"ACİL YIKILACAK, AĞIR VE ORTA HASARLILARI BİNALARI HARİTA ÜZERİNDEN PAYŞALIN DA NERELERE DENK GELDİĞİ GERÇEĞİNİ GÖRELİM’!.."
6 Şubat günü Kahramanmaraş merkezli depremlerde Malatya’da hasar gören binalarla ilgili bazı ‘ilginç hasar tespit sonuçları’ kafaları karıştırıyor. Bazı örnekler akıllara, hasar tespit sonuçlarının belirlenmesinde ‘bina sahiplerinin tanınan bilenen biri olmaları’ ve ‘bazı değerli bölgelerde, deprem sonrası planlanan imar değişiklerine göre hasar tespit sonuçlarına adeta ayar verilmesi!’ şüphelerinin oluşmasına neden oluyor. Ayrıca, yüksek katlı konut sitelerinde de ayrı incelemelerde farklı hasar raporları verilmesi, ağır ya da orta hasarlı bazı binaların raporlarının, yaptıkları binaların durumundan dolayı yasal sorumluluktan kurtulmaya çalışan müteahhit baskısı ve talebiyle değiştirildiği, daire sahibinin ileride hak kaybına yol açacak bu durumla da ilgili çok yoğun şikayetler olduğu belirtiliyor.
Depremin hemen ardından bazı kişiler tarafından, ekonomik değeri yüksek olan yerler için söylenen ve rant sağlamak amaçlı olduğu tahmin edilen ‘Burada hiç bir bina bırakılmayacak. Hasarsız olsa da binalar tamamen yıkılacak’ söylentilerin çıkarıldığı bir ortamda, şüpheli durumlar ve iddialara karşı kamuoyuna detaylı bir açıklama yapılması bekleniyor. Vatandaşların bir kısmı ise sorun olmayan binalara adeta ‘iş bulunmasının', yeni imar planlamasındaki hedefe sorunsuz bir şekilde ulaşmak için tercih edilen ‘hukuksuz’ bir çaba olduğunu düşünüyor.
6 Şubat’ta meydana gelen 2 büyük depremin yanı sıra, 27 Şubat günü Malatya merkezli deprem sonrasında Malatya’da birçok bina zarar gördü. İlk iki deprem sonrası Malatya il genelinde hasar tespit çalışmaları tamamlanarak sonuçlar 6 Mart günü bazı muhtarlıklarda askıya çıktı. Ancak askıya çıkarılan listeler, 27 Şubat’ta Malatya’da meydana gelen depremin hasar durumlarını değiştirmiş olabileceği gerekçesiyle aynı gün kaldırıldı. Konuyla ilgili yapılan açıklamada ise ‘acil yıkılacak’ ve ‘ağır hasarlı’ binaların dışındaki, ‘orta hasar’, ‘hafif hasar’ ve ‘hasarsız’ binaların tekrar kontrol edileceği bilgisi paylaşıldı.
Ancak bu süreçte hasar tespit çalışmaları ile ortaya çıkan bazı durumlar kafalarda soru işaretine neden oldu.
Basın kuruluşlarına ulaşan, haberlere yorumlar yazan birçok vatandaş ‘ağır hasar’ kaydı olan binaların yapılan itirazlardan sonra ‘hasarsız’ veyahut ‘az hasarlı’ duruma nasıl geldiğine dair şüphe ve iddialarda bulundu.
Yine depremlerden sonra yapılan bazı hasar tespitlerinde de, hasarsız veya az hasarlı binaların, daha sonra ilginç bir şekilde nasıl az hasar, orta hasar ve ağır hasar durumuna geçtiği merak konusu oldu.
