Resmi Gazete'de yeni yayınlanan paketle, Cazibe Merkezleri Destek Programı'nın yatırımcı için artık cazibesinin kalmadığını belirten Ekonomist- Yazar Yeminli Mali Müşavir Bahadır Altaş, “Yeni yayınlanan pakette, 2016/9596 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan cazibe merkezleri programı destek paketinde yer alan faizsiz yatırım kredisi desteği-faizsiz indirimli işletme kredisi desteği, üretim desteği, anahtar teslimi fabrika bina yapım desteği, genç girişimci, yönetim ve danışmanlık desteği, üretim tesisi taşıma desteği, fuar ve kira desteği gibi bazı destek unsurları yer almadı. Umudunu bu kredilere bağlayan işletmeler için olumsuz bir sonuç oluşturacaktır” dedi. Altaş, özellikle bazı illerde şart koşulan sabit yatırım tutarı ve işletme kredisi desteğinin yeni sitemde yer almaması, umudunu kredilere bağlamış olan yatırımcılar için olumsuz bir sonuç oluşturacağını ifade etti.
Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkındaki 2018/11201 Nolu karar 25 Ocak 2018 Tarihli ve 30312 Sayılı Resmî Gazete yayınlanmış ve cazibe merkezi illerde yapılacak yatırımlar için sağlanacak devlet desteklerinin detayları açıklanmıştı.
“Yatırımcıların beklentilerini karşılamadı”
Cazibe Merkezi programı kapsamında yapılacak yatırımlar için sağlanacak devlet desteklerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan malatyahaber.com Yazarı, Ekonomist- Yeminli Mali Müşavir Bahadır Altaş, geçen yıl Şubat ayında açıklanan ancak bir yıllık sürenin ardından Bakanlar Kurulu kararıyla uygulamaya konulmasının yatırımcının beklentilerini karşılamadığını söyledi.
“Birçok yatırımcı kararlarını gözden geçirecek”
Faizsiz yatırım kredisi desteği-faizsiz indirimli işletme kredisi desteği, üretim desteği, anahtar teslimi fabrika bina yapım desteği, genç girişimci, yönetim ve danışmanlık desteği, üretim tesisi taşıma desteği, fuar ve kira desteği gibi bazı destek unsurlarının yeni programda yer almadığını hatırlatan Altaş, “Programın açıklanmasıyla yatırım için başvuruda bulunan ve bir yıldır bekleyen yatırımcılar umduklarını bulamadıkları için hayal kırıklığı uğramış oldular. Birçok yatırımcının yatırım kararlarını yeniden değerlendireceklerdir. Özellikle cazibe merkezi programlarının tanıtım ve bilgilendirme toplantılarında açıklanan sabit yatırım tutarı ve işletme kredisi desteğinin yeni sitemde yer almaması işletme sermayesi yetersizliği nedeniyle zor durumda bulunan mevcut işletmelerin işletme kredisi, yarım kalmış yatırımlar için yatırım kredi desteği beklentisinin karşılanmayacak olması umudunu bu kredilere bağlayan işletmeler için olumsuz bir sonuç oluşturacaktır” diye konuştu.
Açıklanan kararla az gelişmiş bölgelerde istihdam, üretim ve ihracatın artırılmasına yönelik yatırımların desteklenmesine ilişkin usul ve esasların detayları belirlendiğini kaydeden Altaş, cazibe merkezi illerde desteklenecek yatırım konuları, yatırım tutarları ve hangi şartlarda destekleme yapılacağına ilişkin teşvik iyileştirilmesi şeklinde yapılan düzenlemelere ilişkin şu bilgileri aktardı:
"Başvurular Ekonomi Bakanlığı'na yapılacak. Ekonomi Bakanının koordinasyonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Kalkınma Bakanı ve Maliye Bakanından oluşacak komite tarafından, cazibe merkezleri programı kapsamındaki illerin ekonomik ve sosyal kalkınmasının gerçekleştirilmesi, refahının ve istihdamının artırılması, göçün azaltılması, katma değeri ve yerlilik oranı yüksek ürünlerin üretilmesine ilişkin hususlar dikkate alınmak suretiyle 31.12.2020 tarihine kadar yapılan müracaatlardan uygun bulunan projeler program kapsamındaki desteklerden yararlandırılacaktır.
“Yatırım teşvik belgesi düzenlenecek”
Desteklenmesine karar verilen yatırım projesine ilişkin yatırım karakteristiklerinin, şartlarının, sürelerinin ve öngörülen desteklerin yer aldığı yatırım teşvik belgesi düzenlenecek. (Bu kapsamda desteklenmesi uygun görülmeyen projeler ise talep edilmesi halinde yürürlükteki Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında değerlendirilebilir)
2012/3305 sayılı yatırımlarda devlet yardımları hakkında kararın uygulanmasına ilişkin tebliğde belirtilen komple yeni, modernizasyon, tevsi, entegrasyon ve ürün çeşitlendirme niteliğindeki yatırımlar program kapsamında yeni yatırım olarak değerlendirilecek.
