BM Güvenlik Konseyi, Afganistan acil oturumu sonrası çatışmaların derhal durması ve müzakereler yoluyla yeni, birleşik ve kapsayıcı bir hükümet kurulması çağrısı yaptı.
BM Güvenlik Konseyi, Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele almasının ardından acil toplandı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Konseyi'nde yaptığı konuşmada, tüm dünyanın Afganistan'daki "kaos, kargaşa, belirsizlik ve korkuyu" izlediğini söyledi.
Başta Taliban olmak üzere tüm taraflara itidal çağrısı yapan Guterres, "Şimdi birlik olma zamanı. Uluslararası toplum, Afganistan'da insan haklarının korunması için bir araya gelmeli ve tek ses olmalı." dedi.
Ülke genelinde insan haklarına yönelik "ürkütücü, ciddi" kısıtlama haberleri geldiğine dikkati çeken Guterres, Afganistan'daki kız çocukları ve kadınların "en karanlık" günlere dönme endişesi taşıdığını belirtti.
Guterres, "Güvenlik Konseyi'ni ve bir bütün olarak uluslararası toplumu, Afganistan'da küresel terör tehdidini bastırmak ve temel insan haklarını korumak için elindeki tüm araçları kullanmaya, birlik olmaya, birlikte çalışmaya ve birlikte hareket etmeye çağırıyorum." ifadesini kullandı.
Çatışmaların derhal durması, yeni ve kapsayıcı hükümet kurulması çağrısı
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Afganistan acil oturumu sonrası çatışmaların derhal durması, müzakereler yoluyla yeni, birleşik ve kapsayıcı bir hükümet kurulması çağrısı yaptı.
Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele almasının ardından acil toplanan BM Güvenlik Konseyinden, toplantı sonrası ortak bir açıklama yayımlandı.
Afganistan'da çatışmaların derhal durması çağrısında bulunulan açıklamada, müzakereler yoluyla kadınların da eşit katılımının olduğu yeni, birleşik ve kapsayıcı bir hükümet oluşturulması gerektiği bildirildi.
Açıklamada, tüm Afgan ve ülkedeki yabancı vatandaşların güvenliğinin de sağlanması gerektiği çağrısında bulunularak, ülkedeki mevcut otorite krizini çözmek ve Afgan liderliğinde barışçıl bir çözüme ulaşmak için görüşmelerin acilen başlaması gerektiği vurgulandı.
Afganistan'daki ciddi insan hakları ihlallerinden duyulan endişenin de dile getirildiği açıklamada, tüm taraflara insan hakları konusundaki uluslararası norm ve standartlara uyma ve tüm ihlallere son verme çağrısı yapıldı.
Açıklamada ayrıca tüm taraflardan BM ve diğer insani yardım örgütlerine güvenli ve engelsiz erişim sağlamaları istendi.
Afganistan'ın başka ülkelere saldırı için kullanılacak bir yer haline dönüşmemesi gerektiğine dikkati çekilen açıklamada, "Ne Taliban ne de diğer gruplar başka bir ülkenin topraklarında faaliyet gösteren teröristlere destek vermeli." denildi.
Afganistan'ın BM Büyükelçisi'nden Güvenlik Konseyi'ne ülkesinin "sivil savaşa" sürüklenmesini önlemesi çağrısı
Afganistan'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Ghulam Isaczai, BM Güvenlik Konseyi'ne, ülkesinin "iç savaşa" sürüklenmesine ve "dışlanmış bir devlet" haline gelmesine engel olması çağrısı yaptı.
Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele almasının ardından acil toplanan BM Güvenlik Konseyi'nde konuşan Afgan Büyükelçi Isaczai, "Bugün burada tehlikede ve son derece belirsiz bir gelecekle karşı karşıya olan milyonlarca Afgan adına konuşuyorum." dedi.
Kabil'deki durumun son derece endişe verici olduğunu söyleyen Isaczai, Kandahar'da ve diğer büyük kentlerde Taliban'ın askerleri "topluca infaz ettiği" ve sivilleri hedef aldığına dair "korkunç" görüntüler gördüklerini ifade etti.
Taliban'ın şimdiden tek tek evleri aramaya başladığını belirten Isaczai, BM Güvenlik Konseyi'ne, ülkesinin "iç savaşa" sürüklenmesine ve "dışlanmış bir devlet" haline gelmesine engel olması çağrısı yaptı.
Isaczai, "Güvenlik Konseyi ve BM Genel Sekreteri, şiddetin derhal son bulması, insan hakları ve uluslararası insan hakları hukukuna saygı duyulması için ellerindeki tüm araçları kullanmalı." dedi.
Tahliyeler için "insani koridor" oluşturulmalı
Büyükelçi Isaczai, Taliban'ın misilleme ve saldırılarına maruz kalma riski bulunanların tahliyesi içinse acilen bir "insani koridor" oluşturulması ve komşu ülkelere sınırlarını açması çağrısında bulundu.
