Kentsel sivil mimarı kategorisinde Malatya’nın somut kültürel mirasının en önemli yapılarından biri olan ve restorasyonu için bugüne kadar milyonlarca lira para harcanan Karakaş Konağı’nın hali içler acısı bir görüntü çiziyor. Konak, son olarak Çevre Yolu'na cepheli ön tarafına yapılan bina ile adeta inşaat hapsine mahkum edildi.
Malatya’nın büyükşehir statüsüne geçmesinden sonra İl Özel İdaresi’nden Malatya Büyükşehir Belediyesi’ne devredilen Karakaş Konağı, çevresi ile birlikte koruma altına alınıp kültürel turizm merkezi olarak tescil edilmiş olmasına ve bir dönem çevresindeki boş olan arsaların konak alanına dahil edilmek üzere kamulaştırma teklifleri kabul görmeyen ve daha sonra çevresinde betonlaşma başlayan konak, binaların arasında adeta kayboldu.
Birkaç kez restorasyon geçiren konak ise şimdilerde tel tel dökülüyor. Taşınmaz kültür varlığı olarak, 1 Haziran 1989 yılında tescil edilen, 2000-2001 yılları arasında ve 2008 yılında iki defa büyük bütçelerle restore edilen Karakaş Konağı, şimdilerde ise, çerçeveleri sökülmüş pencereleri yırtık naylonlar ile kapatılmış virane görüntüsüyle adeta hayalet konağa dönüşmüş durumda.
Malatya’nın özgün mimari örneklerinden biri olan Karakaş Konağı’nın içler hali acısı, sökülen camları ve çerçeveleri değil. Geçtiğimiz yıl Haziran ayında ihalesi yapılarak restorasyonuna başlanan Karakaş Konağı, sözde koruma altında olmasına rağmen etrafında tamamlanan veya devam eden yapılaşma ile tamamen binalar arasına hapsedildi. Devam eden inşaatların tamamen bitmesiyle Konak restore edilse bile binalar arasında sıkışıp kalmış olacak. Yok olmaması ve gelecek kuşaklara aktarılması için verilen koruma kararı, konağın etrafına verilen yapılaşma izni ile büyük çelişki oluşturuyor.
Özetle Karakaş Konağı’nın restorasyon süreci
Karakaşzade Hacı Mustafa tarafından 1875-1880 yılları arasında yaptırılan ve Malatya evlerinin tipik özelliklerini taşıyan Tarihi Karakaş Konağı, 1989 yılında taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2001 yılında restore edilen Karakaş Konağı’nın çatısı, bu restorasyonun hemen ardından su akıtmaya başlayınca ikinci kez restorasyon yapıldı.
Bu tarihten sonra Karakaş Konağı’nın ne şekilde değerlendirileceğine ilişkin kamuoyuna birçok proje açıklandı ancak hiç biri gerçekleşmedi. Karakaş Konağı, bir dönem Malatya Evi ve Etnografya Müzesi olarak düşünüldü. Bu proje hayata geçmeyince bu kez de Konağa, merkezi İstanbul’da bulunan Malatya Eğitim Vakfı (MEV) talip oldu. Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nden o dönem Malatya İl Özel İdaresi’ne devredilen Konak, sonraki süreçte yeniden Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Karakaş Konağı’nı ‘Vakıf Müzesi’ yapmak istemesi üzerine, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği’ne (TÜRSAB) verileceğini açıklanan konak için 2011 tarihinde açıklama yapan Malatya Valiliği, Karakaş Konağı’nın Malatya Baro tarafından sosyal amaçlı olarak kullanılma isteğini duyurdu fakat bu proje de gerçekleşmedi. Bunun üzerine yeniden İl Özel İdaresi’ne devredilen Karakaş Konağı, büyükşehir süreci nedeniyle İl Özel İdaresi’nin statüsü ortadan kalkınca Malatya Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi.
Büyükşehir Belediyesi, Sivas Koruma Kulunun tarafından onaylanan projeyi geçtiğimiz Haziran ayında ihale ederek restorasyona başladı. Restorasyonun 1 yıl içinde bitirileceği açıklanmıştı.
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
Konak ve çevresinin geçen yılki görüntüsü
Konak ve çevresinin bugünkü hali