Teşvik belgesi kapsamında; hammadde, ara malı ve işletme malzemesi, kullanılmış makine ve teçhizat, karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları için teşvik verilmeyecek, 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının EK-4’ünde yer alan “teşvik edilmeyecek yatırımlar” bu karar kapsamında da uygulanmayacak.
“Daha önce düzenlenmiş yatırım teşvik belgeleri”
2012/3305 sayılı bakanlar kurulu kararı kapsamında 22 Kasım 2016 tarihinden sonra yapılan müracaatlar üzerine yatırım teşvik belgesi alınan yatırımlar için talep edilmesi ve komite tarafından uygun görülmesi halinde aranan şartları sağlayan imalat sanayi yatırımları ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırımları için düzenlenen teşvik belgelerine de bu karar kapsamında sağlanan destekler yararlanabilecekler.
“Desteklenecek yatırım cinsi ve destek unsurları”
Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki 23 ilde özel sektör tarafından gerçekleştirilecek “İmalat” sanayi (US-97 kodu ile 15-37) ile “Çağrı ve Veri Merkezi” yatırımları destek kapsamında değerlendirilecek.
Komite tarafından uygun bulunan ve desteklenmesine karar verilen yatırımlar, enerji desteği ile 6. bölge için aşağıda yer alan destek unsurlarından 6. bölge için uygulanan oran ve sürelerde yararlanacak.
- Katma Değer Vergisi istisnası
- Gümrük Vergisi muafiyeti
- Faiz desteği
- Vergi İndirimi
- Sigorta Primi İşveren hissesi desteği
- Sigorta Primi İşçi hissesi
- Gelir vergisi(stopaj) desteği
- İnşaat-Yapı Harçları Muafiyeti
- Emlak Vergisi Muafiyeti
- Damga Vergisi Muafiyeti
- Yatırım Yeri Tahsisi
Asgari Yatırım tutarı
İmalat sanayi yatırımları için;
- a) Tunceli, Bayburt, Ardahan, Gümüşhane, Iğdır, Erzincan illerinde 2 milyon Türk Lirası;
b) Hakkari, Bingöl, Kars, Siirt, Bitlis, Muş, Şırnak illerinde 4 milyon Türk Lirası;
c) Ağrı, Batman, Elazığ, Adıyaman, Erzurum, Malatya, Mardin, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa illerinde ise 5 milyon Türk Lirası tutarında asgari sabit yatırım şartı aranacak.
Çağrı merkezleri için
Yatırımlarının asgari 200 kişilik istihdam sağlaması; veri merkezi yatırımlarının ise asgari 5 bin metrekare beyaz alan ihtiva etmesi gerekecek.
Enerji desteği
Desteklenmesi uygun görülen yeni yatırımlardan enerji desteği ihtiva edenlerin.
- İşletmeye geçilmesini müteakip gerçekleşen sabit yatırım tutarının % 25’ini aşmamak üzere aylık elektrik enerjisi giderlerinin azami %30’u üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon Türk Lirasına kadar Bakanlık bütçesinden destek sağlanacak.
- Enerji desteğin oran, süre ve miktarını; il, sektör veya ürün bazında uygulanması komite tarafından belirlenecek.
- Enerji desteği ödemeleri, illerde valilik bünyesinde oluşturulacak komisyonun değerlendirmesi sonucunda hazırlanan bilgi ve belgelere istinaden üçer aylık dönemler halinde yapılacak.
- Enerji desteği KDV hariç enerjinin temin edildiği kurum veya kuruluşlarca düzenlenmiş ve bedeli peşin olarak fatura döneminde ödenmiş fatura tutarları dikkate hesaplanacak.
Desteklerden haksız ve fazla yararlanma
Yatırımın gerçekleştirilmemesi veya karar kapsamında destek unsurlarından haksız ve fazla bir şekilde yararlananlardan 6183 sayılı kanun hükümleri çerçevesinde yararlanılan tutar geri alınacak. Cazibe merkezi kapsamında destek unsurlarından yararlanan yatırımcılar diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan destek unsurlarından yararlanmayacaklar.
Uygulama ve kaldırılan hükümler
25 Ocak 2018 tarih itibariyle yürürlüğe giren bu karala birlikte 2016/9596 sayılı bakanlar kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programının Uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar hakkındaki karar ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın 23/A maddesi yer alan “Üretim Tesisi Taşıma Destek Paketi” yürürlükten kaldırılmıştır.
Başvurular Ekonomi Bakanlığınca yayımlanacak olan uygulama tebliğinde ilan edilen belgeler üzerinden yapılacaktır."
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
ARŞİV FOTO: Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, 11 Şubat 2017'deki Malatya ziyaretinde, bir otelde düzenlenen 'Cazibe Merkezleri Bilgilendirme Toplantısı'na katılmış, Malatya iş dünyasına program hakkında açıklamalarda bulunmuştu
