Kahramanmaraş merkezli olarak 6 Şubat 2023'te meydana gelen depremlerin büyük can kaybı ve yıkıma yolaçmasının yanı sıra, depremden kısa bir süre sonra başlatılan 'hasarlı bina' yıkımlarının çok kontrolsuz ve başı boş bir şekilde yapıldığı, kapalı kapılar ardında yapılan 'yıkım' anlaşmalarının ne kadar yasal olduğu yolundaki kuşkular, geçtiğimiz günlerde Adliye, Ziraat Bankası Merkez Şubesi ve İl Sağlık Müdürlüğü'nün yanı sıra, Polis Evi ve 7. Ana Jet Üssü'ndeki yıkımların, o dönemde iddia edildiği gibi 'ihalesiz ve kanunsuz' yapıldıklarının ortaya çıkmasıyla, vatandaşa ait binlerce binanın da aynı şekilde yıktırıldığına ilişkin tartışmaları bir kez daha gündeme getirdi. Depremden hemen sonra, 'çok hızlı' bir şekilde, bir çoğu dışarıdan gelen yıkım firmalarına, 'kamuoyuna kapalı- şeffaf olmayan' bir şekilde verilmesi, binlerce binadaki işyeri ve konutların adeta yağmalanmasına neden olunduğu ve böylece bazı üst bürokrat ve siyasilerin de karıştığı, deprem vurguncuları 'depremzade' yarattığı eleştirileri başlatılan soruşturmalarla yeniden tartışma konusu olmaya başladı.
Kamu binalarının, Valilik'te görevli bazı Vali Yardımcıları ve bağlı ilgili dairelerin yöneticilerinin de katkısıyla, 'ihalesiz- anlaşmasız' yıkımı nedeniyle 3'ü tutuklu 9 sanıklı "“Üçten Fazla Kişi İle İştirak Halinde Zincirleme Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Dolandırıcılık, Kamu Kurum ve Kuruluşlarındaki Eşya Hakkında Hırsızlık” davası açılması, yeni davaların da yolda olması, depremin hemen sonrasında 'alel acele' başlatılan yıkım faaliyetlerini yeniden gündeme taşıdı.
O dönemde, ne idüğü belirsiz firmalarca, vatandaşlara ait binlerce bina, sahiplerine herhangi bir bir söz ve müdahale hakkı verilmeden, çok tartışmalı 'hasar' raporları kapsamında yıkılmış, binlerce konut ve işyerinde sahiplerinin içerisinden eşya almasına izin verilmeyerek, "binanın enkaz anlaşmasına, içindeki eşyaların da dahil olduğu" iddiasıyla, büyük bir talan yaşanmıştı. Vatandaşlar, "hasarlı bina" gerekçesiyle, ev ve işyerlerinin bulunduğu binalara sokulmazken, birçok yıkım şirketi, içerideki eşyaları da enkaz ihalesiyle birlikte aldıklarını öne sürerek, buradaki eşyaları boşaltıp ekstra kazanç sağlarken, buralarda 'hırsızlık' suçu da işlenmişti.
Malatya'nın Kuyumcular Çarşısı olarak bilinen, Soykan Parkı'na cepheli bir bina da, herhangi bir hasar tespiti olmadan 'Valilik Emriyle' yıktırılarak, vatandaşlara zarar verilirken, daha sonra açılan bir davada, bu binanın yıkımının yasa dışı olduğu mahkeme kararıyla belirlenmişti.
Malatya'da deprem sonrası hasarlı binaların yıkımı gerekçesiyle başlatılan talan nedeniyle, evlerinden bir sandalye almalarına izin verilmeyen vatandaşlara, devletin kira yardımının yanı sıra eşya yardımı da yapacağı yolundaki "yalan" vaadlerde bulunulmuş, eşyaları güvenlik önlemlerinin yetersizliği nedeniyle kente doluşan binlerce hırsız ve yağmacı tarafından çalındıktan sonra, önemli bir bölümü de yıkıcılar tarafından talan edilen vatandaşlar bir kez daha depreme felaketinin acı yüzüyle karşı karşıya kalmışlardı.
Kamu kuruluşlarına ait binaların "ihalesiz" olarak yasa dışı bir şekilde yıkıldığının ilk delillerinin, dava konusu olarak yargıya yansıyan bir şekilde ortaya çıkarken, il genelinde uygulanan diğer yıkım işlemlerinin de yıkımının yasal olup olmadığı, ihale yapılıp yapılmadığı gündeme gelirken, bu konuda da ayrıntılı bir soruşturma yapılması isteniyor.
Söz konusu ihalesiz ve yasa dışı yıkımların yoğun olarak yapıldığı depremin ilk aylarında, bu konu kentin gündeminin ilk sıralarındaki sorun olarak konuşulurken, özellikle Valiliğin duyarsız kalması, bu iddialarda adı geçen bazı Vali Yardımcılarına müdahale etmediği gibi daha geniş serbestiyet tanınması, olayın boyutlarının yargıya yansıyandan çok daha büyük olduğu yorumlarına neden oluyor.
malatyahaber.com
KAPAK FOTO: Fahri Kayahan'daki Besta Konakları sitesindeki bazı bloklar, az hasarlı olmasına rağmen ‘ağır hasarlı’ denilerek, taşıma kolonları iş makineleriyle kırılıp çöktürülmüş, demir vb. aksamı yıkıcılarca alınmıştı.
