SON DAKİKA
SON DEPREMLER

70 Yıl Sonraki Dönüşüm.. CHP'ye Oy Veren Adıyaman, Vermeyen Malatya..

70 Yıl Sonraki Dönüşüm.. CHP'ye Oy Veren Adıyaman, Vermeyen Malatya..
A- A+ PAYLAŞ

31 Mart Pazar günü yapılan yerel yönetimler seçiminde, belediye başkanlığı için Adıyaman'da alınan sonuç, CHP'nin bu ilde kazanması ve AKP'nin belediye başkanlığını kaybetmesi nedeniyle, çok büyük sürpriz olarak değerlendirilirken, Türkiye'nin siyasi tarihinde önemli yer tutan bir olayı da 70 yıl sonra bir kez daha konuşturdu. Çoğunluk sisteminin uygulandığı 1950'li yıllardaki genel seçimlerde CHP'nin daha fazla oy alması nedeniyle tüm milletvekilliklerini kazanması ve bu durumun 1954 seçimlerinde de sürmesi üzerine, o tarihe kadar Malatya'nın ilçesi olan ve seçimlerde Demokrat Parti'yi desteklemesine rağmen seçim sistemi nedeniyle bu partiye verdiği oylarla milletvekili çıkaramayan Adıyaman, 1 Aralık 1954'te Malatya'dan ayrılarak il yapılmış ve böylece sonraki seçimlerde Demokrat Parti'nin milletvekili çıkarması sağlanmıştı.

Adıyaman'da, 31 Mart 2024'teki yerel seçimlerinde CHP Adayı Abdurrahman Tutdere oyların yüzde 49.7'sini oluşturan 51 bin 299 oyla belediye başkanı seçilirken, önceki dönem belediye yönetimini elinde bulunduran AKP'nin adayı Ziya Polat yüzde 27.4'lük oranı oluşturan 28 bin 285 oy elde etti.

Malatya'da ise, AKP Büyükşehir Belediye Başkanlığı için Selahattin Gürkan'la 2019'da oyların yüzde 68.4'ü oranındaki 305 bin 588 oy almışken 31 Mart 2024'te Sami Er'i aday gösterdiği seçimde oy oranını yüzde 48.9'a, sayısını ise 190 bin 165'e düşürmesine rağmen kazanmıştı. CHP, Malatya'da 2019'da yüzde 23.3 oy oranıyla 103 bin 690 oy almıştı. 31 Mart'ta CHP adayı Veli Ağbaba ise yüzde 37.2 ile 144 bin 775 oy toplamıştı.

İKTİDARDAN YANA SİYASİ TERCİHİ NEDENİYLE 1954'TE MALATYA'DAN AYRILARAK İL YAPILAN ADIYAMAN..
14 Mayıs 1950'de yapılan seçimde Malatya'da kullanılan 159 bin 511 oydan yüzde 59,3'lük oranı oluşturan 94 bin 677 oyu CHP, yüzde 40,7'lik oranı oluşturan 64 bin 834 oyu ise Demokrat Parti almıştı.

O tarihte uygulanan seçim sistemine göre, daha fazla oy alan CHP, 11 milletvekilliğinin tamamını kazandı; İsmet İnönü, Esat Doğan, Hüseyin Doğan, Mehmet Sadık Eti, Hikmet Fırat, Mehmet Kartal, Mehmet Kulu, Nuri Ocakcıoğlu, Abdülkadir Özbay, Lütfi Sayman ve Şefik Tugay Malatya Milletvekili seçilmişlerdi.

İktidara gelen Demokrat Parti, 2 Mayıs 1954'te yapılan seçimlerde de Malatya'da bu kez 12'ye yükselen milletvekilliklerini; 107 bin 643 oy alan CHP'nin (İsmet İnönü, Esat Doğan, Ahmet Fırat, Mehmet Kartal, Kamil Kırıkoğlu, Abdullah Köroğlu, Nuri Ocakçıoğlu, Mehmet Fahri Oral, Hilmi Özbay, Mehmet Zeki Tulunay, Tevfik Ünsalan ve Nüvit Yetkin) alması, 88 bin 235 oy alan Demokrat Parti'nin milletvekili çıkaramaması üzerine, daha fazla oy aldığı Adıyaman bölgesini Malatya'dan ayırarak 1 Aralık 1954'te il yapmıştı.

