Malatya Büyükşehir eski belediye başkanı Selahattin Gürkan'ın döneminde, YİMPAŞ'a ait iken Maliye Bakanlığı'nca borçlara karşılık el konulan, birbirinden çok farklı açıklamaların yapıldığı bir süreçte Malatya Büyükşehir Belediyesi'ne 30 yıllığına devredilen, belediye yönetiminin değişik sosyal projeler için değerlendirileceğini açıkladıktan sonra bir anda belediye imkanlarıyla onarımına başlanan, daha sonra da 'anlaşılamaz koşullardaki bir ihale' süreci ile İzmir merkezli bir emlak firmasına iddialara göre gerçek değerinin çok altında, belediye kasasına ancak 8 milyon TL girecek şekilde devredilen, belediyenin yeni yönetimi tarafından satışına itiraz edilen, yeni sahiplerinin ise mülkü iade için büyükşehir belediyesinden 850 milyon TL talep ettikleri öne sürülen iş merkezi ve otel kompleksi ile ilgili Sayıştay tarafından hazırlanan bir rapor burayla ilgili tartışmaların ve iddiaların çoğunu doğruladı.
Talebine rağmen yeniden aday gösterilmeyen eski belediye başkanı Selahattin Gürkan'ın görevde olduğu Ocak 2024'te, büyükşehir belediyesine ait bir dev afişin de asıldığı törenle 'Malatya City' adıyla açılışı yapılan Çöşnük- Şehirgösteren mevkisindeki bina ile ilgili satış öncesi değer tespitinin uzmanlığı olmayan kişilerce yapıldığından, bazı kurumlardan yanıltıcı sorularla yanıltıcı yanıtlar alınmasını sağlayarak düzenlenen şartnamelere birçok iddianın gündeme getirildiği rapor, eski belediye yönetimi ile ilgili iddiaların başka bir boyuta taşıdığı belirtiliyor.
Bu arada, eski belediye yönetiminin geçmişte menfaat sağlamak suretiyle fonladığı, çıkar sağladığı sözde bazı basın mensubu ve kuruluşlarının, başka birçok örnekte olduğu gibi, bu konuda da mevcut belediye başkanı Sami Er'e yönelik karalama kampanyasını yoğunlaştırmalarının temelinde, Gürkan dönemine ait, kendilerine de dokunabilecek eski dosyaların açılmasını önlemeye yönelik çabalar olduğu öne sürülüyor. Belediyeye 8 milyon TL ödenerek sahiplenilen eski YİMPAŞ'ın yeni sahibi firma tarafından 2024 yılında bir bankaya teminat gösterilerek 750 milyon TL kredi alındığı bildirildi.
"KAMU ZARARI VAR.."
Sayıştay denetçilerinin 2024 yılı raporlarında, eski YİMPAŞ, yeni 'Malatya City' binası ile ilgili saptamaları yer aldı.
Rapordaki saptamaların bazıları şöyle:
"Mülkiyeti Malatya Büyükşehir Belediyesine ait Battalgazi İlçesi, Çamurlu Mahallesi 4648 ada 5 ve 6 no'lu parseller ile 4648 ada 6 nolu parsel üzerinde bulunan binanın (Yimpaş Binası) 18.11.2022 tarih ve 536 sayılı Meclis kararı ile Belediye Encümenine verilen satış yetkisine istinaden Encümenin 31.03.2023 tarih ve 57,58 nolu kararlar ile satışına karar verilen taşınmazların ihale süreçlerinde yapılan mevzuata aykırı uygulamalar sonucunda kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır. Malatya İli Battalgazi İlçesi Çamurlu Mahallesinde bulunan mülkiyeti Hazineye ait imar planında ticari alan olarak ayrılan, üzerinde 7 kat+2 zemin+2 bodrum katlı bina bulunan, 4648 ada, 4 parsel (yeni 5 ve 6 parsel) numaralı 17.062,02 m² yüzölçümlü taşınmaz Büyükşehir Belediyesi tarafından şehire ve ülke ekonomisine kazandırılması kongre merkezi, sergi, iaşe ve ibate amaçlı kullanılmak üzere 18.06.2020 tarih ve 20419 sayılı yazı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığından tahsisi istenmiş, Bakanlık, imar planında tahsis amacına uygun gerekli değişikliğin yapılması, ticari amaçla kullanılmaması, üçüncü kişilere ticari ya da gayri ticari amaçla kullandırılmaması/devredilmemesi, tahsisli idarenin ilgili mevzuatlar ile belirlenen ve alınması zorunlu olan gelirler dışında her ne ad altında olursa olsun herhangi bir ücret alınmaması, bu hususlar dışında ticari amaca yönelik ünitelerin söz konusu ve zorunlu olması durumunda ise Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 67, 70 ve 73/A maddelerine göre işlem yapılması, taşınmazın üzerinde bulunan yapı ve tesislerin bakım, onarım ve güçlendirme masraflarının Belediyece karşılanması kaydıyla "Belediye hizmetlerinde kullanılmak üzere" Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına hizmetin devamı süresince kesin tahsisi, 24.06.2020 tarih ve 128607 sayılı Bakan onayı ile uygun görülmüştür. Ancak Belediye'ye olan tahsis daha sonra kaldırılarak bu defa Belediye'ye satılması kararı alınmıştır. Söz konusu taşınmaz 27.589.078,13 TL. Bedelle satın alma işlemi gerçekleştirilmiştir.
