Fırat Üniversitesinde (FÜ) iki akademisyen, bomba ve el yapımı patlayıcı ile düzenlenen terör saldırılarına karşı yapılara kalkan olması amacıyla "betonarme sandviç plak" geliştirdi.
FÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünde Dr. Öğretim Üyesi Sedat Savaş ve araştırma görevlisi Dursun Bakır, teröristlerin el yapımı patlayıcı ve bombalı saldırılarına karşı yapıların dayanıklılığını artırmak için "Patlama Enerjisini Sönümleyici Optimum Betonarme Yapı Tasarımının Araştırılması Projesi"ni hazırladı.
Proje kapsamında "betonarme sandviç plak" geliştiren iki akademisyen, Elazığ, Malatya ve Tunceli'de Valilik, jandarma ve emniyet desteğiyle kırsal alanda patlayıcı madde ve roketatar mermisi ile menfez, büz ve beton bloklar üzerinde deneysel çalışmalar yaptı.
Yapıların durumuna göre farklı kombinasyonlarla dizayn ettikleri plakların patlama sonucu açığa çıkan basınç ve enerjiyi hedef noktadan farklı yöne tahliye ederek, meydana gelebilecek zararı minimuma indirdiğini tespit eden akademisyenler, projeyi Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna (TÜBİTAK) sundu.
Projeye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında 720 bin liralık destek sunuldu. Akademisyenler bu destek ile geliştirdikleri plak üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.
- Projeye TÜBİTAK'tan destek
Dr. Öğretim Üyesi Sedat Savaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, patlayıcı maddelerin terör saldırılarında en çok kullanılan yöntem olduğunu, bu nedenle hedef olabilecek yapıların betonarme plaklarla kaplanarak korunması amacıyla çalışma yürüttüklerini söyledi.
Can kaybı ve ağır hasarların önüne geçilmesi için betonarme sandviç plak geliştirdiklerini belirten Savaş, proje doğrultusunda 2 yıl önce Malatya'nın Pütürge ilçesinde 6 yolda el yapımı patlayıcı ile deneme yaptıklarını aktardı.
Savaş, patlayıcı maddeleri menfezlere yerleştirerek bunların kuvvetlerini, tepkilerini ölçtüklerini vurgulayarak, "Buna göre patlayıcının sönümlemesini (Salınım hareketinin genliğini sıfıra indirmek) yaptık. Normal menfezlerde patlayıcı madde etkisindeki bir araç 4 metre yukarıya fırlarken bizim yaptığımız yeni sistemde zemin yaklaşık 1-1,5 metre yukarı kalkarak aşağı indi. Bundan yola çıkarak enerji sönümlemesinin hem ekonomik olması hem de imalatının kolay olmasından dolayı bunu güvenlik binaları, karakollar, kalekollar gibi binaların yapı sistemlerine de uygulayabiliriz diye düşündük. TÜBİTAK hazırladığımız projeyi kabul etti." diye konuştu.
- "Betonarme kaplamalarla zayiatı en aza indireceğiz"
Savaş, projelerinin terör saldırılarına karşı daha ekonomik ve daha dayanıklı betonarme kaplama duvarları, bariyerler, sığınak döşemeleri ve malzemelerin tasarımına olanak sağladığını belirtti.
"Hedefimiz ulusal güvenliği tehdit eden bombalı terör saldırılarının yapılara verdiği zararı minimum düzeye düşürerek güvenlik güçlerini korumak." diyen Savaş, şunları kaydetti:
"Tunceli'de Valilik ve Jandarma Komutanlığının desteği ile hazırladığımız betonarme bloklara roket atışları yaptık. Orada yüzde 80'e yakın bir başarımız var. Bunu hala geliştiriyoruz ve olumlu sonuçlar alıyoruz. Malatya'da sadece yollara döşenen el yapımı patlayıcılar üzerinde yüzde 80- 90 enerji sönümlemesi yaptık, olumlu sonuçlar var. Amacımız bombalı saldırılardaki can kayıplarını minimize etmek"
- "Yüzde 80'lik başarıyı yüzde 100'e ulaştırmayı hedefliyoruz"
Araştırma görevlisi Bakır ise yapı elemanlarının dizaynında farklı bir yöntem kullanarak oluşturulan betonarme sandviç plakların meydana getirdiği boşluklu yapının patlama enerjisini hedeften başka bir yöne tahliye ettiğini aktardı.
"TÜBİTAK'a sunduğumuz projeye ilişkin menfezler, büzlerle ilgili çalışmamızdan elde ettiğimiz sonuçları Savunma Sanayii Başkanlığı ile de paylaştık." ifadesini kullanan Bakır, şu bilgileri verdi:
"Çalışmalarımızda elde ettiğimiz yaklaşık yüzde 80'lik başarıyı yüzde 100'e ulaştırmayı amaçlıyoruz. Güvenlik noktalarına stratejik yapılara yönelik bombalı saldırılardaki can kayıplarını minimize etmek, yapıların patlayıcılara karşı dayanıklılığını yüzde 100 artırmak istiyoruz."
FÜ Rektörü Prof. Dr. Kutbeddin Demirdağ da akademisyenleri Savaş ve Bakır'ın ortaya koyduğu projenin teröristlerin bombalı saldırılarına karşı güvenlik güçlerine kalkan olacağını aktardı.
Böylesine önemli bir projenin üniversitelerinde hazırlanmasının gurur verici olduğunu ifade eden Demirdağ, "Projede amaç yapıların saldırılara karşı dayanıklılığını artırmak veya oluşabilecek hasarı en aza indirmek, mümkünse hiç hasar oluşturmamak. Maliyeti düşük ve uygulaması kolay bir proje. Arkadaşlarımız bunu daha da geliştirerek hem hasarı önlemeyi hem de can kayıplarının oluşmamasını hedefliyor. Hayırlı olmasını diliyorum." diye konuştu.
Elazığ, AA
