"Deli miyim ben", "Çeşmi siyahım", "Mevlam gül diyerek", "Oy bizim eller", "Mamudo" ve "Dom dom kurşunu" gibi türküleriyle tanınan Aşık Mahzuni Şerif, vefatının 20. yılında anılıyor.
Asıl adı Şerif Cırık olan Mahzuni Şerif, 17 Kasım 1939'da Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinin bugünkü adıyla Tarlacık olarak bilinen Berçenek köyünde, Döndü ve Zeynel Cırık çiftinin oğulları olarak dünyaya geldi.
Afşin'in Alembey köyündeki Lütfi Mehmet Efendi Medresesi'nde eğitim hayatına başlayan halk ozanı, köylerine ilkokulun yapılmasıyla medrese eğitimini bıraktı ve buradan mezun oldu.
Aşık Mahzuni, 1959'da Mersin 3. Astsubay Hazırlama Okulu'ndan ve 1960'ta ise Ankara Ordu Donatım Teknik Okulu'ndan mezun oldu. Daha sonra Kuleli Askeri Lisesi'ne kaydolan ozan, maddi zorluklardan ötürü eğitimini yarıda bıraktı.
Saz çalmayı ve deyiş söylemeyi küçük yaşlarda öğrendi
Saz çalmayı ve deyiş söylemeyi küçük yaşlarda amcası Aşık Fezali'den (Behlül Baba) öğrenerek müzik hayatına başlayan halk ozanına mahcupluğu nedeniyle tasavvuf dersleri aldığı Cırık Baba tarafından "Mahzuni" mahlası verildi.
Henüz 17 yaşındayken dayısının kızı Emine ile dünya evine giren Aşık Mahsuni Şerif'in bu evlilikten Züleyha adında bir kızı dünyaya geldi. İlk eşinden boşanan ozan, Ankara'da okurken tanıştığı İtalyan asıllı Sovina (Suna) ile ikinci evliğini yaptı ve bu evlilikten Ferhat, Şirin ve Emrah adlarında üç çocuğu oldu.
Sanatçı, üçüncü evliliğini ise Gaziantep'te bir ilkokul öğretmeni olan Fatma Hanım ile gerçekleştirdi ve bu evlilikten de Derya, Ali Bülent, Şeyda ve Yetiş adlarında dört evladı dünyaya geldi.
İlk plağını 1964'te çıkaran sanatçı, bir süre Gaziantep'te ikamet ettikten sonra göç ettiği Ankara'da Fikret Otyam, Feyzullah Çınar, Nesimi Çimen, Aşık Daimi, Kul Ahmet gibi isimlerle bir araya gelmeye başladı. Aşık Mahzuni, burada Aşıklar Derneğini kurdu, ressam Fikret Otyam'ın ve Gazeteciler Sendikasının desteğiyle konserler verdi.
Aşık Mahzuni Şerif, "Dom dom kurşunu", "Yedin beni", "Yuh yuh", "Fadimem", "Gül yüzlüm", "Ciğerparem", "Merdo", "Dostum dostum", "Han sarhoş hancı sarhoş", "Çeşmi siyahım", "Yalan dünya", "Ağlasam mı?", "Abur cubur adam", "Katil Amerika" ve "Ekmek kölesi"nin aralarında bulunduğu birçok unutulmaz esere imza attı.
"Balık denize nasıl bakıyorsa ben de türkülere öyle bakıyordum"
Sanatçı, aşık geleneğinin en büyük temsilcilerinden biri olarak gösterilen Aşık Veysel Şatıroğlu'nu Sivas'ta 1972'de ziyaret ettiğinde ayakta karşılandı.
12 Mart Muhtırası sonrasında 8 yıl boyunca sahneye çıkması ve yurt dışına gitmesi yasaklanan Aşık Mahzuni, sanattan ve türkülerden uzak kalmamak için bu süre zarfında küçük bir dükkanda plak satmaya başladı ve bu yılları verdiği bir röportajda, "Türkü söyleyememek beni çok üzüyordu. Canlı bir balığı tutun ve kumun üzerine atın o balık o denize nasıl bakıyorsa ben de türkülere öyle bakıyordum." ifadeleriyle anlatmıştı.
Yaşamı boyunca 453 plak, 58 kaset çıkardı, "Dolunaya Tül Düştü" kitabını yazdı
Duygu ve düşüncelerini sazının yanı sıra "Milliyet", "Meydan", "Anadolu'nun Sesi" gazeteleriyle "Pir Sultan", "Hacı Bektaş", "Kızıldeli", "Ozanca" gibi dergilerdeki yazılarıyla dile getiren Aşık Mahzuni Şerif, bazı yazıları ve türküleri sebebiyle birkaç defa hapse mahkum edildi ve iki defa idamla yargılandı.
Sanatçı, 1989-1991'de Halk Ozanları Federasyonu tarafından dünyanın en büyük 3 ozanı arasında gösterildi. Halk şiirine gönülden bağlanan Mahzuni Şerif, yaşamı boyunca 453 plak, 58 kaset çıkardı.
Ayrıca TRT tarafından hakkında çekilmiş 2 belgesel olan ozan, 2001 yılı başlarında Almanya'nın Köln şehrinde kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma alındı. Halk ozanı, aynı yılın mayıs ayında hastaneden taburcu edilse de bir yıl sonra 17 Mayıs 2002'de, 62 yaşındayken hayata veda etti.
Aşık Mahzuni, vasiyeti üzerine Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesindeki Hacı Bektaş Veli Külliyesi'nin yakınında Çilehane adı verilen yere defnedildi.
Eserleri
Aşık Mahzuni'nin albümleri arasında, "Gel Gizli Gizli", "Zincirli Vize", "Fadimem", "Dargın Mahkum", "Dom Dom Kurşunu", "Benim Neyim Var", "Barışak" ve "Son Acı (Orta Doğu)" da bulunurken, türkülerinin yanı sıra serbest vezinde yazdığı şiirleri "Dolunaya Tül Düştü" adlı kitabında topladı.
Ayrıca sanatçının "Deli miyim ben" şarkısı son zamanlarda sosyal medya platformlarında remix yapılarak yeniden dinlenmeye başlandı. Özellikle gençler tarafından TikTok ve Instagram'da popüler olan Mahzuni Şerif'in şarkısı birçok videonun arka planında da müzik olarak kullanıyor.
İstanbul, AA