Belediye tarafından satın alınan taşınmazın güçlendirilmesi bakım ve onarımı için 2020-2021-2022 yıllarında hakedişler ile toplam 14.460.845,80 TL. harcama yapılmıştır. Böylelikle Belediye tarafından taşınmaz için toplam 42.049.923,93 TL. harcamada bulunulmuştur.
Bakanlıktan talep edilen ve "Belediye hizmetlerinde kullanılmak üzere" uygun görülen tahsisin yerine, söz konusu taşınmazın Belediye tarafından satın alınması sonrasında, Belediyenin tahsis talepleri için Bakanlığa yazdığı yazılardaki amaçlar bir kenara bırakılarak, 29 yıl 6 ay süreyle ticari tesisler yapılması ve işletilmesi için 31.01.2023 tarih ve 57-58 sayıli encümen kararları ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45'inci maddesi uyarınca ihalesi yapılarak MT Tekinalp Gayrimenkul İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş firması ile 29.03.2023 tarihinde sözleşme yapılmıştır.
GAYRİMENKUL BİLİRKİŞİSİ OLARAK EMEKLİ ECZACI, MALZEME SATICISI!..
İhale süreçlerine ilişkin olarak ihale ve sözleşme dosyalarının incelenmesi sonucunda; Muhammen bedel tespitine ilişkin olarak; idarece bedel takdiri için oluşturulan komisyon üyelerinin arsa ve üzerindeki binaların özelliği gereği konusunda uzman mimar, inşaat, makine ve elektrik mühendislerinden oluşan uzman kişiler tarafından yapılması ve/veya bu konuda uzman firmalardan hizmet alınmak suretiyle değerlendirme yapılması yerine böylesi önemli ve özellikli bir taşınmazın bedel tespiti için uzman olmayan (emekli eczacı, inşaat malzemesi satan esnaf, inşaat teknikeri, harita mühendisi....), kişilerden teşekkül ettirildiği, Muhammen bedel tespitinde taşınmazın AVM ve Otel olarak işletilmesinin ekonomik olarak getirisine yönelik bir bilgiye yer verilmediği, 4648 ada 5 1339 m² taşınmazın imar fonksiyonun belirlenmeden değer tespiti yapıldığı böylelikle daha az tutarda değerlemeye tabi tutulduğu; Değerleme için Malatya Ticaret ve Sanayi Odasından taşınmazların sadece arsa bedellerinin rayiçlerinin istendiği, imar durumu ve yapı özelliklerine ilişkin bilgilere yazıda ve eklerinde yer verilmediği,
Hususları dikkate alındığında taşınmazların değer tespitinde önemli eksik ve hatalar yapıldığı tespit edilmiştir.
Buna karşılık Fen İşleri Daire Başkanlığı tarafından profesyonel bir firmaya yüklenicinin yapacağı giderlerin tespiti için değerleme yaptırılmıştır.
Büyükşehir Belediyesinin muhammen bedel tespiti yapının mevcut hali dikkate alınarak belirlenmiştir. Kıymet Takdir Komisyonu Raporunda 5 ve 6 parselin arsa bedelleri ayrı değerlendirilmiş 6 parselin üzerindeki AVM ve otel yapısı ayrı değerlemeye tabi tutulmuştur. Binanın bedeli kapalı alan metrajı dikkate alınarak (39.371,00 m2) inşaatın maliyeti aynı dönem için 2022 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı inşaat metrekare birim fiyatları ile Komisyon Raporu ve ihale tarihleri ve enflasyon oranı dikkate alındığında en az 7.700- 10.650 TL arasında bir fiyatın baz alınması gerekirdi. Diğer yandan değerleme komisyonu kıymet takdirini yaparken söz konusu taşınmazları arsa ve kaba inşaat olarak değerlemiş olup kapalı alan için kaba inşaatı da göz önüne alarak 29.12.2022 tarihi itibariyle 5.305 TL/m2 olarak baz almıştır. Oysa taşınmazlar AVM ve otel yapılarından ve açık otoparktan oluşmakta olup, yıllara sari ekonomik getirisine ilişkin olarak değerlemede yer verilmemiştir. Bu yönüyle de değerleme eksik ve hatalı yapılmıştır.
