'TEKE TEK' PROGRAMINDA ARSLANTEPE KONUŞULDU.. Haberturk TV'de Fatih Altaylı'nın hazırlayıp sunduğu 'Teke Tek' programında bu hafta, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesi'ne alınması nedeniyle, tüm yönleriyle Arslantepe Höyüğü konuşuldu.
Programda, Fatih Altaylı'nın sorularını cevaplandıran Arslantepe Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Doç. Dr. Francesca Balossi, Arslantepe Höyüğü'nde elde edilen arkeolojik ve tarihsel verilerin, devletin oluşumuna ve devletin kökenine ilişkin çok önemli bulgular sunduğunu belirterek, "Yeryüzünde ilk devletin Arslantepe'de kurulduğunu söyleyemeyiz. Arslantepe devlet oluşumunun ilk örneklerinden biri, ancak aynı dönemlerde başka devletlerden de söz etmek mümkündür. Mesela Sümerler'den. Sümerler'de sistem dine dayalı çalışıyor. Ekonomi, tarım, toplum tapınaklardan yönetiliyor. Fakat bizimki (Arslantepe) laik bir sisteme sahip" dedi.
Fatih Altaylı'nın, "Peki bu bulgunuza dayanarak, laikliğin Anadolu'da doğduğunu ya da laikliğin merkezinin Anadolu olduğunu söyleyebilir miyiz?" şeklindeki sorusuna, Francesca Balossi, "Şu ana kadar elde ettiğimiz bulgularla bunu söyleyebiliriz" cevabını verdi.
Kimler katıldı?
Programa, uzun yıllar Arslantepe Kazı Heyeti Başkanı olarak görev yapan İtalya - Roma La Sapienza Üniversitesi Öğretim Üyesi Marcella Frangipane, güncel durumda Arslantepe Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Francesca Balossi ve Arslantepe Kazı Heyeti Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Yılmaz Selim Erdal katıldı.
Arslantepe, 'devlet'in kökenini anlamamız için çok önemli veriler sunuyor"
Yaklaşık üç saat süren programda, Arslantepe'nin arkeolojik ve tarihsel değeri, insanlık tarihi açısından önemi, ilk devlet modelinin oluşmasında ve devletin kökenine ilişkin arkeolojik buluntuların siyaset felsefesi bağlamında kritiği yapıldı.
Arslantepe Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Francesca Balossi, insan topluluklarının avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik düzene geçişinin ilk örneklerinden birini oluşturan Arslantepe'nin, ekonomik, tarımsal üretim ve dağıtımın ilk defa sistematik biçimde kontrol ve dağıtımının yapıldığı yer olduğunu belirterek, "Kazılarımızda bulduğumuz mühürler, ekonomik üretim ilişkilerinin bir devlet modeliyle yönetildiğini gösteren ilk örnekler olması bakımından büyük önem taşıyor" dedi.
"Sümerler dinsel bir devletti ama bizimki (Arslantepe) laik sisteme sahipti"
Devletin kökenini, özellikle de laik ve bürokratik devletin oluşumunu anlamak açısından Arslantepe'nin eşsiz veriler sunduğunu söyleyen Balossi, "Yeryüzünde ilk devletin Arslantepe'de kurulduğunu söyleyemeyiz. Arslantepe devlet oluşumunun ilk örneklerinden biri, ancak aynı dönemlerde başka devletlerden de söz etmek mümkündür. Mesela Sümerler'den. Sümerler'de sistem dine dayalı çalışıyor. Ekonomi, tarım, toplum tapınaklardan yönetiliyor. Fakat bizimki (Arslantepe) laik bir sisteme sahip. Zaten, Arslantepe'yi dünyada "unique" yani benzersiz, biricik ve tek yapan en önemli özellik; Arslantepe'nin çağdaşı olan diğer devletlerin; dinsel devlet olmalarına ve tapınaklardan yönetilmelerine karşın, Arslantepe'nin bürokratik hiyerarşiye dayanan bir devlet ve dinsel kurallara değil, laik bir sisteme dayalı olarak yönetilen bir sisteme sahip olmasıdır" diye konuştu.
Teke Tek Programı yöneticisi Fatih Altaylı, Balossi'nin bu sözleri üzerine, , "Peki bu bulgunuza dayanarak, laikliğin Anadolu'da doğduğunu ya da laikliğin merkezinin Anadolu olduğunu söyleyebilir miyiz?" şeklindeki sorusuna, Francesca Balossi, "Şu ana kadar elde ettiğimiz bulgularla bunu söyleyebiliriz" sözleri ile cevap verdi.
Güler HAZAR, malatyahaber.com
