Türkiye’de belirli bölgelerde doğal olarak yetişen ancak şu ana kadar birkaç ülke dışında üretimi yapılamayan 'Kuzugöbeği Mantarı' Türkiye'de ilk defa Mersin’de Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde kurulan bir serada üretilerek verimli bir sonuç elde edildi. Tazesinin kilogram fiyatının 400, kurusunun ise 3 bin TL olduğu mantarın fiyatının, Ar-Ge çalışmalarının tamamlanmasının ardından çiftçiye alternatif ürün olarak sunulması hedefleniyor.
Türkiye’nin yaş meyve ve sebze üretiminde önemli bir yere sahip olan Mersin’de doğal ortamda yetişen ancak kültürel olarak henüz hiç üretimi yapılmayan kuzugöbeği mantarının ekonomik değerinden üreticinin faydalanması için Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından çalışma yapıldı. Daha önce küçük denemeler yapan enstitü ekibi, 'Kuzugöbeğinin Kültüre Alınması' projesini hazırlamak için seraya doğadan topladıkları kuzugöbeği mantarını ekti. Mart ayından itibaren kendini göstermeye başlayan mantarlar, bir ay sürede tamamen çıkarak bir kısmı hasat seviyesine geldi. Kilogramda fiyatı 400 TL olması nedeniyle yaklaşık bir dönümlük alanda 300 ile 700 kilogram arasında ürün alınabileceği bunun da üreticiye 120 ile 280 bin TL arasında kazanç sağlayacağı kaydedildi. Kurutulmuş halinin 3 bin TL olduğu mantarın enstitüdeki Ar-Ge çalışmalarının ardından projenin hayata geçirileceği ve üretimin süreceği ifade edildi.
Çalışma ile ilgili bilgi veren Enstitü Müdürü Doç. Dr. Davut Keleş, "Tarım Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü olarak birçok araştırma yapmaktayız. Bu araştırmalardaki amacımız çiftçinin kazancını çeşitlendirmek, kar oranını, gelir oranını yükseltmek, doğada yetişen, doğada toplaması yapılan ürünleri kültüre almak gibi projeler yürütmekteyiz. Bu projelerden bir tanesi de şuan içinde bulunduğumuz serada kuzugöbeği mantarı yetiştiriciliğini nasıl kültüre alabiliriz diye geliştirmiş olduğumuz bir proje sonucunu görüyoruz. Gördüğünüz gibi serada şuan ki tarihte bu sıfır rakımda kuzugöbeği mantarı olmamasına rağmen, şuan Toroslarda bin rakımdan sonra bulunmakta olmasına rağmen kuzugöbeğinin yetiştiğini görmektesiniz, bu da çalışmalarımızın başarılı olduğunu göstermektedir” dedi.
“Müthiş bir gelir elde ediliyor, Fransız mutfağının vazgeçilmezi”
Kuzugöbeğinin birçok isimle anıldığını anımsatan Doç. Dr. Keleş,” Çok değerli bir mantar, özellikle Fransız mutfağında vazgeçilmezlerden. Kuzugöbeğinin girdiği Fransız yemekleri 4-5 katına fiyatla satılmaktadır. Çünkü kuzugöbeği aynı zamanda şifa kaynağı olarak bilinmektedir. Kuzugöbeği mantarının yetiştiriciliği ile biz burada dekardan 300 kilogram ile 700 kilogram arasında bir ürün almayı hedeflemekteyiz. Yaş kuzugöbeği mantarının kilosu 400 liradan satıldığını düşünecek olursak, müthiş bir gelir elde ediliyor. Dekara 120 bin ile 280 bin lira arasında bir gelir elde etme olanağı sunmaktadır. Bu aradaki fark yapmış olacağımız AR-GE çalışmaları ile yukarılara doğru çıkarılacaktır. Bu da yapılacak olan AR-GE çalışmalarının önemini göstermektedir. Kuzugöbeğinin kültüre alınması projemiz sayesinde ilk kez doğa değil de serada yetiştiriciliğini yapıyoruz. Tabi ki dünya da birkaç ülkede yetiştiriciliği yapılıyor ama Türkiye'de bu bir ilktir” ifadelerini kullandı.
“Çok sevilen mantar, yemeğin fiyatını 50 euro arttırıyor”
Sebzecilik alanında çalışma yapan ve mantar denemesini takip eden Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Atilla Ata da şunları kaydetti:
"İşe başlarken ilk önce doğadan mantarları topladık. Daha sonra bunları laboratuvar ortamında çoğaltarak, araziye ekimini kasım ve aralık ayında gerçekleştirdik. İlk meyve görüntüsünü 11 Mart’ta elde ettik. Bugün bir ayı geçti. Şu an gördüğünüz gibi verimli bir alan. Artık belki üretilme söz konusu olabilecek verim potansiyeli gözükmekte. Yetiştiriciliği içinde gölge koşullar gereken bir mantar türü, çünkü güneşte zarar görüyor. O sebeple bulunduğumuz ortam gölge tülleriyle kaplı. Aynı zamanda yüzde 50, yüzde 60'ın üzerinde bir nemi muhafaza etmemiz gerekiyor. Bu sebeple de etrafta sulama sistemlerimiz var. Hem gölgeleme hem de sisleme işlemi, hasat sezonunun uzamasına katkı sağlayacak, dolayısıyla verimin artmasına katkı sağlayacak. Çok sevilen bir mantar, özellikle finedining restoranlarda kullanılan pizzanın içine girdiği zaman bu mantar pizzanın fiyatını 50 euro artıyor, yurtdışında. Bir iki mantar doğranıyor, pizzanın fiyatı 50 euro artıyor."
Mersin, iha
