AKP MKYK Üyesi ve Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci ile Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, 24 Ocak 2020’deki Sivrice merkezli depremin ardından hasar gören ve restorasyonu yapılan Yeni Cami’nin (Teze Cami) görünümüne engel olan yapılarının bulunduğu alanda son gelişmelerle ilgili açıklamalarda bulundu.
Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ın, geçtiğimiz günlerde Ankara ziyaretinde Yeni Cami’de yapılan restorasyon çalışmalarıyla birlikte cami avlusunda yer alan şadırvanın kaldırılması sonrasında abdest yerlerinin değişmesi ve avluya eklenerek caminin siluetinin kapatılmasına neden olan yapıların kent hafızasına ve belleğine uygun olmadığını Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy’a iletmesinin ardından yapılan çalışmayla ilgili tekrardan değerlendirileceğinin belirtilmesi sonrasında cami avlusunda inceleme yapıldı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı Şennur Koncagül, Vakıflar Bölge Müdürü Adem Bacanlı, Kent Konseyi Genel Sekreteri Av. Abdulkadir Artan, STK temsilcilerinin katıldığı inceleme gezisinde yapılacak çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulunuldu.
“Camideki İmalat Çarşı ile Cami Arasındaki Bağı Kopardı”
İncelemede programında açıklamalarda bulunan Kent Konseyi Genel Sekreteri Av.Abdulkadir Artan, “ Malatyalıların Teze Camii olarak bildiği, 1912 yılında açıldığında Yeni Camii olarak ismi geçen ve 1842 yılında ilk cami yapıldığında Hacı Yusuf Camii, Hocazade Hacı Yusuf Camii olarak kayıtlarda ismi geçen Malatya’mızın simgesinin bulunduğu alanındayız. Bizim daha önce şehir merkezimiz Eski Malatya’ydı. 1838'de buraya taşındık. Camii buraya taşındıktan hemen sonra inşa edildi. Yani Yeni Malatya'nın Yeni Camisi olarak da bilinen bir camii. Aynı zamanda 2. Abdülhamid'in kişisel yardımı ve devletimizin yardımlarını aktarılmasından dolayı 1892 yılında başladığı zaman Hamidiye Camii adıyla başlamış. Sayın Büyükşehir Belediye Başkanımız ve Sayın Valimiz Aydın Baruş beyefendi Kent Konseyini ziyaret ettiler. Biz her iki büyüğümüze yaklaşık 40 STK’mızla durumu arz ettik. Sayın Atilla Kantarcı beyefendi, Mimarlar Odamızın Başkanı Sayın Yunus Emre Fidanel duruma el koydular ve Malatya'nın STK’ları da bir araya geldi. Biz burada mezhepler üstü, kavimler üstü bir şekilde sayın daire başkanımıza ve sayın bölge müdürümüze halimizi arz etmeye geldik. Burası bizim Teze Camimiz, burası bizim çarşı camimiz ama şu andaki imalat bizim çarşı ile bağlantımızı kopardı. Biz buna tahammül edemiyoruz. Bu bizim babamızın gördüğü bir manzaraydı, bizim gördüğümüz bir manzaraydı. İstiyoruz ki çocuklarımız ve torunlarımız da görsün” dedi.
