İsrail'de Mavi Marmara Eleştirisi

 
İsrail ombudsmanı ve devlet kontrolörü Micha Lindenstrauss, 9 Türk'ün öldürüldüğü 2010 yılındaki Mavi Marmara operasyonuyla ilgili hazırladığı raporda karar sürecinde hatalar olduğunu belirterek, hükümete ağır eleştiriler yöneltti.
 
İsrail'de bugün açıklanan 153 sayfalık raporda, karar alma sürecinde sorunlar olduğu, tartışmaların aceleye getirildiği, gelişigüzel yapıldığı ve aşırı şiddet kullanımına ilişkin olası senaryoların gözardı edildiği belirtildi. Raporda Ulusal Güvenlik Konseyi'ne gerekli bilgilerin iletilmediği de vurgulandı. 
 
Lindenstrauss, Başbakan Binyamin Netanyahu'yu olayın sorumlusu olarak gösterdi. Raporda, "Başbakan'ın önderliğinde ve sorumluluğu altında (filoya) ilişkin karar alma sürecinde önemli sorunlar olduğu görülüyor" denildi.
 
Raporda, "Hükümet, ordu ve istihbaratın üst düzey yetkililerinin Türk filosunun önceki filolara benzemediğinin farkında olmalarına karşın, Başbakan'ın karar alma süreci, uygun koordinasyon, belgeleme veya hazırlıklar yapılmadan tamamlandı" ifadeleriyle Netanyahu sert bir dille eleştirildi.
 
NETANYAHU UYARILARI DİNLEMEDİ
Raporda, aralarında dönemin Genelkurmay Başkanı Gabi Eşkenazi'nin de bulunduğu üst düzey yetkililerin gemideki yolcuların olası bir operasyona şiddetle karşılık verebilecekleri yönünde birçok kez uyarılarda bulunduğu bilgisi de yer aldı.
 
Mavi Marmara'nın yola çıkmasından birkaç hafta önce, Aşkenazi, Netanyahu ile Savunma Bakanı Ehud Barak'a bir mektup göndererek, filonun güç kullanmadan, diplomatik yollara başvurularak gelmesinin engellenebileceğini söyledi.
 
Rapora göre, bu mektubun gönderilmesinin ardından Netanyahu ile Aşkenazi, olası diplomatik adımları görüşmek üzere dört kez bir araya geldi.
 
Netanyahu'nun, "filonun zor  kullanılarak durdurulmasının, Mavi Marmara gemisinin güvertesindeki çatışmayı  başlatmadaki sorumluluğunu içselleştirmediği" ifadesine yer verilen rapora karşın, İsrail Başbakanı gemiye yönelik müdahalenin çatışmaya yol açabileceği yönünde uyarı almadığını iddia etti.
 
 
LINDENSTRAUSS KİMDİR?
 
İsrail'in en tecrübeli hukukçuları arasında bulunan 75 yaşındaki Lindenstrauss, 2005 yılından bu yana ombudsmanlık görevini yürütüyor. İsrail parlamentosuna (Knesset) bağlı çalışan Ombudsman, kamu kurumlarının uygulamaları hakkında rapor hazırlamakla yükümlü. Hükümetten bağımsız olarak görevini yerine getiren ombudsman, parlamento tarafından her yedi yılda bir seçiliyor. Lindenstrauss'un görev süresi önümüzdeki ay başında sona eriyor.
 
ERDOĞAN VE NETANYAHU ARASINDA DİPLOMASİ TRAFİĞİ  
Raporda, Türkiye ve İsrail arasında operasyon öncesinde, çeşitli kanallardan yoğun bir diplomasi trafiğinin de izlendiği ancak bunun krizi önleyemediğine yer verildi.
Netanyahu ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasında, filo Gazze'ye hareket etmeden önce dolaylı bir temasın sağlandığı belirtildi.
 
Bu kanallardan biri de Türkiye'nin ABD Büyükelçisi Namık Tan ve İsrail'in bu ülkedeki Büyükelçisi Michael Oren arasında sağlanan temaslardı. İsrail Başbakanlık Ofisi, Erdoğan'a filoyu durdurması yönünde mesaj iletildiği belirtilirken raporda "Çabalar filonun durdurulmasını sağlayabilirdi" denildi.
 
"NETANYAHU ERDOĞAN'IN FİLOYU DURDURABİLECEĞİNE İNANDI"
Başbakanlık Ofisi Netanyahu'nun Erdoğan'ın filoyu durdurabileceğine inandığı ancak Türkiye'nin cevabının kendilerine operasyondan bir hafta önce iletildiği belirtildi.
 
Raporda, Namık Tan'ın Gazze'ye yardım ulaştırılması için İsrail'in Aşkelon Limanı’nın kullanılması önerisinin de hayata geçirilmediği ifade edildi.
 
İsrail aynı dönemde Yunanistan, Kıbrıs ve Türkiye elçilikleri üzerinden Gazze'ye ulaştırılacak "uygun yollardan" iletilmesini talep ediyordu.
 
Raporda, bu talepten 10 gün sonra ve operasyondan dört gün önce yardım gemilerini Aşdod Limanı'na kabul etmeye hazır olduğu ifade edildi. Ancak bu plan üzerinde ikinci temas, operasyondan yalnızca 24 saat önce gerçekleşti ve hiçbir sonuç alınamadı. 
 
İSRAİL İSTİHBARAT BÖLÜMÜ GİZLENDİ
Öte yandan, raporun istihbarat örgütlerinin hatalarını irdeleyen bölümünün ayrı dağıtıldığı ve "gizli" ibareli olduğu belirtiliyor. 
 
NETANYAHU TEŞEKKÜR ETTİ
Netanyahu'nun sözcüsü Mark Regev hazırlanan rapor hakkında yaptığı ilk açıklamada, "İsrail'in demokratik süreci, kusuru bağımsız olarak tespit etmek için oluşturulmuş kurumsal mekanizmaları da içerir ve Devlet Denetleyicisi'ne yaptığı çalışma için teşekkür ediyoruz" diye konuştu.
 
BARAK: "ELEŞTİRİLERİ KABUL EDİYORUM" 
Barak, raporla ilgili yaptığı ilk değerlendirmede, "eleştirileri kabul ettiğini ve de geçmişte olduğu gibi savunma kurumlarının ve İsrail ordusunun düzeltilmesi için gerekenleri değiştireceğini" söyledi.
 
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Yapılması gereken budur ve yapılacaktır" denildi. 
 
İSRAİL ORDUSUNDAN AÇIKLAMA
Raporun yayımlanmasının ardında bir açıklama yapan İsrail Ordusu, eleştirileri olumlu karşıladığını belirterek raporun önerilerini uygulamak için işbirliği yapmaya hazır olduğunu duyurdu.