'Yerli Deliye Gorucuh Nede?'

Yazarımız Bülent Korkmaz’ın, Malatyalı Fahri ile ilgili olarak Battalgazi ilçesinde düzenlenen anma gecesini aktaran yazısı, Hürriyet’in GAP İlavesinde, “Sanat Firarla Başlar” başlıklı yazıya konu olmuş, bu yazıda Korucuk ziyaretinden de bahsedilmişti..

Hürriyet GAP’daki yazının, Adana’daki Malatyalılar arasında yarattığı etkileşim, yine Hürriyet GAP’ta yazıldı..

Karakaya Baraj gölü oluşmadan önce, Tohma Çayı ile Fırat Nehri’nin buluştuğu bölgede bir tepede yeralan, baraj nedeniyle 1986 yılında Battalgazi ilçesine nakledilen Korucuk Ziyareti, Malatya’da, Eskimalatya (Battalgazi)’daki birçok yatırı kapsayan ziyaretler zincirinde mutlaka uğranılması gereken, özellikle de ruhsal sıkıntıları olanlara iyi geldiğine inanılan bir yatır. Hürriyet’teki yazıda her ne kadar Ahmet Turan yatırına atıf yapılsa da, “ziyaret zinciri” kapsamında, birçok yatır  ve bu arada Korucuk da ziyaret edildiğinden, aktaranın anısında Korucuk’la Ahmet Turan aynı yatırmış gibi algılanmaktadır. Bu yatırlar ayrı zatlara aittir..

ÖNCE HÜRRİYET GAP’TAKİ YAZI..

Hürriyet GAP’taki, Korucuk’la ilgili ikinci yazı şöyle:

....

‘Sanat firarla başlar’ yazısıyla, Malatya’nın yakın geçmişinden bir kesit aktarmıştık. Malatya’nın yakınında Korucuk (Gorucuh) mevkiindeki yatırlara sinir hastaları götürülür, şifa aranırmış. Çocuğu olmayan kadınlara da iyi geldiği rivayet edilirmiş. Hikayenin özü bu idi.

Bu anıları aktardığımız yazı, okuyanları çocukluk günlerine götürmüş. Anıları canlanmış. O gün, Adana’daki Malatyalılar arasında da yoğun bir e posta ve telefon trafiği yaşanmış. Bir hemşehrisi (Mehmet Özerdem) ünlü Malatyalı Kuyumcu Turan’ı (Erdemir) aramış:

-Abi, geçmiş olsun. Hayırdır, geçen hafta Gorucuh’a gitmişsin...

-Ne Gorucuğu, o nerden çıktı oğlum.

-Abi, Hürriyet’te var bugün, Sinan Tanyıldız yazmış..

-Vay(...)

Kuyumcu Turan yazıyı okuduktan sonra kendisi ile ilgili bir durum olmadığını anlayıp rahat bir nefes almış. Şaka yapıldığını anlayınca, aynı kişiyi arayıp bu konudaki anısını aktarmış.

Meğer Kuyumcu Turan, 7 yaşına kadar her yıl gerçekten de Gorucuh’a götürülmüş. Annesi at arabasına bindirir götürür, kurban keserlermiş.

Bebek Turan hasta olduğu, şifa aradığı için değil de, ‘şükür kurbanıymış’ bu kesilen.

Annesi hamileyken, Battal Gazi’nin müslüman yaptıklarından Ahmet Turan’ın mezarını ziyaret edermiş. Bir gece rüyasında Keşşaf Hoca kendisine, ‘bir oğlun olacak’ demiş. Erkek çocuk dünyaya gelince de Turan adı verilmiş. 7 sene, 7 kurban adağı böylece yerine getirilmiş.

Kuyumcu Turan’ın bu anısı da hızla aynı gün öteki hemşerilerine yayılmış.

