Kaşıntı, sararma, ciltte kırmızı lekeler varsa...
Kaşıntı, sararma, karın şişmesi ciltte kırmızı lekeler, ellerde ve ayak tabanlarında sıcaklık artışı... Önemsiz olduğunu düşündüğümüz bu belirtiler karaciğerle ilgili önemli sinyaller verip bazı hastalıklara işaret ediyor olabilir.
Toplumda karaciğer kaynaklı hastalıklara sık rastlanıyor. Peki hangi belirtiler karaciğerde sorun olabileceği anlamına geliyor. Uz. Dr. Özgür Mollaoğlu, "Karaciğer hastalıkları dendiğinde ilk akla gelen karaciğer sirozudur" diyor. Ancak siroz, teşhis konulana kadar hastalığın geçirdiği sessiz süreçte genellikle belirti vermiyor. Belirtiler başladığında hastalık siroza dönüşme safhasında oluyor. Bu nedenle erken teşhis karaciğer hastalıklarında hayati önem taşıyor.
SARILIK ÖNEMLİ BİR BELİRTİ
Sarılık, "Bilirubin" denilen karaciğerin belli bir işlemden geçirerek atması gereken maddeyi atamaması sonucunda gelişiyor ve hastalığın teşhisinde önemli rol oynuyor. Bu sorunda hastanın gözlerinde, idrar ve cilt renginde sararma gözleniyor. Ancak sarılık sadece karaciğer hastalıklarında değil safrakesesi ve pankreas hastalıklarında da görülebildiği için her sarılığın karaciğer hastalığına işaret etmediğinin unutulmaması gerekiyor.
KARINDAKİ ŞİŞLİĞE DİKKAT!
Sarılıkla birlikte ileri karaciğer hastalıklarında karında su birikmesi meydana geliyor ve bu durum karnın şişmesine neden oluyor. Bu şişkinliğin kilo mu, gaz mı, yoksa sıvı birikmesi mi olup olmadığını ayırt etmek büyük önem taşıyor. Sıvı birikiminde karın yüzeyi parlayıp kuruyor ve göbek deliği düzleşiyor. Daha ileri karaciğer hastalıklarında ise ayaklarda şişlik meydana geliyor.
AVUÇ İÇİNİZ Mİ KIZARIYOR?
Karaciğer hastalıklarının teşhisinde cilt bulgularından da yararlanılıyor. Kaşıntı, ciltte kırmızı renkli ve örümcek ağını andıran oluşumlar, el ve ayak tabanlarında sıcaklık artışı ile birlikte görülen kızarıklıklar önemli belirtiler arasında bulunuyor. Karaciğer hastalıklarında, "Trombosit" denilen pıhtılaşma hücreleri düşeceği için morarma ve kanamanın cilt altında görülebilir hale gelmesi de ciddiye alınması gereken belirtiler arasında yer alıyor.
ERKEKTE MEME BÜYÜMESİ
Karaciğerin yetersizliği sonucunda gelişen amonyak birikimi ile beyin ve sinir sisteminin etkilenmesi sonucunda; ellerde titreme, yazı yazamama konuşma bozuklukları gibi sorunlar da gelişebiliyor. Karaciğer hastalıklarındaki bir diğer bulgu ise erkeklerde, "Jinekomasti" adı verilen meme dokusunun büyümesi olarak adlandırılıyor. Ancak tüm bu belirtiler hastalık son safhaya geldiğinde ortaya çıkıyor. Bu nedenle karaciğer hastalıklarında erken teşhis hayati önem taşıyor. Bu sorunlar ancak tesadüfen yapılmış laboratuvar testleri ya da yapılan check – up'lar sonucunda yakalanıyor.
KORUNMAK İÇİN BUNLARI YAPIN
* Hepatit B aşısı karaciğer hastalığından korunmada ilk adım olarak görülüyor. Günümüzde çocuklara doğar doğmaz toplamda 3 kez yapılıyor. Ancak bunun dışındaki bir zaman diliminde de uygulanabiliyor.
* Karaciğer hastalıkları içinde en korkutucu olan sirozun en büyük nedeninin aşırı alkol kullanımı olduğu belirtiliyor. Bu nedenle alkol tüketimini kısıtlamak bu hastalık açısından çok önemli görülüyor.
* Hepatit C nin henüz tedavisi bulunmayan ve karaciğer hastalığına neden olan tehlikeli bir virüs olduğu, cinsel ilişki ve kan yolu ile geçtiği belirtiliyor. Korunmak ve belli dönemlerde kan ölçümleri yaptırılması öneriliyor.
* Karaciğer yağlanması da siroza zemin hazırlıyor. Beslenme alışkanlığını düzene koyarak uygun bir diyet ve egzersiz programı uygulamak karaciğer yağlanmasından korunmada çok etkili görülüyor.
* Bilinçsiz ve fazla ilaç kullanımı da böbrek ve karaciğere zarar veriyor. Bu nedenle ilaç kullanımının doktor kontrolünde ve sınırlı düzeyde yapılması gerekiyor.
GAZETE HABERTÜRK / CEYDA ERENOĞLU
