ABD Başkanı Donald Trump, Beyazsaray'daki görüşmesi sırasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile tartışırken, bu olay dünyada büyük yankı uyandırdı.
TRUMP: İZİN VERMEM
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Oval Ofis'teki tartışmasına ilişkin, "Zelenskiy hemen (masaya) geri dönmek istiyor ama buna izin veremem." dedi.
Trump, Beyaz Saray'dan ayrılırken basın mensuplarına Oval Ofis'te Zelenskiy ile yaşadığı tartışmayı değerlendirdi.
Zelenskiy ile görüşmesinin iyi geçmediğini belirten Trump, "Elini çok fazla oynadı. Biz barış arıyoruz, barış yapmayacak birini aramıyoruz. Ben barış arıyorum. On yıllık bir savaşa girip oyun oynamak istemiyoruz." dedi.
Trump, Zelenskiy'nin barış anlaşması yapmaya ne kadar istekli olduğu konusunda soru işaretleri bulunduğunu anlatarak, "Ben acil barış istiyorum. Devlet Başkanı Putin de bunu yapmak isteyecek. Bu adam ise (Zelenskiy) bizim savaşmaya devam etmemizi istiyor." yorumunu yaptı.
Zelenskiy'nin barış yapmak isteyen bir adam gibi görünmediğini savunan Trump, şöyle konuştu:
"Zelenskiy hemen (masaya) geri dönmek istiyor ama buna izin veremem. Derhal ateşkes yapmalılar. Ateşkes hemen gerçekleşebilir. Eğer savaşı sona erdirmek istiyorsanız, belli bir süreyi kapsayacak bir anlaşma imzalarsınız. Bu zaman alır. Ben hemen bitmesini istiyorum. Birdenbire büyük adam oldu. Çünkü ABD onun yanında. Ya biz bitireceğiz ya da savaşmasına izin vereceğiz. Eğer savaşırsa, bu hiç de hoş olmayacak çünkü biz olmadan kazanamaz."
ZELENSKİY: YANLIŞ BİRŞEY YAPMADIM
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ile Oval Ofis'te yaşadıkları tartışmaya ilişkin, "Trump'a ve Amerikalılara saygı duyduğunu" ve "yanlış bir şey yaptığını düşünmediğini" söyledi.
Zelenskiy, Fox News kanalına verdiği röportajda, Trump ile yaşadığı gerginliği ve bundan sonraki süreci değerlendirdi.
Zelenskiy, sunucunun Trump'tan özür dileyip dilemeyeceği yönündeki sorusuna, özür dilemesini gerektirecek yanlış bir şey yapmadığı yanıtını verdi.
Ukrayna Devlet Başkanı, ABD Başkanı ile yaşadıkları tartışma için, "Trump'a ve Amerikalılara saygı duyduğunu" ve "yanlış bir şey yaptığını düşünmediğini" söyledi.
"Başkan Trump'a ve Kongre'nin iki partili desteğine müteşekkirim. Trump bu savaşı bitirmek istiyor ama tüm saygımla söylüyorum ki kimse bizden daha fazla savaşı bitirmek istemiyordur." diye konuşan Zelenskiy, adil bir anlaşma ve güvenlik garantileri istediklerini vurguladı.
"Bugün olanlar için pişman mısınız?" sorusuna, "Evet, bence iyi değildi çünkü çok farklı diyaloglar yaşadık" cevabını veren Zelenskiy, Trump ile ilişkisinin kurtarılabileceğini düşünüp düşünmediği sorusuna ise "Evet, elbette, çünkü bu ilişkiler iki başkandan daha fazla tarihi ve halklarımız arasındaki güçlü ilişkilerdir." diye karşılık verdi.
"Herkes Putin'in yarın geri döneceğinden korkuyor. Biz adil ve kalıcı bir barış istiyoruz. Güvenlik garantileri istiyoruz." ifadesini kullanan Zelenskiy, istifa edip etmeyeceği hakkındaki soruya ise "Bu, Ukrayna halkının vereceği bir karadır." yanıtını verdi.
Trump'ı Ukrayna'nın tarafında görmek istediğini belirtti
Zelenskiy, Trump'ın Putin'e yakın olduğu konusundaki eleştirilerle ilgili Trump'ın bir arabulucu olmak istediğini ancak onu kendi taraflarında görmeyi istediklerini ifade etti.
Zelenskiy, "Bence bunu bugün çok açık bir şekilde konuştuk. Başkan Trump bu konuda ortada olmak istediğini, değilse onları (Rusları) masaya getiremeyeceğini söyledi. Gerçekten, çok dürüst olmak istiyorum, onun bizim tarafımızda daha fazla olmasını istiyorum." dedi.