Deprem sonrası hasar tespiti yapılan binalarıyla ilgili şüpheli süreci anlatan bir vatandaş; “ 6 Şubat tarihinde meydana gelen 2 büyük depremin ardından, mülkiyeti bize ait olan ve İnönü Caddesi’nde bulunan dükkanımız , yapılan kontrolün ardından hasarsız olarak görüldü ve ilan edildi. Ancak daha sonra 27 Şubat’taki deprem gerekçe gösterilerek, kayıtlar tekrar sistemden çıkarıldı ve yeniden inceleme süreci başlatıldı. 17 Mart günü de dükkanımız yeniden kontrol edildi.” diyerek, sonraki ilginç ve şüphe çeken durumu şöyle anlattı:
Aşama Aşama Orta Hasara Getirilmiş!
“17 Mart günü dükkanımızın bulunduğu yerde yeniden yani 2. kez inceleme yapılacağı bildirildi ve inceleme yapılması için saatlerce bekledik. Sonunda biri erkek, diğeri kadın iki görevli , ilk incelemede hasarsız olan binamızı incelemeye başladı. Binayı gezen erkek görevli, binanın içinde bir çizik bile göremedi ve hayretle beraberindeki diğer görevliye, ‘ Gel gel bak şuralara, son zamanlarda böyle bir bina gördün mü? Hiç hasar yok’. dedi. Binayı incelemeye devam ettiler ve kendi aralarında konuşurken, yine erkek görevlinin: ‘Bizim şuanda kaldığımız yerden bile daha sağlamdır, ne yapsak bina sahibinden rica etsek de burada mı kalsak. Bu binada hiçbir hasar yok.’ dediğini de duydum. İnceleme bittikten sonra bana bina durumuyla ilgili ‘ 10 üzerinden 0 aldınız.’ dedi. Bende bunun ne anlama geldiğini sorunca, ‘Sorun yok merak etmeyin, 10 üzerinden 0 hata, yani binanızda hiçbir sorun yok, bina hasarsız.’ dedi. Binanın dışına çıktığında, kadın yetkili dış cephedeki ufak tefek boya döküntülerini gösterdi. Bunun üzerine erkek yetkili: ‘Bunların depremle ilgili olduğunu sanmıyorum ancak yine de o zaman 10 üzerinden 1 diyelim, takdiri komisyon versin.’ dedi. Birkaç gün sonra ise, bir önceki incelemede hasarsız olan bina, bir anda ‘az hasarlı ‘ olarak internet sitesinden ilan edildi. “
“Cumhuriyet Başsavcılığı’na Şikayette Bulunacağız”
Asıl ilginç ve şüphe çeken olayın 31 Mart gününde yaşandığını belirten vatandaş, “ 31 Mart günü, binanın yeniden kontrol edileceğini söylemişler. Bizler bir anlam veremedik. 2. kez kontrol edilmiş bina hiçbir gerekçe yokken neden 3. kez kontrol ediliyordu? Neyse kontrolü yapmışlar. Bu kontrolden sonra bile ‘Binanın sağlam ve sorunsuz’ olduğunu söylemişler. Ancak aynı gün internet sitesindeki ‘az hasarlı’ kaydı, 31 Mart'taki 3. kontrolden sonra birden bire ‘orta hasarlı’ durumuna dönüşüverdi. Daha Malatya genelinde tüm binaların ikinci incelemeleri bile tamamlanmazken bizim binamız neden 3. kez incelenmişti? Aklımızda bu sorular varken hasar tespitlerin açıklandığı internet sitesine baktığımızda, bizim dükkanımızın hizasındaki binaların neredeyse tamamının ağır ve orta hasarlı olduğu bilgisine ulaştık. Depremlerden sonra bir sorun olmayan binamıza tabiri caizse neden ‘nişan alındığını’ anlar gibi olduk. Kim bilir? Belki ‘hasarsız binamız’ birilerinin hayalindeki imar planına kurban gidecek, ya da değerli bir yerde bulunan binamıza öldü fiyatına birileri fiyat teklifinde bulunacak. Artık her ihtimal aklımıza gelir oldu. Çünkü yaşadığımız süreç normal görünmüyor. Ciddi şüphelerimiz var. Bu şüpheli durumun takipçisi olacağız. Tüm bu anlattıklarım ve hasar sürecinin nasıl değiştiği bilgisayar sistemlerindeki işlem izlerinden de ortaya çıkar. Konuyla ilgili her türlü yasal haklarımızı kullanıp, tespit yapanlar ve kararı değiştiren komisyon üyeleriyle ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na da şikayette bulunacağız.” ifadelerine yer verdi.