“ Yapılan İmalat Caminin Özgün Yapısıyla Uyuşmuyor”
Mimarlar Odası Malatya Şubesi olarak Vali Aydın Baruş’un talimatlarıyla sahada incelemelerde bulunduklarını söyleyen Mimarlar Odası Malatya Şubesi Üyelerinden Talha Torun, “ Cami avlusunda yapılan imalatları yerinde inceleme fırsatı bulduk. Yapılan imalatların o gün de aynı noktadaydık bugün de aynı noktadayız, caminin özgün yapısıyla uyuşmadığına dair caminin çevresiyle kurduğu organik bağın zedelendi ne dair, kentsel hafızamıza ciddi hasarlar darbeler vurduğuna dâhil tespitlerimizi o zaman da sunduk bugün de sizlerin huzurunuzda sunmak istiyoruz. İlk projeyi de görme fırsatımız oldu. Mevcuttaki eski halinde ki 24 adet abdesthane yeri caminin Kuzey cephe duvarında bulunan abdesthane yerleri projede mevcut idi. Yeni eklentiler gözükmüyordu zaten başlangıçta. Bir belirsizlikler içerisinde sonrasını abdest alma yerleri kaldırıldı altları dolduruldu ve yüzeyinde taş kaplamalar yapıldı. Bunun neticesinde yeni ihtiyacı karşılamak için de avlunun Kuzey cephesinde yeni eklentiler yapıldı. Bu eklentilerde hem bizim çevreyle bağımızı kopardı hem camiinin nitelikli malzemesinin dışında yeni malzemeler kullanıldı. Kesme taştan yapılan bir cami de mermer kaplamalı abdesthane yerleri inşa edildi. Biz mimarlar odası olarak yönetim kurulu üyelerimizle beraber doğru yapılan doğru tasarlanan her türlü imalatın uygulamanın destekçisi, arkasında olduğumuzu belirtmek istiyoruz. Yanlış yapılan noktada yanlış tasarımlara da karşı olduğumuzu, düzeltilmesi hususunda elimizden gelen her türlü emeği vereceğimizi belirtmek istiyoruz” şeklinde konuştu.
“Konuyu Yeniden Değerlendireceğiz”
Yapılan çalışmaları yeniden değerlendireceklerini belirten Vakıflar Genel Müdürlüğü Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı Şennur Koncagül, “Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak on bine yakın tarihi yapıyı gelecek nesillere aktarıp, vakfiyeleri doğrultusunda koruyoruz, onarıyoruz ve bu konuda Türkiye'de hatta dünya çapında da uzman bir kuruluşuz. Camimizin restorasyonunda da caminin özgünlüğünü hiç bozmadık. Özgün şekilde restorasyonunu yaptık. Çevre düzenlemesinde birçok yapıda, Malatya dışında yaptığımız birçok restorasyonda da farklı yorumlar getirebiliyoruz. Yaptığımız bu düzenlemeyi zaten koruma kurullarına sunuyoruz onlarda uygun gördükten sonra yapabiliyoruz. Burada bir hassasiyet olmuş. Tarafları dinledik. Mimarlar Odamızın dosyalarını alacağız. Kent Konseyimizin üyelerini tekrardan dinleyip onların istekleri doğrultusunda konuyu yeniden değerlendireceğiz” açıklamasında bulundu.
“ Vatandaşımızla Cami Arasındaki Bağın Önüne Konulan Engellerin Kaldırılmasından Yanayız”
Ramazan Ayı içerisinde Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy ve Vali Aydın Baruş ile birlikte yapılan çalışmaları incelediklerini ifade eden Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, “ Yaptığımız incelemede yapılan çalışma caminin siluetini kapatıyor. Getirdikleri mazeretin de sağlıklı bir mazeret olmadığını gördük. Biz bunu Sayın Valimizle birlikte Sayın Genel Müdürümüze o dönemde ifade ettik. Daha sonra geçtiğimiz hafta Sayın Bakanımızla birlikte Vakıflar Genel Müdürümüzle Daire Başkanımız Şennur Hanım'ın da bulunduğu bir toplantıda ele alındı. Malatya ‘da STK’lar olsun, mimarlar odamız olsun, kent konserimiz olsun, kanaat önderlerimiz olsun yerel önderlerimiz olsun orada geçmişteki hafızanın değerlendirilerek plan ve proje noktası yeniden bir düzenleme yapılması gerekirse onun yapılmasını, hatta Sivas Koruma Kurulunda gerekirse yeniden onay alınması şeklinde bir talimatları oldu. Tabi burada özellikle şemsiye olayını hakikaten Malatya'nın bütün her taraf karşıdır ve bizim bünyemize de uymaz. Özellikle caminin kuzey kısmına yapılan abdest alma yerleri bir tarafta caminin önünü kapatırken diğer taraftan da bizim vatandaşımızın muhafazakâr yapısı içerisinde genelde kıbleye dönerek abdest alırlar burada kıbleye arkasını dönerek abdest almak gibi bir zorunluluk oluyor. O dönemde yapılan incelemede ve araştırmada ilgili mimarların buranın altına su kaçtı ve dolayısıyla caminin temeline zarar verdiği şeklinde ifadeler var ki bu doğru bir ifade değil. Niye doğru ifade değil çünkü caminin altı sudur. Cami ardıç ağaçlarının kazıkları üzerine kurulmuş bir camidir. Kaldı ki teknolojik gelişme artık yalıtımlar noktasında çok daha iyi aşamadadır. Bu anlamda da buradaki çeşmelerin yine aynı eski de olduğu gibi çocukluktaki hafızanın da belleğin de yitirilmemesi anlamında vatandaşımız gelsin orada suyunda abdest alsın, kıbleye dönerek yüzünü abdestini alsın. Buradaki görsel anlamda vatandaşımızla cami arasındaki bağın önüne konulan bu engellerin de kaldırılmasında yana olduğumuzu ifade etmek istiyorum.
