TESCİLLİ ESERDİ, DEPREMDE HASAR GÖRDÜĞÜ GEREKÇESİYLE BELEDİYE YIKIMA GİRİŞMİŞTİ.. Malatya 2. İdare Mahkemesi; orta düzeyde ya da ağır hasar görmediği halde, Battalgazi Belediyesi tarafından Sivrice depreminde hasar gördüğü ileri sürülerek, yıkımına karar verilen ve bir bölümü de yıkılan Eskimalatya’daki 428 yıllık Alacakapı Mescidi (Miralay Şah Ali Bey Camii)’nin yıkımına ilişkin iş ve işlemlerin esastan iptal edilmesine karar verdi.
Mahkeme, Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun, Cami’nin kültür varlığı vasfını yitirdiğinin değerlendirilmesinden dolayı "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" tescilinin kaldırılmasına yönelik Kararı’nı da iptal etti.
Avukat Kevser Kazan’ın, bir vatandaş bilinç ve sorumluluğu ile geçtiğimiz yıl Malatya 2. İdare Mahkemesi’nde açtığı davada, Mahkeme, ilk olarak ‘Yürütmenin durdurulması’ yönünde Karar vermiş ve dosyayı esastan incelemeye başlamıştı.
Malatya 2. İdare Mahkemesi’nde görülen Eskimalatya – Alacakapı Miralay Şah Ali Bey Camii’nin yıkımına ve "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" tescilinin kaldırılmasına yönelik iptal davası geçtiğimiz günlerde sonuçlandı.
Mahkeme, Battalgazi Belediyesi’nin, Sivrice depreminde hasar gördüğü iddiasıyla alelacele yıkımı kararı aldığı, bir bölümünü yıktığı söz konusu Cami’nin yıkım kararını ve Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun ‘”Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı” tescilinin kaldırılması kararını iptal etti.
Bilirkişi Heyeti rapor hazırladı
Mahkeme, dava içeriğinin teknik bilgi ve uzmanlık gerektirmesinden dolayı öncelikle, Cami’nin deprem sonrası mimari ve yapısal durumunun incelenmesi için bir bilirkişi heyeti görevlendirdi.
Sanat Tarihi Bilirkişisi Doç. Dr. Muzaffer Yılmaz, Sanat Tarihi Bilirkişisi Uzman Erdal Zeki Tomar ve Mimar Bilirkişi Seda Parlakpınar'dan oluşan uzman bilirkişi ekibiyle taşınmaz mahallinde 19 Mart 2021 tarihinde mahkeme heyeti ile birlikte keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldı.
“Deprem sonrası herhangi bir sanat/mimarlık değeri kaybetmedi”
Mahkeme; keşif ve bilirkişi incelemesinden sonra hazırlanan rapor, dava dosyasındaki bilgi ve belgelerinin birlikte değerlendirilmesinden sonra kurduğu hükümde, Miralay Şah Ali Bey Camii’nin, deprem sonrası herhangi bir sanat/mimarlık değeri kaybetmediğini ve ‘kültür varlığı’ özelliğini devam ettirdiğini belirterek, Cami’ye ilişkin verilen yıkım kararı ve Kültür Varlığı tescilinin kaldırılması kararını esastan iptal etti.
"Caminin yıkım kararında ve tescil kararının kaldırılması kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır"
Söz konusu mahkeme kararında, Alacakapı Mescidi - Miralay Şah Ali Bey Camii'nin, yıkım kararının iptali ve Cami'nin, Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, tüm zenginlikleri ile korunması için çok sayıda gerekçe sayıldı ve Battalgazi Belediyesi ile Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun Cami ile ilgili kararlarında hukuka uyarlık bulunmadığı vurgulandı.
Mahkeme kararında, "Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunda belirtilen hususların birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu Alacakapı Mescidi ile Minaresi, özellikle minare kısmında bulunan tarihi değeri olan mimari plastiklerin (süslü yazılı tarihi taş parçaları) olması, dökülen sıvaların altından eski özgün yapıya ilişkin süsleme detaylarının, ahşap taşıyıcıların, tarihi değeri olan kesme taşların çıkması ve kitabesinin bulunması ile mevcut haliyle korunması gerekli kültür varlığı özelliğini devam ettirdiği, deprem sonrası süreçte herhangi bir sanat/mimarlık değeri kaybetmediği" belirtildi.
"Caminin, özenli ve kapsamlı bir restorasyon projesinin uygulanmasından sonra aslına ve amacına uygun hizmet etmesi gerekiyor"
Kararda, belirtilen hususlara bağlı olarak da tapu kütüğü hanesindeki "Korunması gerekli 1. grup kültür varlığıdır" şerhinin durması gerektiği ve özenli kapsamlı bir restorasyon projesinin ardından, aslına ve amacına uygun olarak hizmet etmesine devam etmesi gerektiği ifade edildi.
Hem Battalgazi Belediyesi'nin hem de Sivas Koruma Kurulu'nun kararlarının hukuka aykırlığı tescillendi
Malatya 2. İdare Mahkemesi, Kevser Kazan'ın Battalgazi Belediyesi ve Sivas Kültür varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun Alacakapı Mescidi - Miralay Şah Ali Bey Camii hakkında verdiği kararların iptali için açtığı davada, her iki kurumun aldığı kararların hukuka aykırı olduğunu tescil eden şu hükmü kurdu: "2863 sayılı Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında korunması gerekli kültür varlığı olduğu anlaşıldığından, dava konusu Alacakapı Mescidi'nin 24/01/2020 tarihinde Malatya İl'inde meydana gelen depremde ağır hasar alması ve çevrede can ve mal güvenliği açısından tehlike saçtığından bahisle yıkılmasına, 2863 sayılı Kanun kapsamında kültür varlığı vasfını kaybettiğinden bahisle tapu kütüğü beyanlar hanesindeki "1. grupta korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır" şerhinin terkin edilerek ilgili idare ve müze müdürlüğü uzmanlarınca korunması uygun görülen yapı elemanlarının uygun bir yere nakledilmesine ilişkin tesis edilen Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 01/10/2020 tarih ve 6352 karar sayılı dava konusu işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır”.
Güler HAZAR, malatyahaber.com
