"Taahhüdü İhlal suçu" nedeniyle hapis cezasına çarptırılanların sorunlarını gündeme getiren CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, Adalet Bakanı Sadullah Ergün tarafından cevaplanması isteğiyle soru önergesi verdi.
Ağbaba'nın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunduğu soru önergesi şöyle ;
Bilindiği gibi İcra İflas Kanunu’nun Taahhüdü İhlal suçuna ilişkin 340 maddesi: “111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez” hükmünü amirdir.
Belirtilen yasal düzenleme ekonomik krizle cebelleşen, borcunu ödemede güçlüğe düşen, işleri her geçen gün kötüye giden küçük işletme sahiplerini ve özellikle orta ve küçük ölçekli esnafı mağdur etmektedir. Haciz tehdidinden kurtulmak gayesiyle borcunu ödeme taahhüdünde bulunmak şeklinde yasal prosedürü yerine getirenler hakkında taahhüdü ihlal suçunu işledikleri gerekçesiyle çok sayıda dava açılmış olup, 3 aya varan hapis cezaları verilmektedir.
Bilhassa küçük ölçekli işletme sahipleri ile orta ve küçük esnafı olumsuz şekilde etkileyen bu suç türü insanların çalışma hürriyetini ortadan kaldırıp cezaevlerine girmelerine neden olmaktadır. Çalışma imkanı elinden alınarak cezaevine atılan bir kişinin borcunu ödemesi mümkün değildir.
Bu bağlamda;
1- Ekonomik suça ekonomik ceza verilmesi, hürriyeti bağlayıcı ceza verilmemesi gerektiği yolundaki genel hukuk prensibi uyarınca “taahhüdü ihlal suç” türünün hakkaniyete uygun olduğunu düşünüyor musunuz?
2- Temeli, özel hukuk sözleşmeden doğan bir yükümlülüğe aykırı davranış şeklinde özetlenebilecek taahhüdü ihlal eyleminin bir borcun ödenmemesi bakımından hapisle tazyiki sizce doğru mudur?
3- Borç ödeme taahhüdünü yerine getirmedi diye bir kişiyi hapse atmak çağdaş ceza hukuku sistemleriyle bağdaşmakta mıdır?
4- Borcunu, taahhüdünü yerine getirmeyerek ödemediği için hapisle tazyik edilen, bu nedenle işyerini, dükkanını, atölyesini vb kapatmak zorunda kalan, özetle çalışamayan kişinin hapiste yatarak para kazanıp borcunu ödemesi mümkün müdür?
5- Karşılıksız çekten kaynaklı hapis cezalarını ortadan kaldıran yasal düzenlemeler karşısında, taahhüdü ihlal eyleminin hapisle cezalandırılmak dışında başka hukuksal yaptırımlara bağlanmasına dönük çalışmalarınız bulunmakta mıdır?
6- İİK’nun taahhüdü ihlal eylemine hapis cezası öngören 340.maddesi Anayasamızın 38.maddesine aykırı mıdır? Taahhüdü ihlal şeklinde tümüyle özel hukuk alanını ilgilendiren bir hukuksal ihtilafın hapisle cezalandırılmasının ortadan kaldırılmasına dönük yasa hazırlığınız var mıdır?