6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler nedeniyle Malatya’nın da içinde yer aldığı 11 ilde Hazine ve Maliye Bakanlığınca vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023-31.07.2023 tarihleri arası mücbir sebep hali ilan edilmişti. Sürenin bitmesine az bir zaman kalması nedeniyle depremden dolayı zayi olan belge ve evraklar için alınması gereken zayi belgesi konusunda bilgi veren malatyahaber.com Yazarı Yeminli Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş “Zayi belgesi için süre daralıyor! Zamanında müracaat yapılmaz ise önemli hak kayıpları olabilir” uyarısında bulundu.
Altaş “Bilindiği gibi şubat ayında Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler nedeniyle Malatya’nın Battalgazi ve Yeşilyurt merkez ilçeleri başta olmak üzere birçok ilçesinde bulunan mükellefin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca tutulması ve tasdiki zorunlu kanuni defterleri ile kullanmak mecburiyetinde oldukları belgeleri enkaz altında kalarak zayi olmuştur. Mevcut mevzuata göre zayi olan kanuni defter ve belgelerin zayi olduğunun tevsiki bakımından 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 82/7 maddesi gereğince; Zayiata ilişkin durumun öğrenildiği tarihten itibaren 30 gün içinde işyerinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesine (Bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesine) yazılı bir dilekçe ile “Zayi Belgesi” müracaatının yapılması ve defter belgelerin istenmesi durumunda zayi belgesinin verilmesi gerekiyor. 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan depremlerle ilgili kanun maddesinde yer alan 30 günlük süre 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereği 06.Mayıs.2023 tarihine kadar uzatılmıştı. Depremin kapsadığı alan ve meydana getirdiği yıkımın etkisi dikkate alındığında uzatılan sürenin yetersiz kalacağı düşünülerek. TÜRMOB tarafından yapılan “Deprem Yaralarının Sarılmasına Yönelik Mali Ve Sosyal Güvenlik Tedbir Önerileri kapsamında Deprem Nedeniyle Zayi Belgesi Verilmesi Süreci Kalıcı Olarak Kolaylaştırılmalıdır” talebi üzerine geçtiğimiz mart ayında yürürlüğe giren 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10.maddesinin 22. fıkrasında yapılan düzenleme ile bu süre 31.Temmuz.2023 tarihine kadar uzatıldı” diyerek bu konuda yapılacak işlemler için sürenin azaldığını belirtti.
Altaş “Mükelleflerin Türk Ticaret Kanunu’na ve Vergi Usul Kanunu’na göre tutulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile kullanmak mecburiyetinde bulunduğu zayi olan belgeleri ve evrakları için zayi belgesi almamaları halinde defterlerini ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılacaklar. Bu nedenle mükelleflerin bu hususa önem vererek 31 Temmuz 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yetkili mahkemelere veya mükellefin işyerinin bulunduğu il veya ilçe idare kurullarına defter ve belgelerinin zayi olduğuna dair müracaat etmeleri gerekmektedir. Defter veya belgelerinin iş yerinde veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetkili Serbest Muhasebeci Mali Müşavir meslek mensubunun faaliyetlerini yürüttüğü yerde zayi olduğunu beyan eden mükellef, ilgili mahkemeye veya il/ilçe idare kuruluna başvurduğunu gösteren belge ile yeni defterlerin açılış onayını notere yaptırabileceklerdir. Yeniden tasdik yaptırılacak defterler için 492 sayılı Kanun hükümlerine göre noter harcı ve Noterlik Kanunu’na göre her ne adla olursa olsun noterlik ücreti alınmayacaktır.” dedi.
"Fiziki Mekanların Yetersizliği Sorun Teşkil Ediyor"
Mustafa Bahadır Altaş, uyarılarını şöyle sürdürdü:
“Malatya'da Adliye binasının hasar görmesi ve yıkılması nedeniyle şu anda yargısal işlemler altı farklı mekanda hizmet vermektedir. Yapılan müracaatlar için en yakın süre olarak beş ay sonraya duruşma günü verildiği görülmektedir. Fiziki mekanların yetersizliği ciddi olarak sorun teşkil ediyor. Belli yerlerde ise konteynerlerde davaların görüldüğü bu durum ise başta avukatlar olmak üzere vatandaşın hizmete erişim noktasında mağdur olmasına yol açmaktadır. Ayrıca büyükşehirlerde ilçe idare kurullarına diğer şehirlerde ise il idare kurullarına müracaat yapıla bilinmektedir. Yapılan müracaatların fazlalığı nedeniyle idare kurulları da bilgi teyidi için gerekli yazışma zorunluluğu ve iş yoğunluğundan ihtiyaca süresinde cevap verememektedir
Zayi belgesi alınmasına ilişkin hukuki süre yasa ile düzenlenmiştir. Bu nedenle 7440 sayılı kanunla belirlenen sürenin, 31.07.2023 tarihinin uzatılması için yasal bir düzenleme gerekmektedir. Yapılan kayıtların dayandığı belgeler ile kanuni olarak tutulması zorunlu olan ticari defter ve belgelerin saklanmasına ilişkin zaman aşım süresinin Türk Ticaret Kanunu’na ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 10 yıl. Vergi Usul Kanunu’na göre ise zaman aşımı süresinin 5 yıl olduğu dikkate alındığında geriye yönelik olarak ticari defter ve belgelerin saklanması ve istenildiğinde ibraz edilmesi acısından zayi belgesi alınması bir zorunluluk olmaktadır. Bu nedenle zayi belgesi almak için müracaat edilmesi için belirlenen yasal sürenin bitimine az bir zaman kalması nedeniyle bu durumda bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerin en kısa süre için ilgili mahkeme ve idare kurullarına zayi belgesi için müracaat etmeleri önem arz etmektedir.”
Depremin yaşandığı Şubat ayı itibariyle Malatya'da kayıtlı 14 bin 925 Gelir Vergisi, 11 bin 764 Basit Usul ve 5 bin 095 Kurumlar Vergisi mükellefi olduğu dikkate alındığında zayi belgesi ile ilgili süreç yaklaşık 32 bin vergi mükellefini doğrudan veya dolaylı olarak etkiliyor.
malatyahaber.com
