TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin tümü üzerindeki görüşmeler tamamlandı.
Teklifin tümü üzerinde söz alan CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, teklifi eleştirerek, "Bu aslında torba yasa değil bir haraç yasası." dedi.
Teklifle, kira gelirlerine ilişkin istisnanın sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlara yönelik olarak yeniden düzenlendiğini anımsatan Ağbaba, "Asgari ücretli var, işsiz var. Bunlar ne yapacak?" sorusunu yöneltti.
Ağbaba, düşük gelire sahip olanlar için bir istisnanın olmadığını ifade ederek, "Bütün vergi uygulamalarında gider gösterilebilen faiz ödemelerini, konut kirasından gider göstermeyi kaldırıyorsunuz. Barınma krizi yaşayan, konut kiralarının uzaya çıktığı bir dönemde kiraları daha da artıracak işler yapıyorsunuz." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'deki en büyük problemlerden birinin kira problemi olduğunu belirten Ağbaba, asgari ücretlinin ev tutmasının artık mümkün olmadığını ifade etti.
Ağbaba, teklifte yer alan düzenlemeleri eleştirerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Üç yıl önce kaldırdığınız, 4. geçici vergi dönemini sırf 'damga vergisi alacağız' diye yeniden getiriyorsunuz. Araçların satışına noter harcı getiriyorsunuz. Ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşlarında, ağız ve diş sağlığı kuruluşlarında, veteriner hekimlerde daha başka işletmelerde haraç almayı planlıyorsunuz. Bireysel emeklilik katkı payını düşürebilmek için cumhurbaşkanına yetki veriyorsunuz. Hazinenin borçlanma limitini artırmayı teklif ediyorsunuz. 'Bütçe açığından daha çok borçlanacağız, rezerv biriktireceğiz' diyorsunuz. 2026 yılında enflasyonun yüzde 26, 2027 yılında yüzde 9, 2028 yılında yüzde 8'e düşeceğini, sonrada yüzde 5'lere düşeceğini iddia ediyorsunuz ancak bu ülkeyi, bu halkı 10 yıl vadeli olarak yüzde 40 faizle borçlandırıyorsunuz."
DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, sinekten yağ çıkarmaya çalışılan bir teklifle karşı karşıya olduklarını söyledi.
Teklifin vergi adaletsizliğini giderecek, vergi sistemindeki yapısal sorunları çözecek bir teklif olmadığını ifade eden Oluç, "Asıl vergiyi alnının teriyle geçinmeye çalışan emeklilerden, dar gelirlilerden alan bir vergi yapısı olduğunu siz de biliyorsunuz ve bunu değiştirmek için adım atmıyorsunuz." dedi.
Türkiye'de vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 65'inin dar gelirlilerden ve ücretli çalışanlardan alındığını ifade eden Oluç, sermayeden "servet vergisinin" alınmamasını eleştirdi.
Oluç, Gelir Vergisi tarife dilimlerinin güncellenmesinin ücretli çalışanlarda bir rahatlama sağlayacağını vurguladı.
Teklifin tümünü eleştiren Oluç, "Bu teklifte, Türkiye'deki vergi adaletsizliğini giderecek herhangi bir adım atılmamış durumda. Palyatif bazı tedbirlerle rahatlama sağlamak üzerine hazırlanmış bir teklifle karşıyayız." diye konuştu.
"Kümestekilerin üzerine daha fazla gitmeyelim"
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, faiz oranlarının aşağıya çekilmesi ve bütçenin faiz yükünün azaltılması gerektiğini söyledi.
Kayıt dışılıkla mücadele edilmesini gerektiğini dile getiren Usta, bu yapılırken masumiyet karinesine dikkat etmek gerektiğine işaret etti. Usta, "Kayıt dışılıkla mücadele edilsin ama bu yapılırken biraz hukukun temel ilkelerine riayet edilerek yapılsın." dedi.
Usta, kayıtlı olanların harcının, vergisinin artırılması halinde kayıt dışılığın teşvik edilmesi gibi bir durumun oluşabileceğini ileri sürdü.
Teklifte yer alan kira gelirlerine uygulanan istisnayla ilgili düzenlemeyi eleştiren Usta, "Kira gelirine bağımlı olan insanlarda bu istisnanın kaldırılması, onların durumunu sıkıntıya sokacaktır. Dolayısıyla kira elde edenin net geliri düşeceği için kiraları biraz daha yukarıya doğru itici etki gösterecektir." değerlendirmesinde bulundu.
Yeni Yol Partisi Adana Milletvekili Sadullah Kısacık, teklifin her maddesinde halka bir faturanın kesildiğini söyledi. Teklifteki düzenlemelerin yaşam maliyetini artırıcı düzenlemeler olduğunu dile getiren Kısacık, "Bu torba yasaya isim koyacaksak olursak 'yük' torbası diyebiliriz." dedi.
Maliye politikasının "tahsilat politikasına" döndüğünü ifade eden Kısacık, "Bu, maliye politikasının vergiye, harca, haraca, cezaya dayalı bir maliye politikasına dönüştüğünün en önemli göstergesi. Her maddede ya harç ya vergi ya da ceza artırımı var." diye konuştu.
Teklifte yer alan kira gelirlerine uygulanan istisnaya da değinen Kısacık, şu anda kira enflasyonunun yüksek olduğunu belirterek, düzenlemenin kira enflasyonunu artıracağını söyledi.
Kısacık, teklifle işverene verilen prim desteğinin geri alınmak istendiğini savunarak, söz konusu düzenlemenin neden yapıldığını sordu.
"Vergi ve prim borçlarını ödemekte zorlanıyorlar"
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, teklifin gerekçesinde "vergi adaletinin güçlendirilmesi, vergi dışında kalan alanların kapsama alınması, kayıt dışılıkla mücadele edilmesi" hedeflerinin yer aldığını söyledi.
Gerekçenin güzel olduğunu ancak teklifin maddelerinin bunu karşılamadığını dile getiren Kalaycı, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Yapılan düzenlemelere baktığımız zaman, prim oranlarında bazı vergilere artış getiriyoruz. Bunu, vergi adaletinin sağlandığı bir düzenleme olarak görmek gerçekten mümkün değil. Vergi adaletini de sağlayacak, herkesin mali gücüne göre vergi ödediği bir vergi sistemini oluşturmak mecburiyetindeyiz, bu konuda gerekli reformist adımları atmak zorundayız. Bu getirilen düzenlemelerin kayıt dışılıkla mücadele yerine kayıt dışılığa itebilecek bir hüviyeti de var. Yani bu anlamda bunun analizi yapıldı mı? Mesela kirada bu durum söz konusu. Yine, alınan harçlarda bu durum söz konusu."
Kendilerine gelen taleplere değinen Kalaycı, "Toplumdan bize gelen taleplerde öncelikle vergi ve sigorta primi borçlarının yapılandırılmasını istiyorlar. Bu sıkılaşma politikalarının etkisiyle mükellefler, işverenler, esnafımız, çiftçimiz yani finansman ve faiz yükü olması hasebiyle vergi ve prim borçlarını ödemekte zorlanıyorlar." dedi.
Kalaycı, kayıt dışılıkla mücadele eden vergi müfettişi ve gelir uzmanlarının özlük haklarının da yetersiz olduğunu belirterek, bu konuda da düzenleme yapılmasını istedi.
Komisyon'da, CHP'nin teklife ilişkin "Anayasa'ya aykırılık" ile "bir alt komisyon kurulmasına yönelik" önergeleri de kabul edilmedi.
Daha sonra kanun teklifinin maddelerinin görüşmelerine geçildi.
Ankara, AA- iha