1958'de yapılması gereken seçimler, Demokrat Parti'nin erken seçim kararı üzerine 27 Ekim 1957'de yapılmıştı. Adıyaman'ın ayrılmasıyla milletvekili sayısı 9'a düşen Malatya'da 78 bin 175 oy alan CHP bu milletvekilliklerini (İsmet İnönü, Nurettin Akyurt, Mehmet Delikaya, Ahmet Fırat, Mehmet Kartal, Kamil Sürenkök, Mehmet Zeki Tulunay, Tevfik Ünsalan ve Nüvit Yetkin) kazandı. Bu seçimlerde Malatya'da Demokrat Parti 39 bin 229 oy toplamıştı.

Malatya'dan ayrılmış olan Adıyaman'da ise 27 Ekim 1957 seçiminde 5 milletvekilliğinin tamamını 37 bin 868 oy alan Demokrat Parti kazanırken, CHP 28 bin 684 oy toplamıştı.

1950'li yılların ilk döneminde yapılan seçimlerdeki CHP aleyhine olan oy tercihi nedeniyle, iktidardaki Demokrat Parti tarafından Malatya'dan ayrılarak il yapılan Adıyaman, 31 Mart 2024'teki yerel seçimlerde bu kez iktidarın karşısındaki  CHP'nin adayını belediye başkanı seçerek büyük bir sürpriz yaparken, kuruluşundan itibaren İsmet İnönü faktörünün de büyük etkisiyle 1977 seçimlerine kadar çoğu zaman muhalefetteki CHP'ye destek veren Malatya ise kırılmanın yaşandığı 1977'den sonraki her seçimde iktidar partilerine destek verme yoluna girdi ve son yerel seçimlerde de iktidar partisini destekleme alışkanlığını sürdürdü. 

Levent BARIŞ, malatyahaber.com

UYARI: Sitemizde çoğunlukla muhabir arkadaşlarımızın imzalarıyla ya da mensubu oldukları basın kuruluşları kaynak belirtilerek yayınlanan üstteki haber benzeri araştırmalar, haberler, röportajlar, maalesef “emek hırsızı” –özellikle de biri sürekli olmak üzere- sözde bazı internet yayıncıları tarafından, ya aynen ya da küçük bazı değişiklikler yapılarak, kendi özel araştırmaları ya da haberleriymiş gibi kendi yayın organlarında yayınlanabilmektedir. Haber kaynağıyla ya da araştırmasıyla, istihbaratıyla uzaktan yakından ilgisi olmayan, sadece gerçek gazetecilerin ‘kamuoyunun bilgisine sunulmuş’ emeğinin üzerine ‘çöküp’, gazetecilik- habercilik yaptıklarını zanneden ve böylece kamuoyunu da aldatanların bulunduğuna bir kez daha dikkat çekerken, söz konusu unsurları da ‘gerçek gazetecilerin emeğini çalmamaları’ konusunda uyarıyoruz.
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmayacaktır.

