Malatya İnönü Üniversitesi'nde düzenlenen "8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi"nin açılışında konuşan Prof. Dr. Halil Çivi, Türk ekonomisinin yüzde 52'sinin kayıt dışı olduğunu söyledi. 24 Mayıs Perşembe günü başlayan kongre, Cuma günü sona erecek.
Üniversite kampusundaki Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi'nin açılışına, Vali Yardımcısı Bayram Öz, Belediye Başkan Yardımcısı Sırrı Günaydın, öğretim üye ve görevlileriyle öğrenciler katıldı.
İnönü Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Halil Çivi, Türkiye ekonomisi ile ilgili bazı değerlendirmelerde bulundu. 2001 yılında yüzde 9.5 küçülen Türkiye ekonomisinin, 2002 yılında yüzde 7.9, 2003 yılında yüzde 5.9, 2004 yılında yüzde 9.9, 2005
yılında yüzde 7.6 ve 2006 yılında da yüzde 6.0 oranında olmak üzere son 5 yılda kesintisiz olarak büyüdüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Çivi, "Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) 399 milyar 7 milyon dolara, kişi başına gelir de 5 bin 477 dolara yükseldi. Ayrıca son dönemdeki olumsuz kıpırdamalara karşılık enflasyon yine son 5 yılda yüzde 73'den yüzde 9.7'lere geriledi. Son 5 yılda ihracat 36 milyar 59 milyon dolardan 85 milyar 479 milyon dolara, ithalatta 51 milyar 544 milyon dolardan 138 milyar 290 milyon dolara
yükseldi. 2006 yılındaki dış ticaret açığı 52 milyar 811 milyon dolar, cari açık ise 34 milyar 4 milyon dolar oldu. İstihdam ve işsizlik rakamlarında ise önemli bir gelişme olmadı. Türkiye'nin kamu sektörü ve özel sektör kaynaklı toplam borç stoku da 350 milyar doları aştı. Türkiye ekonomisiyle ilgili bu makro göstergeler kısmen olumlu görünse bile bazı önemli eleştiri de bünyesinde taşımaktadır. 2001 krizinde bin 500 lirayı aşan ABD dolarının fiyatı aktüel olarak bin 300 TL civarındadır. Bu durumda, TL cinsinden hesaplanan GSMH'nin ve kişi başına gelirin gereğinden yüksek çıkması, matematik bir zorunluluktur. Fakat gerçeği tam olarak yansıtmaz. Yani milli gelir ve kişi başına gelir rakamları düşük döviz kuru nedeniyle şişirilmiş, hormonlu sayılardır. Türkiye'de ihracat artmıştır, fakat ithalat daha hızlı artmıştır" dedi.
2006 yılındaki dış ticaret açığının 51 milyar 554 milyon dolar, cari açığın ise 34 milyar 4 milyon dolar olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çivi, "Türkiye, dış ticaret açığının milli gelire oranı bakımından dünyada birinci, cari açığının milli gelire oranı bakımından ise İspanya ve Yunanistan'ın ardından dünyada üçüncü sıradadır. Sürekli düşük kur politikası ve Türk Lirası'nın aşırı değerli olması ithalatı artırmaktadır. Ayrıca, ithal mallarının ülkeye ucuza gelmesi, tüketim malları üretimi yanında otomotiv yan sanayisini de olumsuz etkilemeye başlamıştır" diye konuştu.
Türkiye ekonomisinin yüzde 52'sinin kayıt dışı olduğunun hesaplandığını bildiren Çivi, "Vergi yükü maaşlı ve ücretlinin üzerindedir. Adaletsiz bir vergi türü olan harcamaya dayalı dolaylı vergiler, toplam vergilerin yüzde 70'ini aşmıştır. TÜİK verilerine göre, istihdamın yüzde 45.6'sı da kayıt dışıdır ve 5 milyon 7 bin kişi işsizdir. Türkiye'de çalışan erkek sayısı 15 milyon 916 bin, çalışan kadın sayısı ise 5 milyon 483 bin kişidir. Çalışma yaşamına katılan kadın sayısı açısından bir gerileme söz
konusudur. Gelir dağılımı adaletten uzaktır ve orta sınıf yeterince güçlenememiştir" şeklinde konuştu.
Türkiye'de ekonomi politikalarının oluşumu ve yönetiminin büyük oranda, başta IMF, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği olmak üzere ülke dışından gelen telkin ve direktiflere açık hale geldiğini savunan Prof. Dr. Çivi, "Türkiye'de uygulanan iktisat politikalarını yeniden gözden geçirmek ve ulusal bir bakış açısıyla bütün konuları Türkiye'nin çıkarları açısından tekrar değerlendirmek ve düzenlemekte büyük yarar vardır. Bu politikalar, piyasa ekonomisinden kopmadan, üretken yabancı sermayeye karşı çıkmadan ve
dışa kapanmadan fakat Türkiye'nin gereksinimleri ve önceliklerini dikkate alarak mutlaka yeniden düzenlenmelidir. Türkiye'deki ekonomi politikalarının değişimine ülkenin ulusal bağımsızlığı açısından da şiddetle ihtiyaç vardır" dedi.