Şemsiye noktası da tamamen camiyi kapatacağı düşüncesindeyim. Onun içinde de buradaki mevcut ağaçlarımız o gölgeleme olgusunun büyük bir ekseriyetini karşılamaktadır. Dolayısıyla hem fazla bir masrafın önüne geçmiş oluruz hem de bu görselliği ve doğallığı özgünlüğü yitirmemiş oluruz diye düşünüyorum. Ben inanıyorum ki daire başkanımızda, Vakıflar Bölge Müdürümüz Adem beyde ve ilgili arkadaşlarımız da bu konuda gerekli çalışmalar yaptılar, yapıyorlar. Bundan sonraki süreçte de bir değerlendirme yapıp vatandaşlarımızı rahatsız eden bu durumdan Malatya’yı kurtaracaklarına inanıyorum” diye konuştu.
"Bu Konu Siyaset Üstü Bir Konudur”
Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci ise, “ Malatya 24 Ocak 2020 yılında ciddi bir deprem atlattı. Depremde hasar gören vakıf eserlerini Vakıflar Genel Müdürlüğümüz gerçekten ciddi anlamda ciddiyetle tamir etme yeniden restore etme noktasında gayret gösterdiler. Ben kendilerine teşekkür ediyorum. Cami içinin restorasyonu noktasında güzel bir restorasyon olduğunu ilgili arkadaşlarımız ifade ediyorlar ve Malatyalılar da beğeniyorlar ama çevre düzenlemesi noktasında orijinalinin yitirilmemesi önem arz ediyor ve kent hafızasının bu anlamıyla yok edilmemesi de yine önemli. Bu noktada özellikle abdest alınması noktasında görselin ortaya çıkması, caminin görselini yok ettiği noktasında burada bulunan bütün arkadaşlarımızın ve karşıdan baktığında da bütün Malatyalı hemşerilerimizin ortak fikri. İnşallah başkanımız buna bir çare bulup eski özgün orijinal şekline getirilecek. Biz şuna inanıyoruz; millete rağmen hiçbir şey olmaz, Malatyalılara rağmen de hiçbir şey olmaz. Dolayısıyla Malatya'ya uzun yıllar hizmet etsin diye Vakıflar Genel Müdürlüğümüzde bu vakıf eserin uzun yıllar yaşasın. İnşallah orijinal aslına uygun diğer eklentileri ortadan kaldırarak yapacaklar. Ben şimdiden emekleri için bölge müdürlüğümüze, genel müdürlüğümüze, daire başkanlarımıza mimarlarımıza, müteahhitlerimize, hassasiyetlerinden dolayı Büyükşehir Belediye Başkanımıza, valimize teşekkür ediyorum. Bu konu siyaset üstü bir konudur. Biz böyle algılıyoruz. Diğer milletvekili arkadaşlarımız, CHP ve MHP milletvekillilerimizde bizimle aynı noktadalar. Dolayısıyla onlarında hassasiyetlerine teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.
İnceleme gezisinde yer alan kanaat önderlerinden Emin Yücetaş, Kültür Yaşam Dernek Başkanı Atilla Kantarcı, Birlik Vakfı Malatya Şube Başkanı Sadi Ergül, Yeni Cami Derneği Başkanı Affan Aksoğan, Malatya Hacı Bektaş Veli Kültür Merkezi Vakfı Başkanı Hasan Meşeli’de yapılan çalışmanın yeniden değerlendirilmesi için Malatya’nın birlik ve beraberlik içerisinde hareket ettiğini ve caminin siluetini bozan yapıların kaldırılması için destek verenlere teşekkür ettiklerini söylediler.
Bülten