Yorum yazın

İsim yazmalısınız
Doğru bir email yazmalısınız
Yorum yazmalısınız

26 yorum yapılmış

  • Murat (7 ay önce)
    Malatya Battalgazi nın memleketidir.Her zaman hakkın yanında olacak ,sekulerlerin değil.bu arada Vargas mi nedir onun laik olduğu şehirde izmirdir .Malatyayi sekuler hale getirmeye çalışanların yeni tezgahı
    %37
    %63
    Yanıtla
  • Selami (7 ay önce)Murat isimli kullanıcı yorumuna
    Murat efendi, seninle aynı yerde yaşamamak İçin Malatya’ya dönmüyorum. Battalgazi ile sekülerliğin ne alakası var. Güzelim şehrimizi senin gibi kafalar doldurdu. Çok yazık
    %56
    %44
    Yanıtla
  • Serdar (7 ay önce)
    Adıyamanlıları, cesaretlerinden ötürü tebrik ediyorum.
    %69
    %31
    Yanıtla
  • DELULER (7 ay önce)
    Bin senede geçse kazanamazdı, menzilciler, süleymancılar ve küçük Erbakan sayesinde kazandı, sağolsun valaizler.
    %0
    %100
    Yanıtla
  • Akıllılar (7 ay önce)DELULER isimli kullanıcı yorumuna
    Zügürt tesellisi sizinki deli grubu.Bu hükümet döneminde neredeyse herbiri kırallık gücüne ulaşan tarikatlarmı CHP'yi destekledi. Hadi git işine. Tokatı yediler, yok Adıyaman'da menzilciler, süleymancılar oy vermemişte kaybetmiş akp şu da bu da.Bu hükümet tarikat ve cemaatların hayat kaynağı oldu hep. CHP'yi kuran Atatürk ne demişti: Efendiler ve ey millet! İyi biliniz ki Türkiye Cumhuriyeti; şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyedir. Medeniyetin emrettiğini ve talep ettiğini yapmak, insan olmak için kâfidir.
    %69
    %31
    Yanıtla
  • Atıf Hoca (7 ay önce)
    Bugün yeni haber geçilmedi burda, sanırım ne bir siyasi açıklama yaptı ne bir bela geldi memleketimde çünkü başka bişeyin haberi yapılmaz oldu bu sitede.
    %55
    %45
    Yanıtla
  • 44malatya (7 ay önce)
    Malatyada yasayan Emekler issizler esnaflar dul yetimler calisanlar ciftciler bu palihta Ekmek 10tl peynir 250tl 350tl meyva sebze 50 tl70tl kiralar 15,000tl Aylik Elektirik su telefon internet 2000tl 3000tl hayatinizda menmunseniz devam edin ama aglamaya sizlamaya bagirmaya gerek yoktur
    %81
    %19
    Yanıtla
  • Malatyalı (7 ay önce)
    Malatya daki Adıyaman lılar destek çıksaydı demekki Malatya da da değişim olurdu
    %62
    %38
    Yanıtla
  • Ahmet (7 ay önce)
    Malatya=İzmir (ne versen yiyorlar)
    %52
    %48
    Yanıtla
  • Erhan (7 ay önce)
    Tepkiyse Y.Refaha vereydiniz.Bakip göreceğiz akp chp zıtlaşacak olan adiyamana olacak.
    %28
    %72
    Yanıtla
  • Malatyali (7 ay önce)Erhan isimli kullanıcı yorumuna
    Doğru dersin de 22 yıldır akp veriyor malatya şu an da debrem bölgesinde en arkada hizmet de yana hatay chp idi cezalarımı malatya afad tarafında bile normal görüldü tepkiler üzerine afad bölgesi oldu bu mantık iyi degil
    %63
    %37
    Yanıtla
  • Malatya (7 ay önce)
    Malatyada değişim 80 ilden sonra olur.
    %79
    %21
    Yanıtla
  • Dogrucu (7 ay önce)
    Bizim hekimhani çeyrek asırdan fazladir CHP yönetiyor ,biz bir güzelligini görmedik ,CHP tüm türkiyeye hayırlı olsun .güzel chp
    %36
    %64
    Yanıtla
  • Kuto44 (7 ay önce)Dogrucu isimli kullanıcı yorumuna
    Çeyrek asırdır Ak Partinin yönettiği Malatya, sanki Türkiye'nin Paris'i oldu da Hekimhan eksik kaldı
    %77
    %23
    Yanıtla
  • Ramazan (7 ay önce)
    Bir akcadagli olarak adiyamanlilari canı gönülden tebrik ediyorum. Cesaretiniz ile Malatya ya ve tüm Türkiye'ye örnek oldunuz. Umuyorum yakın zamanda Malatya'dan daha büyük bir şehir olursunuz.
    %68
    %32
    Yanıtla
  • Nihat TORAMANOĞLU (7 ay önce)