Çeşitli üniversitelerden öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve ilgili kuruluşlardan uzmanların sunumlar yaptıkları kongrenin, ilk günkü 3 oturumun ardından 25 Mayıs Cuma günkü 3 oturumla tamamlanacağı bildirildi.
Kongrenin; Malatya Valiliği, TC Merkez Bankası, Malatya Belediyesi, Türkiye İstatistik Kurumu, TÜBİTAK ve Malatya Eğitim Vakfı'nca da desteklendiği ifade edildi.
NE KONUŞULDU, NE KONUŞULACAK?
Kongrenin ilk günü olan 24 Mayıs Perşembe günkü 3 oturumdaki sunumların konuları şöyle:
Türkiyede Reel Döviz Kuru Değişenliği Ve Yabancı Doğrudan Yatırım İlişkisinin Analizi, Yabancı Sermaye Girişi Ve Reel Döviz Kuru: Türkiye Örneği, Yabancı Sermaye Akımlarının Milli Gelir Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği, Türkiye'de Doğrudan Yabancı Yatırımlar Ve İstihdam, Türkiyede Bilimsel Yayınların Ekonometrik Hikâyesi, Kategorik Verilerin Logatirmik Doğrusal Modellerle Analizi Ve Bir Uygulama, Ekonomik Modellerde İçilişki Ve Maksimum Entropi Tahmin Edicileri, Satın Alma Gücü Paritesinin Uzun Dönemde Geçerliliğinin Yapısal Kırılmalı Panel Birim Kök Testleri Kullanılarak Sınanması, Yarı Parametrik Modellerde Parametrelerin Kısıtlı Tahmin Edicileri, Ekonometrik Modellerde Ve Kalite Kontrolünde Veri Analizi,
İkinci gün olan 25 Mayıs Cuma günkü 3 oturumdaki sunumların konuları da şöyle:
Imkbde Kayıtlı Satışları Bir Yıl Öncesine Göre Artış Gösteren Şirketlerin Borç Kullanmalarıyla Geleceğe Ait Karlarındaki Artışlar Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Tahminleri, İmkbde Getiri Değişkenliğinin Hesaplanmasında Arch/Garch Ailesi Modellerinin Kullanılması, Küreselleşme Sürecinde İmkb Şirketlerinin Hisse Senedi Getiri Başarılarının Lojistik Regresyon Tekniği İle Analizi, Türkiye'de İmkb Ve Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi, Hisse Senedi Piyasasının Gelişimi Ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği, 2002-2006 Döneminde İmkb Getiri Volatilitesinin Ekonometrik Analizi, Türkiyede Gayri Safi Yurtiçi Hâsıladaki Devresel Hareketlerin Analizi: 1987.1-2006.1, Net Portföy Yatırımları İle Reel Faiz Arasındaki İlişki, Türkiyede Turizm Harcamalarının Ekonomik Etkisi.
KONGRE DÜZENLEME KURULU..
İki gün süreli kongrenin düzenleme kurulu şu isimlerden oluşuyor:
Kongre Onursal Başkanı
Prof. Dr. Fatih HİLMİOĞLU İnönü Üniversitesi Rektörü
Düzenleme Kurulu Başkanı
Prof. Dr. Halil ÇİVİ İkt. ve İd. Bil. Fak. Dekanı
Kongre Genel Koordinatörü
Doç. Dr. Murat KARAGÖZ Ekonometri Bölüm Başkanı
Koordinatörler
Prof. Dr. Ahmet GÖKÇEN İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Bedriye SARAÇOĞLU Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Necmi GÜRSAKAL Uludağ Üniversitesi
Prof. Dr. İbrahim DOĞAN Marmara Üniversitesi
Prof. Dr. Levent ŞENYAY Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Altan ÇABUK Çukurova Üniversitesi
Prof. Dr. Rahmi YAMAK Karadeniz T. Üniversitesi
Prof. Dr. Celal Naci KÜÇÜKER Pamukkale Üniversitesi
Doç. Dr. Abdullah EROĞLU S. Demirel Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr. Naim DENİZ Harran Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr. Aydoğan DURMUŞ Sakarya Üniversitesi
Yrd.Doç.DR. Adil OĞUZHAN Trakya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Arif KUBAT Bölüm Başkan Yardımcısı
Yrd. Doç. Dr. H.Hüseyin DOĞAN Dekan Yardımcısı
Yrd. Doç. Dr. Kamil DURDU
Yrd. Doç. Dr. Levent GÖKDEMİR
Kongre Sekretaryası
Dr. Kadir KARAGÖZ
Dr. Hasan SÖYLER
Dr. İsmail KOÇAK
