BM'den İran'a Yaptırım Kararı

BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a yeni yaptırımlar öngören tasarı, 12 oy ile kabul edildi.

Türkiye ve Brezilya’nın "hayır" oy kullandığı oylamada Rusya ve Çin dahil, tüm daimi üyeler destek verirken, Lübnan çekimser kaldı.

ABD’nin öncülüğünde yeni yaptırımlar tasarısı, 15 üyeli Güvenlik Konseyi’nde yapılan kritik oylamada beklendiği gibi 12 oy ile kabul edildi.

BOSNA DA YAPTIRIMA ONAY VERDİ

Yaptırım kararına onay veren ülkeler ise daimi üyeler olan ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin ile geçici üyeler Avusturya, Japonya, Meksika, Uganda, Bosna-Hersek, Gabon ve Nijer.

BM Güvenlik Konseyi, İran’a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etti.

Tasarı, 15 üyeli Güvenlik Konseyinde Türkiye ve Brezilya’nın "Hayır" oyuna karşı 12 "Evet" oyla kabul edildi. Lübnan, çekimser kaldı.

Kararda, İran’ın nükleer ya da balistik programına katılan İran Atom Enerjisi Kurumuna bağlı İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi Başkanı Cevad Rahiki’ye ve toplam 40 İran kuruluşa, uluslararası alanda mal varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesi öngörülüyor. Bu 40 kurum arasında 15’i İran Devrim Muhafızlarına, üçü İran Deniz Hatlarına bağlı kuruluş bulunuyor.

İran’ın uranyum zenginleştirme, yeniden işleme tabi tutma ve ağır su projelerini askıya almadığı kaydedilen kararda, İran’ın Konseyin bu konuda kendisine çağrıda bulunan 2006, 2007 ve 2008 yıllarındaki kararlarına uymadığı ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile işbirliği yapmadığı gerekçesiyle çeşitli önlemler alındığı belirtildi.

Kararda, İran’ın UAEK’ye bildirmeden uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirdiği, bundan büyük endişe duyulduğu ve İran’ın nükleer programının dünyada nükleer silahların yaygınlaşması kapsamında risk oluşturduğu bildiriliyor.

Türkiye ve Brezilya’nın İran ile uranyum takas anlaşmasına da atıfta bulunulan kararda, Türkiye ve Brezilya’nın diplomatik çabalarının "güven artırıcı önlem" olarak hizmet edebileceği belirtildi, bununla birlikte İran’ın nükleer meselenin özünü çözmeye yönelik çabalarda bulunması istendi.

Karara göre İran’a halihazırda uygulanan BM silah ambargosu oldukça genişletiliyor, İran’ın nükleer programıyla ilgili olan İran bankalarına yönelik sıkı denetim ve yaptırım getiriliyor. Ayrıca kararda, uluslararası alanda tüm İran bankalarıyla olan alım-satım işlemlerinin sıkı denetimi ve İran’a giden ve İran’dan gelen gemilerin yasaklanan kargo taşımaları yönüne ciddi şüphe duyulması durumunda açık sularda sıkı kontrolü de öngörülüyor.

Konseyin 5 daimi üyesi olan ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ile Almanya (5 1 ülkeleri) arasında 5 aydır müzakere edilen karar tasarısı üzerinde en sonunda geçen ay uzlaşma sağlanmış ve tasarı 18 Mayısta Konseyin 10 geçici üyesine sunulmuştu.

TÜRKİYE VE BREZİLYA ÇABALARI NEDENİYLE GEÇ BAŞLADI
Ancak oylama Türkiye ve Brezilya'nın tutumu nedeniyle öngörülenden bir saat geç başladı.Edinilen bilgiye göre Türkiye, Brezilya ve Lübnan arasında ortak bir tutum belirlenmesine çalışıldığı, bu yönde diplomatlar arasında yoğun istişarelerin devam ettiği bildirildi.

YAPTIRIM NELER İÇERİYOR?
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in üzerinde uzlaştığı tasarı, İran'a yönelik mali kısıtlamaların daha da sıkılaştırılmasını, seyahat yasaklarının ve denetimlerin artırılmasını öngörüyor.

İRAN: KARAR, DURUMU DAHA DA KARMAŞIKLAŞTIRACAK

İran, BM Güvenlik Konseyinin İran’a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabulünü, "yanlış bir önlem" olarak değerlendirerek, reddetti.

İran devlet televizyonunun haberine göre İranlı yetkililer söz konusu kararın "durumu daha da karmaşıklaştıracağını" söylediler.