Devreye Malatyalılar Derneği’nin en yenilmez okeycisi Sistem Tıp’tan Halil Tüm girip, hikayeyi şöyle tamamlamış:

Ziyarete gidenler, yol yordam öğrenmek için yatırın bekçisine danışırmış. Gorucuh’taki o yatırın bekçisi aynı zamanda koyun besicisiymiş. Ama kimseye çaktırmazmış. Ziyarete gelenlere bir adamı aracılığıyla koyun satar, hemen orada keser, hasta yarım saatte iyileşmediyse ve gelenin ‘ensesi kalın’ ise bir daha bir daha kestirirmiş. Üstelik adak etinin yenmeyeceği inancı ile koyun da kendisine kalırmış. Birgün bir adam hastası için 3 koyun kestirmiş ama, hastada hala bir şifa belirtisi yok.. Bekçi sormuş, ‘Sen nerelisin?’ diye. O da ‘Adafılıyım’ (Malatya’nın bir semti) demiş. Bekçi üzgün ve kızgın bir sesle cevap vermiş:

-Be amca, söylesene önceden. Bu yatır yerli delilere iyi gelmiyor.

Anılar böylesine canlanınca, Adana’daki Malatyalılar, kayısılar savrulup, üzümler toplanmaya başlandığında bir memleket yolculuğu yapmak üzere sözleşmiş..”

....

KORUCUK TÜRBESİ..

Malatya’nın önde gelen ziyaretgahlarından birisi de 13 Ekim 1986 tarihinde, Karakaya baraj sularının altında kalan Korucuk köyünden alınarak Battalgazi’deki Kırklar Mezarlığı’na nakledilen Korucuk/ Hasan Basri ziyaretidir.

Türbede yatan zatın kesin kimliği halen açıklığa kavuşturulabilmiş değildir. Halk arasında Hasan Basri Hazretleri olarak bilinen ve ruhaniyetinden yardım beklenilen bu zatın, bahis konusu şahıs olması imkansızdır. Hasan Basri Hazretleri, 641 yılında Medine’de doğmuş, 88 yaşında iken Basra’da vefat etmiş ve orada defnedilmiştir.

Mevcut yazılı kaynakların hiç birisinde, Korucuk’la ilgili sağlıklı bir bilgiye rastlamak mümkün olmamaktadır. Bu konuda son bir geniş araştırma, Malatya Müzesi araştırmacısı Hüseyin Şahin tarafından yapılmış, “BİR ANADOLU ERENİ: HASAN BASRİ/ HASAN DEDE” başlıklı bu araştırma bildiri olarak sunulmuş ve neşredilmiştir. Araştırmada olay çok değişik yön ve detayları ile ele alınmış, konu aydınlatılmaya çalışılmaktadır.

Araştırmacı Celal Yalvaç, “Bizce türbede yatan kişi bir ara Malatya’da müstakil emirlik yapmış olan Şeyh Hasan Beg’dir. Korucuk Köyü halkı arasındaki rivayetler de bu iddiamızı teyit eder mahiyettedir. Bu Şeyh Hasan Beg, Malatya emir-i müstakili iken 718 hicri (1318 miladi) de vefat eden Melik Sunullah/ Şeyh Sunullah’ın oğullarından olup, Malatya emirliğinde de bulunmuş bir zattır. Torunu Nefise Hatun’un Eskimalatya’nın (Battalgazi) Meydanbaşı Mahallesindeki türbe mezarı halen durmaktadır. Emir Ömer Mescid ve Türbesi’ne ismini veren Emir Ömer’in de akrabasıdır. Harbendelü Türkmen aşiretine mensuptur. Sonraki kayıtlarda (Kanuni Devri Malatya Tahrir Defteri- 1560- Sayfa 38) Korucuk Köyü bu aile mensuplarına verilmiş bir timar olarak görülmekte, bazı mensupları da vergiden muaf tutulmuş bulunmaktadır.” demekte, bazı detaylara girerek konuyu genişçe anlatmaktadır.

Genellikle, ruhi bunalım geçiren hastaların getirildiği bu türbe, bolluk, bereket, şifa ve çocuk isteme dileklerinin de ifade edildiği bir mübarek –Hacet Kapısı- olarak halen yoğun bir ziyaretçisi bulunmaktadır.

FOTOĞRAFLAR: (Üstteki) Korucuk Ziyareti'nin Karakaya Baraj gölü oluşmadan önceki yeri -Burası, şu anda Karakaya Baraj Gölü suları altındadır, Kuyumcu Turan'ın götürüldüğü ziyaret mekanı burasıdır.(Foto: Celal Yalvaç Arşivi)-.. (Alttaki) 1986 yılında Battalgazi ilçesine nakledilen Korucuk Ziyareti'nin yeni türbesi.. (Foto: Mehmet Göresiye)