Günümüzde artık olmayan Sümerbank’ın pamuklu dokuma fabrikalarının üretim tarihlerini ele alarak kitaplaştıran sanayi tarihçisi Rıdvan Şükür, Sümerbank Eskişehir Basma ve Sümerbank Malatya bez fabrikalarının üretim tarihlerini ele aldı ve kitaplaştırdı.
Açılış tarihlerinden başlatarak özelleştirildikleri güne kadar üretim tarihlerini ele alan Rıdvan Şükür, iki kitabı aynı anda yayınladı.
İki fabrikanın binlerce sayfalık üretim raporlarını inceleyen Şükür, 1933 yılında kurulan Sümerbank’ın ve oluşturduğu fabrikaların bu ülke için büyük işler yaptığını söyledi.
Malatya İplik ve Bez Fabrikaları Türk Anonim Şirketi, Sümerbank, Ziraat ve İş bankalarının ortak hisse katılımlarıyla 26 Eylül 1936 tarih ve 5367 sayılı icra vekilleri heyeti kararıyla ve Cumhur reisi Mustafa Kemal Atatürk imza onayıyla 5 milyon lira sermaye ile kurulmuştu.
1936’da kurulan, 1937 yılında temeli atılan ve 1939 yılında İşletmeye açılan Malatya Fabrikası, kuruluşunun ilk yıllarında 10.000 iğ ve 438 tezgâhla üretim çalışmalarını yürütmüştü.
1946 yılına kadar çalışmalarını şirket olarak sürdüren kuruluş, 1.9.1946 tarihinde Sümerbank tarafından satın alınarak (Sümerbank İplik ve Dokuma ile Fabrikaları Müessesesi)’ne bağlanmıştı.
Eskişehir’de basma üretmek üzere 1956 yılında kurulan çok ortaklı şirket, yaşanan sermaye sıkıntıları yüzünden üretimine 1965 yılında başlayabilmişti. Daha sonra ki yıllarda sermayenin tamamı Sümerbank’ın eline geçtikten sonra Eskişehir Basma fabrikası, Anadolu İnsanı için milyonlarca metre deşik desen ve ölçülerde birbirinden renkli basmalar üretmişti.
Dönem fotoğraflarından faydalanılarak, Sümerbank ve fabrikanın üretim raporları incelenerek; fabrikanın 40 yıllık üretim hayatı 400 sayfalık kitap içinde ele alındı. Fabrika 1996 yılında Özelleştirme yüksek kurulunun kararı ile ihale yoluyla satılmıştı. Günümüzde Sümerbank Eskişehir basma fabrikası günümüzde değişik isim altında üretim faaliyetinde bulunan tek fabrika özelliği taşımaktadır.
Sümerbank fabrikalarının cumhuriyetin ilk 25 yılına damga vurduğunu söyleyen Şükür, bu fabrikaları kuranları saygı ile andığını ifade etti.
Bülten