'Acil Yıkım Kararlı' Binaların Aynı Yerde ve Toplu Bir Şekilde Olması Şüphe Uyandırıyor
Malatya kamu oyunda dikkat çeken bir ayrıntı da, Fuzuli Caddesi girişinin sağlı sollu vakit kaybetmeden yıkılması. Malatyahaber’e ulaşan bazı okuyucular, Zapcıoğlu Caddesi, Koyunoğlu Mahallesi ve Atatürk Caddesi’nde binaların (MHP İl Binasının bulunduğu bina) kendiliğinden çöktüğünü belirterek, “Malatya’da kendiliğinden çökme tehlikesi bulunan bir çok bina bulunurken, ekiplerin belli yerlere odaklanmasına bir anlam verilemiyor. Mesela Fuzuli Caddesi bunlardan biri, o kadar tehlikeli durumda bina varken, hatta kendiliğinden çöken binalar varken söz konusu caddenin sağlı sollu vakit kaybetmeden temizlenmesi dikkat çekici. Fuzuli’nin girişindeki neredeyse bütün binaların ‘acil yıkılacak’ kategorisinde olması da dikkatlerden kaçmıyor.” diyerek ortak şüphelerini dile getiriyorlar. Yine bir vatandaşın, 27 Şubat'taki depremin hemen ardından bir kişinin iş makinesi operatörüne Fuzuli Caddesi için ‘sağlı sollu vurarak git’ talimatını verdiğini duyduğu da gelen iddialar arasında.
Aynı durum, kargocuların olduğu sokakta, emeksiz alt kavşağında ve Niyazi Mısri civarında da gözlenirken, bu durum ise, 'Bazı yerlere daha hiç el atılmamışken, bazı yerler ise topluca ortadan kaldırılıyor. Ekonomik değeri çok yüksek olan ve Malatya'nın çarşısı denilecek yerlerdeki binaların çoğunun toplu bir şekilde acil yıkılacak kategorisinde olması dikkat çekici değil mi? Değerli yerlerin tapularını delmek anlamına gelen bu durum uygulama nedeniyle birileri rant mı peşinde?’ yorumlarına neden oldu.
Şehrin merkezi olarak değerlendirilen bazı cadde ve sokakların belli kısımlarına yaklaşıldığında ve özellikle de buralardaki yan yana binaların çoğunluğunda ‘Acil Yıkılacak’, ‘Ağır Hasarlı’ ve 'Orta Hasarlı' şekilde tespit sonuçlarının yer alması, yeni düşünülen imar planına ‘sorunsuz’ ve ‘hukuksuz' bir şekilde hazırlık yapıldığı iddialarını adeta doğrular nitelikte.
‘Kimlik Numarasından Az Hasarlı, Adresten Kontrolde Orta Hasarlı’!
İstiklal Mahallesi’nde evi olduğunu söyleyen bir vatandaş ise yaşadığı ilginç ve bir o kadarda şüphe çeken durumu şöyle anlattı:
“İlk depremlerden hemen sonra yapılan incelemede, bina ile ilgili orta hasar kaydını internet sitesinden gördük. İşin ilginç yanı bina hiç kontrol edilmemişti bile. Dış görünüşten kanaat getirmişler. İddia o ki Tunceli ilinden gelen bir teknik ekip varmış. Binalara şöyle dışardan bir bakarak kanaat getirmişler. Neyse sonra binamızda inceleme yapıldı ve binaya az hasarlı denildi. 27 Şubat tarihli deprem sonrasında yapılan incelemede ise orta hasar denildi. Binanın taşıyıcı sistemlerinde bir sorun bulamadılar. Ancak çekiçle vurulduğunda sıva hemen dökülüyormuş. Bu gerekçe ile bina birden orta hasara dönüşüverdi. İşin bir diğer ilginç yanı ise hasar tespitlerin yer adığı internet sitesinde TC Kimlik No ile kontrol ettiğimde bina az hasarlı, aynı anda adresten kontrol ettiğimde ise bina orta hasarlı. Güler misin ağlar mısın? ” İfadelerini kullandı.