    Söylenecek çok şey var.! Ey AK parti üst yönetimi, sizlerin ekmeğin simitin fiyatından haberiniz varmı.? 10.000 tl ile nasıl geçinebilirimin formulünü analitik matematik denklemine dönüştüren emeklinin acziyetinden haberiniz varmıydı? malesefki kibirli AK oarti yöneticilerinin şerrinden emin olunamadığın dan kimse bu gerçeği dile getiremiyor. Bu kafayla nasıl seçim kazanılsın ki? Neden söylemlerinizi davranışlarınızı irdelemiyorsunuz. Cadde cadde kavşak kavşak devasa afişlerler asmakla boyalı parti minibüsü üstü hoperlörden bağıra bağıra sloganla neyin reklamı peşindesiniz domates, patates, mutfak tüpümü satıyorsunuz. Cumhurbaşkanımızın alçak gönüllülükle tevazuyla kazandığı ömrünü adadığı emeği kibirle seçmene bakarak umursamayarak yıktınız. Bu hezimet tablosu kaçınılmazdı. Demekki millet çantada keklik değilmiş.
    %64
    %36
    Yanıtla
  • Hizmet (7 ay önce)
    Yeterli ve iyi hizmet alabilmesi için Malatya’nın Adıyaman’a bağlanması yerinde olur
    %72
    %28
    Yanıtla
  • Oflu (7 ay önce)Hizmet isimli kullanıcı yorumuna
    Seni adiyaman nüfusuna gecsene daha kolay olur
    %44
    %56
    Yanıtla
  • 1vatandaş (7 ay önce)Oflu isimli kullanıcı yorumuna
    Sende Malatya dan yol alıp bağnaz of una dönsen nasıl olur? Bizim yerel siyasetimiz sana mı kaldı gardaş ?
    %62
    %38
    Yanıtla
  • Celal (7 ay önce)
    Bir Adıyaman kadar olamadık…
    %72
    %28
    Yanıtla
  • Yusuf (7 ay önce)
    Şu kesinleşti bu kadar olumsuzluklara rağmen yüzde elli oy çıkıyorsa bu memlekette cansız mankeni aday gösterseler yine kazanırlar ayrıca deprem öncesi ve sonrası hangi hizmete oy verildi acaba neyi beğendi bu yüzde ellilik kesim
    %75
    %25
    Yanıtla
  • Oktay (7 ay önce)
    Adıyaman ile ilgili tüm görüşlerim değişti.naail.bir tepki idi.helal Adıyaman.
    %75
    %25
    Yanıtla
  • Faruk (7 ay önce)
    Adıyamanlı kardeşlerimizi Abilerimizi Ablalarımızı Canı Gönülden Tebrik Ediyorum.. Malatyalılar gibi Çantada Keklik Olmadığınızı Gösterdiğiniz İçin
    %77
    %23
    Yanıtla
  • Erenler Eren (7 ay önce)Faruk isimli kullanıcı yorumuna
    Faruk, bak bu olmadı işte. Keklik kanatlı bir hayvandır. Özgürlüğünü kanatlarını çırpıp gökyüzün de uçarak düz ovalarda da temkinli davranır ki iki ayaklı, sinsi düşünceli, karşısındakini nasıl istismar ederim diye hesap yapan, düşünce melekeleri olmasına karşın aklını ve gücünü yetenekleri ile siyasi sultaya teslim eden Kapıkulu desen, sanırım daha uygun olurdu. Evladını çok ama çok seven İstanbul’da ki Padişah dahi bakar ki olmuyor, görmese dayanamayacağı evladını daha iyi olsunlar diye payitahttan uzaklaştırıp, Amasya’da - Manisa’da askerlik yaptırır. Ama Malatya halkı ne hikmetse Kapı Kulu olmaktan bir türlü vaz geçmiyor. Bari bir seçim, Blöften dahi olsa hafiften kaşlarını çat ki, Malatya’da ki Çat barajı Çatlamasın. Göz yaşları akmasın. Güzelim, Kerneğin can suyu suyu kurumasın.
    %75
    %25
    Yanıtla
  • Mehmet can (7 ay önce)Faruk isimli kullanıcı yorumuna
    Malatya daki Adıyamanlı lar da akparti yi kazandırdı ona bakarsanız
    %57
    %43
    Yanıtla
  • Furkan (7 ay önce)Mehmet can isimli kullanıcı yorumuna
    Ama burada dikkatinizden kaçan battalgazi ve Yeşilyurt adayları direk adıyaman kökenli bu sebeple adıyamanlılar oylarını verdiler ak parti olduğu için değil adıyamanlı diye verdiler. Bunun dışında Sami eri sanırım arapgirli zannediyorsunuz kendisine bir sorun rişvanın hangi aşiretinden diye sanırım onu çözerseniz onun da kökenini anlayacaksınız
    %75
    %25
    Yanıtla
Manşet Haberler