"MALATYA İÇİN KALKINMA YOL HARİTASI BELİRLENMELİ.." Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı - Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan istatistiksel verilerin, Malatya’daki yatırımcı ve girişimcilerin, devlet tarafından sağlanan teşvik ve destekleri yerinde kullandığı, ülke üretim ve istihdamına önemli katkı sağladığı belirtiliyor.
Cazibe Merkezi Kapsamında Malatya da ki OSB'lerin 6. Bölge desteklerinden yararlanmasının Malatya ekonomisine katkı sağlamakla birlikte, Malatya’nın bu kapsamdaki yatırım ve faaliyetlerle ülke ekonomisine ve ülke istihdam büyüklüğüne ciddi düzeyde hizmet sunduğu ifade ediliyor.
Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı verilere göre, 2001 – 2020 yılları arasında, Malatya’da 875 yatırım ve teşvik belgesi sahibi girişimcilerin üretime yönelik faaliyetleri sonucunda 19 yılda 52 bin 591 kişi istihdam edildi.
Söz konusu verilere göre, imalat, hizmet ve enerji sektörlerinin lokomotif görevi üstlendiği devlet destekli yatırımlarda, 10 milyar 733 milyon TL büyüklüğünde yatırım yapıldı.
İmalat sektöründeki yatırımların 44 bin 778, hizmet sektöründeki yatırımların 6 bin 235 kişinin istihdamını sağladığı belirtilen verilere göre, enerji sektöründeki 123 yatırıma karşın, bu sektörde, 395 kişi ile çok alt düzeyde istihdam gerçekleşti. Bakanlık verilerine göre, madencilik ve tarım sektörlerinin her birinde 23 belgeye karşılık 1183 kişinin istihdamı sağlandı.
“Teşviklerin faydası görüldü, devam etmeli”
malatyahaber.com Yazarı, Yeminli Mali Müşavir, Ekonomist Mustafa Bahadır Altaş, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nün verilerini değerlendirirken, Malatyalı yatırımcı ve girişimcilerin devlet teşvik ve desteklerini doğru ve yerinde kullandığını ifade ederek, “Cazibe Merkezi Programı desteklerinin Malatya ekonomisine önemli katkı yaptığı görülmektedir. Bu teşvik ve destekler devam etmelidir” dedi.
Kalkınmada Öncelikli Yöreler (KÖY) uygulamasının 23004 yılında 36 il olarak belirlendiğini, ilerleyen yıllarda 5350 ve 6846 sayılı kanunlarla il sayısının 49’a çıkarıldığını, son olarak 51 ili kapsayacak şekilde uygulama süresinin uzatılması ile 31.12.2020 tarihine kadar devam ettiğini hatırlatan M. Bahadır Altaş, “Malatya’nın da içinde yer aldığı 23 ili kapsayan Cazibe Merkezleri Programı destekleri ile 2018-2020 yılları arasında Malatya da gerçekleştirilen yatırımlarda çok ciddi bir şekilde artış olduğu sağlanan bu artışın başta Malatya ekonomisine ve işsizliği önlemede ciddi katkı sağladığı görülmektedir.
Cazibe merkezleri programı kapsamında sağlanan desteklerin uygulandığı 2018-2020 üç yıllık dönem ile ondan önceki 2015-2017 üç yıllık dönemin karşılaştırılmasında,
- Düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısında yaklaşık yüzde kırk altı (%46)
- Yatırım tutarında yaklaşık yüzde yüz otuz yedi (%137)
- Öngörülen istihdam sayısında yaklaşık yüzde dört yüz yirmi (% 420) oranında artış gerçekleşmiştir.
Bu artış Malatya için önemlidir. Bunun devam etmesi için yatırımcıların desteklenmesi ve Malatya OSB yatırımların muhakkak 6. bölge kapsamına alınması gerekiyor.” tespitini yaptı.