Diğer bir husus ise ihale ilanında ve şartnamesinde; "her iki taşınmazın satın alan yükümlünün halihazırda 29 yıl 6 ayılığına göre taşınmazı yap işlet devret modeline göre kiralamış ve kiracı olan ve bu taşınmazlar üzerinde imalat ve inşaat yapmış ve hali hazırda devam etmekte olduğundan Belediye ile arasındaki kira sözleşmesine eğer satış ihalesi yüklenicisi kiracılık sözleşmesini fesih ederse şartnamemiz ekinde verilen kiracı tadilat ve imalatlar olan Belediyemiz Fen İşleri Daire Başkanlığının bağımsız bir firmadan hazırlatmış olduğu şartname ekinde verilen bedel tespitinin kiracıya ödeneceğini taahhüt ederek satın almış olacaktır." şeklinde ifadeye yer verilmiştir. Buna göre ihaleyi alan MT Tekinalp Gayrimenkul İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (kısaca MT firması) yerine başka bir (X) yüklenici olması durumunda Belediye'ye, belirlenen muhammen bedelin üzerinde (minimum 256.235.111 TL) bedeli ödemenin yanı sıra MT firması ile kiracılık ilişkisi devam etmesi durumunda MT firması Belediye ile yaptığı kira sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini bu defa X firmasına karşı yerine getirmesi gerekecekti ki bu yükümlülükler AVM ve Otelin işletmeye açılması için (30 ay içinde) yapması gereken giderler ile 27 yıl 6 ay süre ile hasılattan pay verilmesi ve yatırım ve işletme hakkı bedeli olacaktı. Bu şekilde ihalesi sonuçlanmış olsaydı, (X) firması Belediye'ye 256.375.000 TL. ödemede bulunacak aynı zamanda MT Firması sözleşmesini fesih ederse, (X) Firması MT Firmasına masrafları karşılığında 201.686.225,53 TL. ayrıca ödemede bulunmak durumunda kalacaktı ki bu durumda taşınmazın değeri 458.061.225,53 TL. olacaktı. Nitekim dosyadaki tapu kaydından MT firmasına intikal eden 4648 ada 6 parsel için (5 no'lu parsel hariç) yaklaşık bir yıl üç ay sonra 15.03.2024 tarihinde 750.000.000 TL. kredi karşılığında Halk Bankası tarafından şerh konulduğu anlaşılmıştır. Bu durumda anılan taşınmaz için yapılan banka değerlemesinin bu tutarın üzerinde olduğu anlaşılmaktadır.
Oysa gerek ihale şartnamesinde ve gerekse ihale ilanında (taşınmazın kiracılı olarak satışa sunulması, taşınmazı satın alanın içindeki mevcut MT Firması ile kiracılık sözleşmesinin devam edeceği, MT firmasının sözleşmeyi fesih etmesi durumunda, ihaleyi alan firmanın, MT firmasına 201.686.225,53 TL. ödeme yapması gerektiği gibi) MT firması lehine, diğer katılımcılar aleyhine hükümler konulmak suretiyle ihaleye katılımın engellendiği anlaşılmıştır. Nitekim ihaleye MT firması dışında da bir katılım olmamıştır.
ALANIN KAĞIT ÜZERİNDE 201 MİLYON TL HARCAMA YAPTIĞI İDDİASI!
Diğer taraftan 201.686.225,53 TL. olarak belirlenen bakım-onarıma ilişkin imalatların MT Firması tarafından yapmış kabul edilerek ihale bedelinden mahsup edilmek suretiyle düşürülmesine yönelik 02.08.2023 tarihli Başkanlık olurunun dayanağının bulunmadığı, zira mahsup işleminin olabilmesi için her şeyden önce Firmanın alacaklı konumda olması gerekmektedir. Yapılan incelemede sadece MT Firmasının ödemesi gereken 54.688.774,47 TL. nin tahakkuk ve muhasebe kaydı yapılmıştır. Kalan 201.686.225,53 TL için usulüne uygun bir muhasebe kaydı yapılmamıştır. Söz konusu tutar, MT firmasının yaptığı giderlere karşılık olarak tahakkuk ve tahsilinden vazgeçilmiş bir anlamda silinmiştir. Bunlar için de herhangi bir belge düzenlenmemiştir
Yukarda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde 256.375.000 TL. 'ye ihale edilen taşınmazların Büyükşehir Belediyesine maliyeti 42.049.923,93 TL'dir. Oysa ihale sonucunda MT Firmasından yapılan toplam tahsilat ise 54.688.775 TL. dir. Geçen süre zarfında enflasyondan kaynaklanan tutar ihmal edildiğinde, Belediyenin kazancı 54.688.775-42.049.923,93-12.638.851,07 TL.'dir. Başka bir ifadeyle Belediye Otel + AVM ile Arsası + Arsa vasıflı taşınmazlarını toplam 12.638.851,07 TL 'sına sattığı anlaşılmaktadır. Böylelikle MT Firması Otel ve AVM için yapacağı masrafları Belediye'ye yüklemiştir. Bu durumda Belediyenin yaptığı ihale bedeli dikkate alındığında uğranılan toplam zarar tahsilat tarihi itibariyle (kaldı ki muhammen bedel tespiti, ihalede rekabetin engellenmesi hususları dikkate alındığında söz konusu zararın minimum olduğunun kabulü bir tarafa bırakıldığında) 201.686.225,53 TL. olup, bu kapsamda kamu zararına sebebiyet verilmesi nedenlerinin izahı.."
malatyahaber.com