FRANSA: "İRAN’A DİYALOG KAPISI HALA AÇIK"

Fransa, BM Güvenlik Konseyinin İran’a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabulünden sonra İran’a diyalog kapısının hala açık olduğunu açıkladı.

Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, "Diyalog kapısı açık kalmaya devam ediyor" denildi.

Açıklamada, "İran’ın nihayet işbirliği yapmayı tercih edeceği umudu" dile getirildi.

İRANLI YETKİLİ: "İRAN, KARARDAN SONRA URANYUM ZENGİNLEŞTİRMEYİ DURDURMAYACAK

İran’ın, BM Güvenlik Konseyinin nükleer programı nedeniyle yeni yaptırımlar getiren karar tasarısını kabulünden sonra uranyum zenginleştirmeyi durdurmayacağı bildirildi.

İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) nezdindeki daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultaniye, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Hiçbir şey değişmeyecek" dedi.

Büyükelçi Sultaniye, "İran İslam Cumhuriyeti, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sürdürecek" diye konuştu.

İNGİLTERE KARAR TASARISINDAN MEMNUN

İngiltere, BM Güvenlik Konseyinin İran’a nükleer programı nedeniyle yeni yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etmesinden memnuniyet duyduğunu bildirdi.

Dışişleri Bakanı William Hague, bakanlığın resmi internet sitesinde yer alan açıklamasında, "BM’nin bugün aldığı kararı memnuniyetle karşılıyorum. Yeni karar tasarısı, İran’ın nükleer silahlarının yayılmasının önlenmesi konusunda yapılan önemli bir açıklamadır" denildi.

Karar tasarısının, İran’ın güven tesisi ve niyetleri konusunda bu ülkeye yönelik barışçıl ve yoğun uluslararası baskının artırılmasını sağlayacağını savunan Hague, İran’ın son aylarda nükleer programı konusunda uluslararası kaygıları giderecek hiçbir şey yapmadığı görüşünü dile getirdi.

İngiltere ve ortaklarının İran ile nükleer programı hakkında görüşmeye her zaman hazır olduğunu kaydeden Hague, "Teklifimiz masada ve İran tarafından atılacak adımlara olumlu karşılık vereceğiz" dedi.

ÇİN’DEN YAPTIRIMLARIN TAM ANLAMIYLA UYGULANMASI ÇAĞRISI

Çin, BM Güvenlik Konseyinin nükleer programı nedeniyle İran’a yeni yaptırımlar uygulanmasını öngören karar tasarısını kabulünden sonra, söz konusu yaptırımların tam anlamıyla uygulanması çağrısında bulundu.

Çin’in BM daimi temsilcisi Büyükelçi Li Baodong, yaptığı açıklamada, "ülkesinin, uluslararası toplumun tüm üyelerine, kararın kapsamlı ve iyi niyetli bir biçimde uygulanması çağrısı yaptığını" kaydetti.

Li, "diyalog ve müzakereler yoluna dönmenin zaruri olduğunu" ifade ederek, yeni yaptırımların ana fikrinin, "İran’ı müzakere masasına geri getirmek" olduğunu bildirdi.

RUSYA’NIN BM TEMSİLCİSİ: BM YAPTIRIMLARI TAMAMEN GEREKLİ

Rusya’nın BM’deki temsilcisi Vladimir Çurkin, BM Güvenlik Konseyinin İran’a karşı yaptırımlarının "tamamen gerekli" olduğunu söyledi.

Rus haber ajanslarının bildirdiğine göre Çurkin, BM Güvenlik Konseyinde yaptığı konuşmada, Rusya’nın İran’ın Buşehr kentinde nükleer santral inşa ettiğini ve bunun da Moskova’nın İran’ın barışçıl nükleer enerji hakkına desteğinin kanıtını oluşturduğunu belirtti.

Çurkin, İran’a yönelik BM yaptırımlarının kaçınılmaz hale geldiğini savundu.

Bu arada, Rusya Dışişleri Bakanlığından İtar-Tass ajansına yapılan açıklamada da, İran’a yönelik yaptırımlar kararının büyük bir ittifakla alındığı belirtilerek, "Böyle bir karar İran’a nükleer programının mutlaka açığa kavuşturulması gerektiği sinyali olarak değerlendirilebilir. Eğer İran kararı kabul ederse, o zaman İran ile 6 ülkenin (BM Güvenlik Konseyi’nin daimi 5 üyesi ve Almanya) görüşmeleri yeniden başlayabilir" denildi.