“Malatya, aldığı teşvikleri hep olumlu kullandı”
Malatyalı yatırım ve girişimcilerin aldıkları teşvik ve destekleri her zaman için olumlu kullandığını ifade eden Mustafa Bahadır Altaş, konuya ilişkin olarak şu değerlendirmeyi yaptı:
"Malatya yerelinde ele aldığımız vergi ve istihdam teşviklerinin yatırımcılar için karar vermede etkin olduğu görülmektedir. Seksenli yıllarda Turgut Özal ile başlayan 1988 yılında yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi (Kaynak Kullanım Destekleme Primi Kapsamlı) uygulamalarında düzenlenen yatırım teşvikleri kapsamında gerçekleşme yatırımların gerçekleşme oranında Kocaeli ile birlikte Malatya’nın ilk sıralarda yer aldığı. 5084 sayılı kanunla sağlanan desteklerle gerçekleştirilen yatırımlarda en fazla başvuru yapan iller sıralamasında ilk beş il içinde Malatya’nın da bulunmaktadır. Bu da bize Malatya'nın aldığı teşvikleri olumlu kullandığını göstermektedir. 2018-2019 ve 2020 yıllarını kapsayan dönemde il dışından gelen özellikle emek yoğun olan hazır giyim ve tekstil sektöründe faaliyette bulunan yatırımcıların cazibe merkezi destekleri kapsamında Malatya’yı tercih ederek yatırım yaptığı dikkate alındığında vergisel ve istihdama yönelik teşviklerin yatırımlar için ne kadar etkin ve önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Yatırımcıyı teşvik edici vergi ve istihdam politikalarının temel amacı yatırımdan elde edilen kazancın vergiden istisna edilmesi veya belirli bir süre ertelenmesi ile istihdam üzerindeki prim yünün devletçe karşılanması yoluyla işletmelerin maliyete dayalı rekabet güçlerini etkileyen faktörler minimize etmektir. Yatırımların teşvik edilmesi sadece girişimciyi değil aynı zamanda yaratılan ekonomik faaliyetin tüm ekonomi için yaratacağı fayda açsında Malatya örneğinde olduğu gibi değerlendirilmelidir. Yatırımcıların yatırım kararı vermeleri ve yatırımı gerçekleştirmeleri belirli bir süreç almaktadır. Bu nedenle uygulamaya konulan teşvik tedbirlerinin uygulama süresinin en az beş yıl ve yararlanma süresinin de en az on yıl olması bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır."
"Malatya'nın siyasetçileri ve iş dünyası kalıcı destek için çaba göstermeli"
Altaş, Malatya'nın siyasetçileri ve iş dünyasının desteklerin kalıcı olması için çaba sarf etmesi gerektiğini belirterek, şöyle dedi:
"Malatya il genelinde mevcut 3 OSB ile projesi tamamlan ve yapım aşamasına gelen 2 ihtisas OSB ile Doğu Anadolu bölgesinde kurulu bulunan yaklaşık 600 fabrikası ile en çok tesisin ve istihdamın sağlandığı ildir.
Yatırımcılar için Malatya'nın tercih edilmesindeki en önemli husus Cazibe Merkezi Programı kapsamında desteklerin en cazip yönü ise yatırıma katkı payı oranın yüksekliği ve indirimli vergi oranının düşüklüğünün yanı sıra istihdam üzerindeki vergi ve sigorta primlerinin minimize edildiği sürenin on yıllık süreyi kapsamasıdır. Yatırımcılarının bu süreçte yaşadıkları en önemli sorun ise nitelikli işçi gücü ihtiyacıdır. Bu nedenle yatırımların sağlıklı bir şekilde artarak devam etmesi için Malatya iş dünyasının sorumluluk alarak sağlanan desteklerin kalıcı ve uzun süreli olarak uygulanması için caba sarf etmesi gerekiyor. İl komşularımız olan Adıyaman'ın 6. bölge, Kahramanmaraş'ın 5. bölgede yer alması yatırımcılar için tercih noktasında Malatya açısından bir kayıp olacaktır.
Bu konudaki bir diğer hususta Malatya Büyükşehir olmasına rağmen ne yazık ki yönetimsel olarak eksiklikler ve yanlışlıklar aynı şekilde tekrarlanarak devam etmektedir. Malatya olarak bu çağı yakalayamayan yönetim mantalitesini değiştirmemiz ve büyükşehrin zorunlu kıldığı tüm ilçeleri kapsayan uzun soluklu yeni bir ekonomik kalkınma yol haritası belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir."
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
