Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın (VDK) sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (SMİYB) kullanan mükelleflere yönelik yeni ceza uygulamasını duyurmasının ardından, Malatya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMM) Odası Eski Başkanı Yeminli Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş değerlendirmelerde bulundu. Altaş, 1 Ekim 2025'ten itibaren sertleşecek denetimler ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) yapay zeka sistemi KURGAN (Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi) hakkında mükellefleri uyardı.
1 Ekim 2025'ten İtibaren Yeni Ceza Uygulaması
Yeminli Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş, VDK'nın yeni uygulamasının ceza hükümlerini ağırlaştırdığını belirterek, mükelleflerin bu tarihe dikkat etmesi gerektiğini vurguladı. Altaş, yeni uygulama hakkında şunları söyledi:
“Bilindiği üzere geçtiğimiz ağustos ayı içinde Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan açıklama ile 1 Ekim 2025 tarihinden itibaren başlatılacak uygulama ile Sahte ve Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge kullanan mükellefler hakkında düzenlenecek inceleme raporlarında mevcut uygulamadaki ‘Bilmeden sahte fatura kullanma’ yerine “Bilerek kullanmış sayılarak” işlem tesis edilmesi ve bu mükellefler için üç kat vergi ziyaı cezasının dışında ayrıca savcılığa suç duyurusunda bulunacağını belirtilmişti. Bunun yanı sıra Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yapay zeka ve dijital vergi teknolojisini kullanarak uygulamaya konulan "Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi" (KURGAN) ile GİB veri ambarında bulunan bilgileri çapraz sorgulama ve kontrollerle tüm mükellefleri gözetim altında olacak. Sakıncalı işlemlerle ilgili mükelleflere yazılar gönderilmeye başlandı. Kendilerine izahat ve düzeltme yazıları gönderilen mükellefler düzeltilmesi istenen hususları yerine getirmemesi halinde haklarında 213 sayılı VUK 153/A ve 160/A maddeleri kapsamında işlem tesis edilerek mükellefiyetleri askıya alınacak. Bu nedenle kendilerine böyle bir yazı gelen mükelleflerin kesinlikle gelen yazılara cevap vermeleri gerekiyor.”
KURGAN ve MASAK ile Eş Zamanlı Denetim
Altaş, GİB'in yapay zeka destekli KURGAN analiz sisteminin yalnızca mükellefleri değil, onlara hizmet veren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirleri (SMM) de eş zamanlı olarak denetlediğini aktardı. Ayrıca, SMM ve Yeminli Mali Müşavirlere getirilen yeni bir yükümlülüğe dikkat çekerek şöyle dedi:
“KURGAN analizlerinde sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyen veya kullanan mükellefler ile diğer sakıncalı işlemleri tespit edilen mükelleflere hizmet veren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere de ayrıca eş zamanlı olarak yazı gönderilerek bilgilendirilme ve bu mükellefle yapacağımız işlemlerde dikkatli olun uyarısı yapılmaktadır. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığına tarafından Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlere hizmet verdikleri müşterilerinin şüpheli işlemleri ile ilgili bildiriminde bulunma yükümlüğü getirilmiştir.”
Malatya İçin Mücbir Sebep Uyarısı: Geriye Yönelik İşlem Tesis Etmeyin
Mustafa Bahadır Altaş, 6 Şubat 2023 depremleri sonrası Malatya ve ilçeleri için ilan edilen mücbir sebep dönemi (06.02.2023-30.11.2025) ile ilgili beyan ve bildirimlerde özel bir hassasiyet gösterilmesi gerektiğini belirtti. Altaş, mükellefleri olası cezalara karşı şöyle uyardı:
“Özellikle 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan depremler sonrasına Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Malatya ve ilçelerini de kapsayan mücbir sebep ilan edilen 06.02.2023-30.11.2025 döneme ilişkin beyan bildirimlerin verilecek olmasıyla birlikte geriye yönelik işlemlerde özellikle 213 sayılı Vergi Usul Kanuna uygun hareket etmeleri gerekiyor aksi halde birçok mükellef yapılan analizle sonucunda cezalı duruma düşebilir. Cezalı duruma düşmemek için geriye yönelik işlem tesis etmeyin. Mükellefler tarafından mücbir sebep süresi içinde gerçekleştirilen ve GİB tarafından tespit edilen Vergi Usul Kanuna uygun olmayan işlemler ve şüpheli işlemlerle ilgili ceza ihbarnamelerin her an mükelleflere tebliğ edilmesi beklenilmektedir.”
Ödeme ve Belgelemede Dikkat Edilmesi Gerekenler
Altaş son olarak, 1 Ekim 2025 sonrası için alınması gereken somut önlemleri sıralayarak, usulsüzlük cezalarındaki artışa dikkat çekti ve uyarılarını şöyle:
“Mükelleflerin Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan açıklama doğrultusunda 1 Ekim 2025 tarihinden itibaren yapılacak tüm mal ve hizmet alımlarında kesinlikle fatura alması, alıma ilişkin işlemin işletmenin faaliyet konusu ile ilgili olması, alınan fatura muhteviyatı mal ve hizmet ile ilgili ödeme belgesinin yanı sıra sevk irsaliye, taşıma irsaliyesi ve nakliye faturası ve diğer belgelerinde temin edilerek muhafaza edilmesi. Satış yapılan müşteriler adına düzenlenecek faturalarda vergi numaraları ve adres bilgilerinin doğru, alıcının e-fatura veya e-arşiv fatura mükellefiyetinin kesinlikle sorgulanması, satış yapılan kişi ile fatura düzenlenen kişilerin aynı olması ve fatura muhteviyatının miktar ve tutar olarak satış işlemi ile uyumlu olması ve alım-satım konu fatura tutarının bakanlıkça belirlenen sınırın altında veya altında olmasına bakmadan fatura bedelinin tahsilatının veya ödemesinin banka kanalıyla yapmaları konusunda gerekli dikkatin gösterilmesini öneriyoruz. Ayrıca VUK yer alan usulsüzlük cezalarında yapılan kanun değişikliği sonrasında 02.08.2024 tarihinden itibaren ceza tutarlarında önemli artışlar yapılmıştır. Bu nedenle tüm mükelleflerin fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu verilmemesi, alınmaması başta olmak üzere iş ve işlemlerde daha dikkatli olması gerekiyor."
malatyahaber.com
