belediye'de, Valilikte ve tüm Malatyalılarda..."
OKTAY EKİNCİ KİMDİR?
1952 yılında Balıkesir'de doğdu. İlkokulu Erzincan ve İstanbul'da, orta öğrenimini İstanbul Pertevniyal Lisesi'nde tamamladı. 1969 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugünkü Mimar Sinan Üniversitesi) Yüksek Mimarlık Bölümü'nde yüksek öğrenimine başladı. Öğrencilik yıllarında bir yandan okurken; öbür yandan Politika gazetesinde ve değişik dergilerde gazetecilik ve çizerlik yaptı. Karikatür çalışmalarıyla sergilere katıldı,ödüller aldı. Fatih Halkevi'nde yöneticilik; Akademi'de öğrenci temsilciliği görevlerinde bulundu.
Mezuniyetten sonra 1978 'de Muğla Belediyesi'nde İmar Müdürü olarak kamu görevine başladı. Muğla Kentsel SİT alanı ve doğal / tarihsel çevrenin korunmasına yönelik planlama çalışmalarına katıldı, uygulamaları yönetti. 12 Eylül 1980'den sonra belediyedeki "atama" yönetimle anlaşamayarak istifa etti. Eşi y.mimar Zehra Ekinci'yle birlikte serbest mimarlık yaptı. Mimarlar Odası'nın çeşitli kademelerinde yöneticilik görevleri üstlendi. Muğla'da Oda temsilciliği, Merkez'de yayın komitesi üyeliği ve 1988-1990 döneminde genel başkan yardımcılığı göreviyle Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu.
1992-1996 yıllarında iki dönem Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Başkanlığı yapan Ekinci 1998-2000 dönemi ve 2000-2002 dönemi için Mimarlar Odası Genel Başkanlığı'na seçildi. 1993'den bu yana M.S.Ü: Mimarlık Fakültesi-Şehir ve Bölge Pl.Bl.'nde öğretim görevlisi olarak, yüksek lisans öğrencilerine "Kentsel Planlamada Yerel Kimlik" ve "Koruma Politikaları" derslerini veren Ekinci, 1980'lerden bu yana da Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yapmakta ve çeşitli dergilerde yazıları yayımlanmaktadır.
Ayrıca 1993'den bu yana sırasıyla İstanbul,Erzurum, İstanbul,Antalya ve yine İstanbul'da Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulları'nda da görev yapan Ekinci, 2001 yılından bu yana da Muğla Koruma Kurulu üyesidir.