Beyaz Saray'a geri dönme fırsatı olsaydı bunu yapıp yapmayacağı sorusuna olumsuz cevap veren Zelenskiy, "Her şeyden önce barış istiyoruz. Bu yüzden ABD'deyim ve Başkan Trump'ı ziyaret ettim." demekle yetindi.
Volodimir Zelenskiy, Ukrayna'nın NATO'ya girmesi konusunda tüm ülkelerin aynı düşünmediğini belirttiği konuşmasını, "Tamam. NATO olmayacaksa kimse zorlamıyor. O zaman Ukrayna'da bir NATO kuralım. Benim pozisyonum bu." dedi.
Yardım paraları ve Ukrayna'nın kayıpları hakkında düzeltme yaptı
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD'den iddia edildiği gibi 3 yılda 183 değil 100 milyar dolar aldıklarını ve bunun 67 milyar dolarlık kısmının silah yardımı, 31,5 milyar dolarının ise nakit olduğunu belirterek, bu konuda hesap vermeye çok açık olduklarını söyledi.
Zelenskiy, "Ukrayna'nın neredeyse yok olduğu, askerlerinin kaçtığı, kahraman olmadıkları, milyonlarca sivili kaybettiği ve başkanının diktatör olduğu" söylemlerine karşı verdiği tepkinin şahsıyla değil ABD'nin Ukrayna'nın dostu olduğu ön kabulü çerçevesiyle ilişkilendirilmesi gereğine değindi.
Ayrıca, "Milyonlarca kayıplarının olmadığını, Münih konferansı sürecinde yaptığı görüşmelerde bu ifadenin düzeltilmesini istediğini" kaydeden Zelenskiy, ABD ile maden anlaşmasına karşı olmadıklarını yineledi.
Zelenskiy, "Ancak güvenlik garantilerindeki hangi kısımların bu anlaşmayı kapsayacağını ve sonraki adımların ne olacağını anlamak istedik." diye konuştu.
AVRUPA'DAKİ YANKILARI
Zelenskiy ile Trump'ın Oval Ofis'te yaşadığı tartışmanın ardından Avrupalı liderler açıklamalar yaptı.
Polonya Başbakanı Donald Tusk, X hesabından yaptığı paylaşımda Zelenkiy'yi etiketleyerek dayanışma mesajı verdi.
Tusk, "Sevgili Zelenskiy, Ukraynalı dostlar yalnız değilsiniz." mesajını paylaştı.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, X paylaşımında, "Ukrayna, İspanya seninle." ifadesini kulandı.
Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda sosyal medya paylaşımında, "Ukrayna, asla yalnız yürümeyeceksin." ifadesiyle Zelenskiy'e desteğini gösterdi.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store paylaşımında, "Adil ve kalıcı bir barış için verdikleri haklı mücadelede Ukrayna'nın yanındayız." değerlendirmesinde bulundu.
Portekiz Başbakanı Luis Montenegro X hesabından desteğini, "Ukrayna her zaman Portekiz'e güvenebilir." sözleriyle gösterirken, Letonya Başbakanı Evika Silina da yaptığı sosyal medya paylaşımında ülkesinin Ukrayna'nın yanında olduğunu vurguladı.
AB'nin desteği
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, X hesabından yaptığı paylaşımda, "Ukrayna Avrupa'dır. Ukrayna'nın yanındayız. Saldırgana karşı mücadeleye devam edebilmesi için Ukrayna'ya desteğimizi artıracağız. Bugün, özgür dünyanın yeni bir lidere ihtiyacı olduğu açıkça ortaya çıktı. Bu meydan okumayı üstlenmek bize, Avrupalılara düşüyor." ifadelerini kullandı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da sosyal medya hesaplarından ortak mesaj paylaştı.
Von der Leyen ve Costa, mesajlarında "Saygınlığınız Ukrayna halkının cesaretini onurlandırıyor. Güçlü, cesur ve korkusuz olun. Başkan Zelenskiy asla yalnız değilsiniz. Adil ve kalıcı bir barış için sizinle çalışmaya devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
"Ukrayna Almanya'ya güvenebilir"
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da yaptığı yazılı açıklamada Ukrayna'nın Almanya ve Avrupa'ya güvenebileceğini belirtti.