Sistemden Adres Kontrolü Yapıldığında (Aşağıda) ‘Orta Hasarlı’ İfadesi Yer Alıyor
Aynı Yer İçin TC Kimlik Numarası Üzerinden Kontrol Yapıldığında (Aşağıda) ‘Az Hasarlı’ İfadesi Yer Alıyor
Duvarlarda Göçükler Var, Ancak Nedense Hasarsız Raporu Verildi?
Yine enteresan bir hasar tespit sonucunda ise; ‘hasarsız’ kararı verilen bir bina için ‘hasarsız’ ibaresinin hemen yanındaki açıklama kısmında ‘Taşıyıcı sistemde hasara rastlanmamıştır. Taşıyıcı olmayan duvarlarda göçüklere rastlanmıştır.” ifadelerin yer verilmesi.
Hasar tespit duyurularının yapıldığı internet sitesinde hasarsız binalar için: “Deprem nedeniyle herhangi bir hasar meydana gelmeyen binadır.” ifadesi yer alıyor. Az Hasarlı bina için ise: “Deprem nedeniyle binanın boyasında, sıvalarında ve duvarlarında oluşan ince çatlaklar ile duvarlardan düşen sıvaların olduğu binalardır. Bu tanımlara göre; bir binanın duvarlarında göçük olduğu kayıtlara geçmesine rağmen nasıl olurda komisyon tarafından bina ‘kesin hasar neticesinde’ hasarsız olarak değerlendirilir?" sorusu soruluyor.
Yine aynı listede ‘ince sıva çatlakları’nın tespit edildiği bir binaya da ‘hasarsız’ raporu düzenlendiği görülüyor.
Malatya'da bazı binalar için birinci inceleme sonuçlarının yer aldığı liste (aşağıda)
‘Duvarı Yıkılan AVM’ye Hasarsız mı Denildi?
Hasar tespit çalışmalarındaki bir başka dikkat çeken konu ise MalatyaPark AVM ile ilgili olanı. Sosyal medyada paylaşılan fotoğraflar ve videolarda 27 Şubat günü meydana gelen deprem sonrasında AVM’nin Büyükşehir Belediye Binası’na bakan cephesindeki duvarının yıkıldığı görülüyor.
Yine sosyal medyada dolaşan ve AVM’ye ait olduğu iddia edilen bir videoda ise bir koridorda parçalanmış betondan ayrılmış demirlerin olduğu görüntüler yer alıyor. Koridordaki görüntülerin AVM’ye ait olduğu iddia edilse de, AVM'nin Büyükşehir Belediye Binası’na bakan cephesindeki yıkılan duvarı açıkça görülüyor. Ancak buna rağmen, hasar tespit sonuçlarının açıklandığı internet sitesinde AVM için ‘Hasarsız’ ifadesinin yer alması kafaları karıştırdı. Küçük bir sıva döküğüne bile az hasarlı denilen bir ortamda, duvarı yıkılan bir binaya nasıl ‘hasarsız’ raporu verildiği merak konusu oldu. Hele koridordan çekilen görüntü de iddia edildiği gibi AVM'ye ait ise ve bu binaya ‘hasarsız’ denilmesinin, hasar tespitlerdeki tutarsızlıkları gözler önüne serecek nitelikte olduğu değerlendiriliyor.
AVM'nin iç kısmına ait olduğu iddia edilen görüntü (solda), AVM'nin yıkılan duvarı (sağda) ve AVM binasıyla ilgili hasar tespitinin son halinin açıklandığı internet sitesinde yer alan hasarsız bilgisi! (altta)
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ‘Hasar Tespit Sorgulamaları’nın yapıldığı sayfasındaki tanımlar (Aşağıda)
Malatyahaber.com