ABD'nin BM Büyükelçisi Greenfield: "Güvenli" tahliyelere izin verilsin
ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas Greenfield, Taliban ve diğer taraflara Afganistan'dan "güvenli" tahliyelere izin verilmesi çağrısı yaptı.
Uluslararası Af Örgütü: Afganistan'da trajedinin büyümemesi için uluslararası toplum kararlı adımlar atmalı
İngiltere merkezli Uluslararası Af Örgütü, uluslararası toplum hızlı ve kararlı adımlar atmazsa Afganistan'daki durumun daha da ağırlaşacağını bildirdi.
Örgütün Genel Sekreteri Agnes Callamard, Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele alması ve Kabil Havalimanı'nda binlerce kişinin ülkeden kaçmaya çalıştığı görüntülere ilişkin açıklama yaptı.
Callamard, Afganistan'da tanık olunan trajedinin önceden düşünülmesi ve önlenmesi gerekliliğine işaret ederek, "Uluslararası toplum hızlı ve kararlı adımlar atmazsa durum daha da ağırlaşacaktır." ifadesini kullandı.
"ABD, tahliyeler sürerken havalimanında kesintisiz olarak güvenliği sağlamalı"
Akademisyenlerden gazetecilere, sivil toplum aktivistlerinden kadın insan hakları savunucularına kadar Taliban tarafından misillemeye uğrama riski altında olan binlerce Afganın tamamen belirsiz bir geleceğe terk edilme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu öne süren Callamard, şöyle devam etti:
"Yabancı hükümetler, Taliban'ın hedefi olabilecek herkese, Afganistan dışına güvenli bir çıkış yolu sağlamak için gerekli tüm adımları atmalıdır. Buna vize verilmesi, Kabil Havalimanı'ndan tahliyelere destek olunması, üçüncü ülkelerde yeniden yerleştirme imkanı sunulması ve tüm sınır dışı ve zorla geri gönderme uygulamalarının askıya alınması dahildir. ABD hükümetine, tahliyeler sürerken havalimanında kesintisiz olarak güvenliği sağlama çağrısı yapıyoruz.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Afganistan halkının yeni ve sert bir hakikatle karşı karşıya olduğu ve geçici düzenlemelerle ilgili müzakerelerin sürdüğü bu dönemde, mevcut durumda ülkeyi etkin biçimde kontrol altına almış Taliban'a uluslararası insan hakları hukukuna saygı gösterme, sivilleri koruma ve misilleme saldırılarına son verme çağrısında bulunan acil bir karar çıkartmalıdır."
Avrupa Parlamentosu: Afgan kadınları ve kız çocuklarını etkileyecek bir insani krize göz yummamalıyız
Avrupa Parlamentosu (AP) da Afganistan'daki kadınlar ve kız çocuklarının güvenliği ve refahının garanti edilmesi çağrısı yaptı.
AP'nin Kadın Hakları ve Cinsiyet Eşitliği Komitesi Başkanı Evelyn Regner'in yaptığı yazılı açıklamada, Afgan kadınların ve kız çocuklarının güvenliğinin Avrupa Birliği'nin (AB) temel önceliği olması gerektiği belirtildi.
Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesinin kadınlar ve kız çocukları için hayatın her alanında sistematik ve vahşi bir baskı anlamına geldiği vurgulanan açıklamada, "Taliban kontrolündeki bölgelerde kadın üniversiteleri kapatıldı. Kız çocuklarının eğitime erişimi engelleniyor ve kadınlar seks kölesi olarak satılıyor." ifadesine yer verildi.
Açıklamada, "Afganistan'daki kadınları ve kız çocuklarını etkileyecek bir insani krize göz yummamalıyız. AB üye ülkeleri, tehlikede olan herkesin güvenli bir şekilde ülkeden çıkışını sağlamak için birlikte çalışmalı. Bundan sonraki tüm müzakereler, Afgan kadın ve kız çocuklarının güvenliğini ve refahını garanti etmelidir." ifadeleri kullanıldı.
AB dışişleri bakanları, yarın Afganistan gündemiyle olağanüstü bir video konferans toplantısı düzenleyecek.
Taliban’ın ülkeye hakim olma süreci
ABD ile Taliban arasında Şubat 2020'de varılan barış anlaşması çerçevesinde bu yıl uluslararası güçlerin Afganistan'dan geri çekilme süreci başladı.
Anlaşma yabancı güçlere saldırılmamasını öngörürken Taliban'ın Afgan güvenlik güçlerine yönelik eylemlerine dair hüküm getirmedi.
Afgan hükümetiyle Doha'daki müzakereleri devam ettiren Taliban, eş zamanlı şekilde, hazirandan bu yana şiddetli saldırılarla Afganistan'da birçok ilçeye, son bir ayda da vilayet merkezlerine hızla hakim oldu.
Başkent Kabil çevresini kuşatan Taliban, dün Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne aldı.
New York, Londra, Brüksel- AA