Scholz açıklamada, "Hiç kimse barışı Ukrayna vatandaşlarından daha fazla isteyemez. Bu nedenle kalıcı ve adil bir barışa giden yolu bulmak için birlikte çalışıyoruz. Ukrayna Almanya'ya ve Avrupa'ya güvenebilir." ifadelerini kullandı.
Almanya'da seçimi kazanan Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı Friedrich Merz de Zelenskiy'yi etiketleyerek yaptığı paylaşımda, "Sevgili Volodimir iyi ve zor zamanlarda Ukrayna'nın yanındayız. Bu korkunç savaşta saldırgan ile kurbanı asla birbirine karıştırmamalıyız." değerlendirmesinde bulundu.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, X hesabından yaptığı paylaşımda, "Ukrayna yalnız değildir." ifadesiyle Ukrayna'ya destek verdi.
Baerbock, "Almanya, Avrupalı müttefiklerimizle birlikte Ukrayna'nın yanında ve Rus saldırganlığına karşı durmaktadır. Ukrayna Almanya'nın, Avrupa'nın ve ötesinin sarsılmaz desteğine güvenebilir. Onların demokrasiyi savunmaları, barış ve güvenlik arayışları bizim de desteğimizdir." ifadelerini kullandı.
Almanya Sağlık Bakanı Karl Lauterbach ise X'ten, "Bu tarihi ve eşi benzeri görülmemiş bir durumdur. Kazanan tek başına (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin'dir. Avrupa'nın birliği ve gücü her geçen gün daha önemli hale geliyor." değerlendirmesinde bulundu.
"Trump ve Vance'in davranışından utanç duyuyorum"
Bir önceki Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, X paylaşımında Zelenskiy'ye desteğini belirtti.
Borrell, "Trump ve (ABD Başkan Yardımcısı JD) Vance utanç verici bir gösteri sergilediler. Bu davranışlarından utanç duyuyorum. ABD daha iyisini hak ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Harris de X paylaşımında, "Rusya'nın yasa dışı işgali sonucu ortaya çıkan bu savaşın sorumlusu Ukrayna değildir." ifadelerini kullandı.
Harris, Ukrayna ve İrlanda bayrakları bulunan paylaşımında, "Ukrayna'nın yanındayız." sözleriyle noktaladı.
Belçika Başbakanı Bart De Wever de X hesabından yaptığı paylaşımda, "Ukrayna ve halkının, sebepsiz Rus saldırganlığına karşı kendisini savunmak için verdikleri tarihi mücadelenin arkasındayız. Onların mücadelesi bizim mücadelemizdir. Birlikte güçlüyüz." değerlendirmesinde bulundu.
Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prevot ise "Ukrayna bize güvenebilir. Üç yıldır özgürlüğü için bu kadar çok mücadele eden bir ülkenin her zaman yanınızda olacağız." ifadesini kullandı.
Prevot, Ukrayna'nın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün ihlal edildiğine işaret ederek, adil, kapsamlı ve kalıcı bir barış için Belçika ve AB'nin tarihin doğru tarafında yer alacağını belirtti.
Hollanda Başbakanı Dick Schoof X hesabından yaptığı paylaşımda Ukrayna'ya desteklerinin süreceğini kaydederek, "Kalıcı bir barış ve Rusya tarafından başlatılan saldırganlığın sona ermesini istiyoruz. Ukrayna için, tüm halkı için ve Avrupa için." ifadelerini kullandı.
Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp X paylaşımında Ukraynalı mevkidaşı Andrii Sybiha ile gelişmeleri ele almak üzere telefonda görüştüğünü kaydederek, "Ne gerekiyorsa ve ne kadar sürerse sürsün, Ukrayna'ya tam desteğimizi yineledim." ifadelerini kullandı.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot X hesabından yaptığı açıklamada, "Bir saldırgan var: Putin'in Rusya'sı. Bir saldırıya uğrayan var: Ukrayna halkı. Bunun karşısında ve ortak güvenliğimiz için bir zaruret var: şimdi Avrupa. Söz devri kapandı, icraata geçelim." değerlendirmesinde bulundu.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, X hesabından, "İsveç Ukrayna'nın yanında. Sadece özgürlüğünüz için değil, aynı zamanda tüm Avrupa'nın özgürlüğü için de savaşıyorsunuz. Büyük Ukrayna." ifadelerini kullandı.
"Ukrayna bütün Avrupa'nın güvenliği için mücadele ediyor"
Slovenya Başbakanı Robert Golob, X paylaşımında yaptığı açıklamada, "Hepinize bir şeyi hatırlatmak isterim: Rusya saldıran taraf ve Ukrayna saldırı altında. Ukrayna sadece kendisi için değil bütün Avrupa'nı güvenliği için mücadele ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
Golob, kalıcı barış sağlanana kadar Ukrayna'ya yardım ve desteklerini sürdüreceklerini vurguladı.
