Büyükşehir Belediyesi, Malatya’da kamu ve özel binalarında yapılan depreme dayanıklılık denetimlerine göre, Doğu Anadolu Fay hattı, Sürgü’den Ovacık’a kadar giden Malatya-Ovacık Fay hattı ve Çöşnük Fayı olmak üzere üç fay hattının arasında kalan, il merkezi ile güneyi 1. Derece Deprem Kuşağı'ndaki Malatya, binaları açısından depreme hazır.! Oysa 5.1 ve 4.6’lık iki depreme maruz kalan Hekimhan ilçesinin köylerinde dahi 800 dolayında konutun ciddi-ağır hasar gördüğünün saptandığı Malatya’da, resmi makamların “resmi” yanıtlarına göre “riskli” bina sayısı sadece birkaç yüz adet!..
GERÇEK DEPREMDE YAŞANAN FİYASKO..
Hekimhan’ın Dursunlu Mahallesi (köyü) merkezli olarak 29 Kasım saat 02.28’de meydana gelen 5.1 büyüklüğündeki depremin ardından, Ankara merkezden yönetilen AFAD dışında, Malatya’daki ilk müdahale, destek, arama kurtarma ile görevli kurumlarının, hiçbir şekilde hazırlıklı olmadıkları ortaya çıkmıştı.
5.1'lik depremin merkezi olan Dursunlu'ya ilk ulaşanlar jandarma ve basın mensupları ile Hekimhan Belediye yöneticileri olurken, il merkezinde konuşlu, “sözde her an hazır olması gereken” başta Büyükşehir Belediyesi olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlar ise saatler sonra harekete geçebilmişler, onda da büyük çapta koordinasyon eksikliği gözlenmişti.
Hekimhan depremi, deprem ve sonrasındaki çalışmalar açısından tam bir fiyasko olarak sonuçlanmış, Malatya’nın hiçbir şekilde hazır olmadığını ortaya çıkarmıştı.
MECLİS ÜYESİ SORDU..
Belediye Meclisi’nin, CHP’li üyesi İnşaat Mühendisi Hurşit Kuşçu, Hekimhan’da Kasım ve Aralık aylarında meydana gelen depremlerin ardından Malatya’nın depreme ne oranda hazırlıklı olduğunu, Büyükşehir Belediyesi’nin deprem için ne gibi hazırlıklar yaptığını sormuştu. Malatya’nın depremselliğine karşı yapılan çalışmalar hakkında 'güya' ayrıntılı bilgi verilmek üzere Kuşçu’nun önergesinin yazılı olarak yanıtlanacağı belirtilmişti.
Olası bir deprem anında toplanma yerlerinin neresi olacağı, Marmara Depremi’nin ardından çıkarılan Deprem Yönetmeliği öncesi (2000 yılı öncesi) yapılan konutların ne derece depreme dayanıklı olduğu, değilse bu binalar için ne gibi önlemlerin alındığı, ilçelerde deprem kontrollerinin ne şekilde yapıldığı, ne kadar hasarlı bina tespit edildiği, inşaatlarda kullanılan beton ve demirin yönetmeliklerde belirtilen kriterlere uygun olup olmadığı, yapılaşmanın olduğu bölgelerde zemin etütlerinin yapılıp yapılmadığı gibi hiçbir bilginin yer almazken, İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Erol Yiğit imzasıyla yapılan ‘gayri ciddi’ bu açıklama, kenti yönetenlerin, birinci derece deprem kuşağındaki Malatya’yı depreme hazırlıklı kılma konusundaki yaklaşımlarının da bir yansıması olarak görülüyor.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Malatya Büyükşehir Belediyesi, Battalgazi ve Yeşilyurt Belediyeleriyle yapılan yazışmalar sonucu hazırlanan cevaba göre, son iki yılda Yeşilyurt’ta 267, Battalgazi ilçesinde ise 234 "riskli" bina tespit edildi. Bunlardan bazıları yıkılırken aralarında askeri birimlerin de yer aldığı kamuya ait bazı binalarda güçlendirme yapıldığı kaydedildi.
SADECE HEKİMHAN’IN BİRKAÇ KÖYÜNDE YÜZLERCE EV HASAR GÖRÜRKEN..
