6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası yaşanan süreçte depremden en çok etkilenen Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş illerinde kayıtlı gelir vergisi mükellef sayısı artarken Malatya'da kayıtlı gelir vergisi mükellef sayısında azalma oldu. Konu ile ilgili değerlendirme yapan malatyahaber.com Yazarı, Ekonomist ve Yeminli Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş, "Bu durum Malatya adına ilerde yaşanması muhtemel tehlikenin sinyalidir" dedi.
Altaş “Bilindiği üzere Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) aylık olarak düzenli bir şekilde Türkiye’deki kayıtlı mükellef sayısını il ve mükellefiyet bazında internet sitesinde yayınlamaktadır. GİB tarafından yayınlanan listeye baktığımızda ve depremin öncesindeki ay olan Ocak 2023 dönemi ile en son yayınlanan Eylül 2023 dönemi kayıtlı gelir vergisi mükellef sayısını karşılaştırdığımızda Adıyaman'da 158, Hatay'da 54 ve Kahramanmaraş'da 862 artış gösterdiği, buna karşın Malatya'da kayıtlı bulunan mükellef sayısında ise Ocak- Eylül arasında 307 azalma olduğu görülmektedir.
Bana göre depremin yıkıcı etkisinin yaşandığı illerde artış olurken Malatya'da düşüş yaşanması Malatya adına ilerde yaşanması muhtemel tehlikenin sinyalidir.
Küçük esnaf Malatya' da kan kaybediyor. Konu ile ilgili görüşmelerimizde edindiğimiz bilgiye göre bunda en büyük etkenin, yaşanan deprem sonrası Malatya'da özellikle küçük esnafın ticari hayatını devam ettirecek ticaret ortamın oluşturulmaması ve konteyner çarşı diye projelendirilen işyerlerinin şehrin en ücra köşelerine kurulması ve yine teknik alt yapı yetersizliği nedeniyle küçük esnaf tarafından tercih edilmemesi, ayrıca birçok esnafın da şehri terk etmesinden kaynaklandığı görülmektedir.” dedi.
Altaş, şöyle devam etti:
“Bu sayının ileriki aylarda daha da artması muhtemeldir. Çünkü deprem öncesinde çarşı diye tabir ettiğimiz bölgede faaliyette bulunan ve işyeri yıkılan birçok esnafın, devlet tarafından yapılacak yardım ve verilecek destek veya hibelerden hak kaybına uğramaması amacıyla mücbir sebep süresi içinde olunduğundan bu süre bitene kadar beklemeyi tercih ederek kaydını sildirmediğini görmekteyiz. Mücbir sebep süresinin sona ermesiyle birlikte kendilerine sağlıklı bir ticaret ortamı oluşturulmayan küçük esnafın vergisel yükümlülüklerden kaçınmak için kaydının sildirmesi kaçınılmaz olacaktır.”
Tehlikeyi yansıtan diğer rakamlar..
Altaş “Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre eylül 2023 ayı sonu itibariyle açıklanan ihracat rakamlarında Malatya'nın bir önceki yıl (2022) 316 milyon dolar ihracat tutarına karşın 2023 eylül sonu itibariyle gerçekleşen 275 milyon dolar ihracat tutarına göre yaklaşık 40 milyon dolar bir düşüş yaşanması, bununla birlikte geçtiğimiz günlerde TOBB tarafından Ankara'da yapılan toplantıda açıklanan SGK verilerinde deprem sonrasında Malatya'da çalışan sayısının 95 binden 71 bine düşmesi, ekonomik olarak Malatya’yı nasıl bir geleceğin beklediğinin en belirgin göstergeleridir.
Bu konuda şehri yönetenlerin bir an önce tehlikenin farkına varması Malatya halkına gerçekleri anlatması, Ankara’dan her hafta Malatya’ya gelen bakanlara ve bürokratlara deprem öncesi kendileri tarafından ihale edilmiş belediye projeleri ile tabiat parkı, gençlik merkezi gezinti ziyaretleri gibi siyasi şov yapmayı bırakarak bunun yerine Malatya’nın ve de özellikle depremzedelerin barınmadan eğitime kadar tüm yaşanan sorunlarını ve ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli desteği talep etmeleri olmalıdır. Aksi halde yarın çok geç olabilir.
Ayrıca, yaşanan bu olumsuzluklara başta siyasiler olmak üzere Malatya da bulunan STK’ların sessiz kalması da anlaşılır bir durum değildir.” değerlendirmesini yaptı.
malatyahaber.com
