İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Doçent Doktor Sevgi Dönmez’in, Malatya’nın Yazıhan ilçesinde yaptığı “Malatya İli Bronz Çağı ve Demir Çağı” konulu yüzey araştırması kapsamında Yazıhan Platosu ve Yazıhan Ovasında gerçekleştirilen çalışmaların ele alındığı Yazıhan Araştırmaları 2019 kitabı yayınlandı.
Proje kapsamında Akçadağ, Arguvan, Battalgazi, Yeşilyurt ilçeleri de incelendi. Bu ilçelere ait sonuçların bir bölümü makale halinde yayınlandı; diğer makalelerin hazırlık çalışması devam ediyor.
Kitabın tanıtım yazısında, “Fırat Nehri'nin batısında yer alan Yazıhan (Malatya), Yukarı Fırat Havzası'nda, Fırat Nehri, Tohma Çayı ve Kuruçay'ın beslediği alüvyal düzlüklerden ve yüksek platolardan oluşmaktadır. Malatya Ovası, Transkafkasya, Kuzeydoğu Anadolu, Orta Anadolu ve Mezopotamya kültürel dinamiklerine etki eden unsurların yayılım alanının belirlenmesi ve bölgeler arası kültürel ilişkilerin aydınlatılması açısından son derece önemli bir konumda yer alan Yazıhan, çok sayıda arkeolojik yerleşim yeri, tümülüsler, kurganlar, kireçtaşı kayaçlara oyulmuş kaya odalarına ve kaya mezarlarına ev sahipliği yapmaktadır. Yazıhan'daki jeomorfolojik farklılaşma ve çeşitlilik, farklı yerleşim modellerinin ortaya çıkmasında etkili olduğu gibi birbirinden farklı kültürel dinamiklerin önemli bir etkileşim sahası olmuştur. 2019 yılı araştırma sezonunda Malatya'nın Yazıhan İlçesi'nde yürütülen arazi çalışmalarının sonuçlarını içeren bu kitap, Malatya ve Yukarı Fırat Havzası'nda bugüne kadar yapılmış olan arkeolojik araştırmalardaki bilgi boşluklarını tamamlayıcı niteliktedir.” deniliyor.
Yazıhan ve yakın çevresinin jeomorfolojisi, iklim özellikleri ve doğal çevreyi kullanım biçimleri, höyük ve tepelerde yapılan araştırmalar, dağlık alanlar ile platoda yapılan araştırmalar, kaya mezar odaları, mağara yerleşimleri, kaleler ve tümülüsler anlatılıp seramik ve küçük buluntu çizimlerine yer veriliyor.
Doçent Dönmez, araştırma ekibi üyeleri Doçent Doktor Aysun Tuna, Peyzaj Mimarı Merve Nur Yetiş, bakanlık temsilcisi Şerif Narçiçek ile bulguların değerlendirilmesine katkı sağlayan profesörler Mehmet Özdoğan, Marcella Frangipane, Mehmet Önal, Mehmet Özhanlı, Tuba Ökse, Kemalettin Köroğlu, Doçent Doktor Bülent Arıkan, Doktor Federico Manuelli ve Giulio Palumbi’ye teşekkür etti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izniyle yapılan çalışmalara kaymakamlık, valilik, belediye ve rektörlük araştırmalara destek sağladı.
Yazıhan Araştırmaları 2019 Internet üzerinden satışa konuldu.
Özdoğan’ın Sunuş Yazısı
Türkiye arkeolojisinin önemli isimlerinden, neolitik kültür üzerine Anadolu ve Trakya’da önemli çalışmalara imza atan, 1977’de Karakaya Baraj göl alanını belgelemek amacıyla Malatya’ya gelip çalışmalar yapıp bulguları Aşağı Fırat Havzası 1977 Yüzey Araştırmaları adlı kitabında yayınlayan Mehmet Özdoğan, Sevgi Dönmez’in kitabı için bir sunuş yazısı kaleme aldı.
Yetmişli yılların politik çalkantıları nedeniyle zorlu bir çalışma yürüttüklerini aktaran Özdoğan, “kolay yolu seçerek” Fırat’ın Kömürhan bölgesine girmesinden önceki alüvyonlu büyük düzlükten çalışmaya başladıklarını anlatıyor. Pirot, Caferhöyük, Köşkerbaba, Değirmentepe, İmamoğlu, Korucuk gibi höyük yerleşimlerinin bölgenin ne kadar zengin olduğunu ortaya koyduğunu belirttikten sonra, o dönem birçok ekiple yürütülen araştırmaların arzulanmasına rağmen tamamlanamadığını, sadece Arslantepe kazılarının yürütüldüğünü, bu nedenle bölgeler arası ilişkileri ortaya koymak anlamında günümüzde Yazıhan’ın araştırılmasının önem kazandığını vurguladı.
Özdoğan “Meslektaşımız Sevgi Dönmez’in Malatya ilinin neredeyse hiç bakılmamış diyebileceğimiz kadar az araştırılmış Yazıhan ilçesi sınırlarında kapsamlı bir araştırmayı başlatmış olması, elde ettiği bulguları bu kitapta hızla yayına dönüştürmüş olması o bölgelerle ilgili sorunları bundan yarım yüzyıl kadar önce görmüş olan bizler için çok sevindirici bir gelişmedir” diye yazdı.
malatyahaber.com