29 Kasım’da 5.1 ve 9 Aralık’ta 4.6 şiddetinde depremlerin meydana geldiği Hekimhan’ın birkaç köyünde bile 800 civarında konut ağır hasar görmesi, orta şiddetteki depremlerin dahi ne tür felaketlere yol açabileceğini ortaya koymuşken, Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği cevapta binalardaki deprem denetiminin sadece Yeşilyurt ve Battalgazi ile sınırlı kalması, 250 bine yakın özel konutun bulunduğu iki merkez ilçede bu konutların çoğunluğunun depreme dayanıksız olduğu bilinmesine rağmen bu konuda ne gibi çalışmaların yapıldığına ilişkin detaylı bir bilginin yer almaması, ‘baştan savma hazırlanmış, gayri ciddi bir cevap' olduğunu da ortaya koydu.
NE KADAR CİDDİYE ALINABİLİR?..
Malatya’nın merkez ve ilçelerindeki çok sayıda depreme dayanıksız binanın yanı sıra kırsal alandaki eski ve kerpiç evler nedeniyle olası bir depremde ciddi yıkım ve can kaybı riski yüksek olmasına karşın, Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği deprem yanıtı, bu tehlike ve riski göstermeyen rakam ve ifadeler içerdi.
Büyükşehir Belediyesi'nin deprem konusundaki önergeye yanıtı şöyle:
“Malatya ili içerisindeki deprem çalışmaları,
İlgi önergede bahse konu Malatya ili içeresinde deprem ile ilgili çalışmalar incelendiğinde;
İlgili Malatya Çevre ve Şehircilik il Müdürlüğü, Malatya Büyükşehir Belediyesi, Battalgazi Belediyesi, Yeşilyurt Belediyesi ile yapılan yazışmalar ve incelemeler neticesinde;
İl genelinde 13 Yapı denetim firması ve 2 beton laboratuvarının mevcut olduğu görülmüştür. 2007 deprem yönetmeliği çerçevesinde yapı denetim firmalarının, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından periyodik olarak kontrol edildiği, beton ve demir numunelerinin ilgililerin gözetimi altında kontrol edildiği, ilçe belediyelerinin 2007 deprem yönetmenliğini esas alarak kontroller yaptığı tespit edilmiştir.
İlimiz genelinde müracaat eden Kamu Kurum ve kuruluşlarının binaları 2007 deprem yönetmeliği esas alınarak kontrol edildiği ve neticesinde güçlendirme veya yeniden yapma şeklinde değerlendirildiği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yazısında anlaşılmıştır.
Çevre ve Şehircilik il Müdürlüğünün cevabi yazısında,
Battalgazi J.Krk.K.lığı hizmet binası ve Lojman binasında güçlendirme ve onarım işi, Yeşilyurt Komando Jandarma hizmet binasında güçlendirme ve onarım işi,
Arapgir ilçe J.KJığı 4 daireli lojman binasında güçlendirme ve onarım işi,
Malatya İl Halk kütüphanesinde güçlendirme yapım işi halen Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü teknik elamanlarının denetiminde devam etmektedir.
Yeşilyurt İlçe Belediyesinden gelen cevabi yazısında;
3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 39. Maddesi gereğince ve 6306 sayılı Kanunun ilgili maddelerince çalışmalar yapılmış olup, bu kapsamda 2014 yılı içeresinde 49 adet, 2015 yılı içerisinde 151 adet, toplamda 200 adet riskli yapı tespit edilmiştir. Ayrıca 2014 yılı içerisinde 28 adet, 2015 yılı içerisinde de 39 adet olmak üzere toplamda 67 adet mailiinhidam durumundaki yapıların tespiti yapılmıştır.
Battalgazi Belediyesi’nden gelen cevabi yazısında,
2014 ve 2015 yılları içerisinde 6306 sayılı Afet Riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında 207 adet riskli yapının yıkımı gerçekleştirilmiş, 27 adet metruk yapı için yıkım kararı alınmıştır. Ayrıca PTT hizmet binası için güçlendirme çalışması devam etmektedir. Malatya merkezde bulunan Ziraat Bankası’na ait mevcut bina yıkılarak yerine yeniden yönetmeliğe uygun bina yapılmıştır.
Bilgilerinize rica olunur.”
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
