"Radar Üssü Malatya Yerine Sinop'a Kurulsa"

 
Uzun süredir tartışılan NATO füze savunma sistemi kapsamında erken uyarı radarının Malatya'daki Kürecik Üssü'ne yerleştirileceğinin açıklanmasının ardından, Sinoplular da bir zamanlar Sinop'ta konuşlu bulunan ABD'nin radar üssünü konuşmaya başladı. Sinop, üssün kapanmasının üzerinden yaklaşık 18 yıl geçmesine rağmen hala ABD radarının izlerini taşıyor.
 
Soğuk Savaş yıllarında ABD tarafından Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğine (SSCB) karşı dinleme amaçlı kurulan ve yaklaşık yarım asır Sinop'ta konuşlanan radar üssünün kalkmasının ardından, kentin büyük oranda göç verdiği belirtiliyor. Dolgun ücretlerle radar üssünde çalışan Sinoplular, radarla birlikte birçok fabrikanın kapanmasının ardından şimdilerde o eski günleri arıyor. Atıl halde duran radar üssünde ise inekler otluyor.
 
Bir zamanlar üste görev yapan Yılmaz Özyılmaz (71), üssün kapanmasının ardından Sinop'un büyük oranda göç verdiğini söyleyerek, "Radarda 1959'un sonlarında 5-6 ay kaynakçı, kaportacı olarak çalıştım. Orada bize davranışları çok güzeldi. Çok iyiliklerini gördük. O dönemde hastaların bile uçaklarla taşındığını hatırlıyorum. Keşke tekrar o günlere dönebilsek ya da tekrar üs Sinop'a kurulsa. Amerikalılar gitti, göç başladı. Bazı arkadaşlar Amerika ya da Amerikalı dediğimizde kızarlar ama sonra giderler
berbere çocuklarını Amerikan tıraşı yaptırırlar. Bunu anlamak mümkün değil" dedi.
 
Radarın kuruluşundan kapanışına kadar tüm süreci hatırladığını belirten Muzaffer Öz ise, "Ben ortaokula giderken ABD'liler buradaydı. Gelişlerini çok iyi hatırlıyorum. En güzel ve sağlam binalar radar üssündeydi. Radarda çalışan Sinoplular dışarıda belli olurdu. Evlerinden, üstlerinden, başlarından, 'Bu adam radarda çalışıyor' denirdi. Keşke kurulacak radar üssü Malatya'ya değil de Sinop'a yapılsaydı" diye konuştu.
 
Radar üssünde yaklaşık 10 yıl çalışan Sinop esnafından Mehmet Sarıkaya ise, "Radar üssünde 300 Türk ve bir o kadar da ABD'li sivil ve asker vardı. Ben itfaiye teşkilatında alarm operatörü olarak çalıştım. Onlar bizim kültürümüze saygılıydı, biz de onların iş disiplinine saygılıydık. Bu şekilde görev yaptık. Sinop'ta bu süreçte bir kültür alışverişi yaşandı. Olumsuz noktaları olduğu kadar, olumlu noktaları da yaşandı. Mesela Sinop'ta bu sayede çok kişi şu anda İngilizce biliyor. Olumsuzluk olarak radar
üssü varken kiralar başta olmak üzere kentin pahalı olduğu söylenebilir" şeklinde konuştu.
 
O dönemi yakından takip eden Sinoplu gazeteci Hamdi Gökçen ise radar üssünün gelişiyle birlikte Sinop'ta tarımın tükenme noktasına geldiğini söyledi. Gökçen, "Sinop'a radar kurulduktan sonra pek çok değişiklikler oldu. İnsanımız maddi olarak birdenbire yüksek seviyelere ulaştı. Radar, insanımız için bir ölçü oldu. Ev kiraları çok yükseldi. Sinop tarım kenti iken, birdenbire tarımı bırakarak radara işçi olarak girdi ve tütün başta olmak üzere tarımsal faaliyetler bırakıldı. Radarda işçi olup da daha önce
tarımla uğraşan insanlarımız, radarın kapanmasının ardından tekrar tarıma dönmedi. Harmanlar terk edildi" dedi.