Slovenya Dışişleri Bakanı Tanja Fajon da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "Birçok kez söyledik, bir kez daha tekrar edelim; Slovenya Ukrayna'nın yanında. Bizler yıkılmış bir uluslararası düzen değil, kurallara dayalı bir dünya istiyoruz. Saldırganlık değil barış istiyoruz. Adil ve kalıcı barış. Ukrayna yalnız değilsin." sözlerine yer verdi.
Çekya Cumhurbaşkanı Petr Pavel, sosyal medyadan Ukrayna ile dayanışma mesajı paylaştı.
Pavel, "Ukrayna'nın her zamankinden daha fazla yanındayız. Avrupa'nın çabalarını artırmasının zamanı geldi." ifadesini kullandı.
Avusturya Dışişleri Bakanlığı da resmi sosyal medya hesabından, Ukrayna’nın yanında yer aldıklarını bildirdi.
Açıklamada, "Saldırgan taraf Rusya'dır ve biz Ukrayna'nın kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışa olan bağlılığını paylaşıyoruz." görüşüne yer verildi.
Fransa Başbakanı François Bayrou, X hesabından yaptığı açıklamada, "Volodimir Zelenskiy, Washington'da boyun eğmeyerek, Avrupa'nın onuru oldu. Artık geriye, Avrupalılar olarak ne olmak istediğimize karar vermemiz kalıyor veya kısacası var olmak isteyip istemediğimize." ifadelerini kullandı.
Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic de X hesabından yaptığı paylaşımda, ülkesinin 90'lı yıllarda yaşadığı deneyimden adil ve kalıcı barışın ne kadar önemli olduğunu tecrübe ettiğini belirterek, "Hırvatistan hükümeti, Ukrayna'nın böyle bir barışa ihtiyacı olduğuna olan inancında kararlı duruyor. Egemenlik, toprak bütünlüğü ve güvenli bir Avrupa anlamına gelen bir barış." değerlendirmesinde bulundu.
İtalya'dan "acil zirve düzenlensin" önerisi
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Beyaz Saray'daki Trump-Zelenskiy tartışmasına ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, "Batı'nın her bölünmesi hepimizi daha da zayıflatıyor ve medeniyetimizin çöküşünü görmek isteyenlerin işine yarıyor. Bu, gücünün veya etkisinin değil her şeyden önce özgürlük olmak üzere üzerine kurulduğu ilkelerin yok olmasını isteyenlere fayda sağlıyor. Bölünme kimsenin çıkarına olmaz." ifadelerini kullandı.
Meloni açıklamasında acil geniş kapsamlı zirve çağrısı yaparak, şu ifadeleri kullandı:
"ABD, Avrupa devletleri ve müttefikler arasında acilen bir zirve düzenlenmesi gerekiyor. Bu zirvede, Ukrayna'dan başlayarak son yıllarda birlikte savunduğumuz büyük meydan okumalar ve gelecekte karşılaşacağımız zorluklar hakkında açık bir şekilde konuşmalıyız. İtalya, önümüzdeki saatlerde bu öneriyi ortaklarına sunmayı amaçlamaktadır."
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de X platformunda, "Bu büyük gerilim anında soğukkanlılığımızı korumamız gerekiyor. Adil bir barışa ihtiyaç var ve Ukrayna ile Avrupa olmadan bir müzakere mümkün olmayacaktır. AB, birlik içinde kalmalı ve herkesin yararına olacak şekilde diyaloğu sürdürerek güvenliğimizi de garanti altına almalıdır." yorumunu yaptı.
Trump, Zelenskiy'yi Beyaz Saray'da ağırlarken gergin geçen görüşme, kameralar önünde iki liderin uzun süren tartışmasına sahne olmuştu.
Tartışmanın ardından ortak basın toplantısı iptal edilirken, Zelenskiy Beyaz Saray'dan ayrılmıştı.
İngiltere Başbakanlık Ofisi 10 Numara'dan yapılan açıklamaya göre Başbakan Keir Starmer, hem Trump hem de Zelenskiy'le bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Starmer, Zelenskiy ile görüşmede İngiltere'nin Ukrayna'ya olan sarsılmaz desteğini iletirken, Ukrayna'nın egemenliği ve güvenliğine dayanan kalıcı barış için her şeyi yapacağını ifade etti.
AA
