Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Malatya Valiliği, Malatya Büyükşehir Belediyesi ve Fırat Kalkınma Ajansı iş birliğiyle yapılacak olan Arslantepe Höyüğü Karşılama Merkezi Projesinin temel atma töreni, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımlarıyla gerçekleştirildi.
Battalgazi ilçesi Bahçebaşı Mahallesi’nde yer alan Arslantepe Höyüğü, Büyükşehir Belediyesinin yoğun girişimleri neticesinde 26 Temmuz 2021 Yılında Dünya Mirası Komitesi’nin genişletilmiş 44. Oturumunda UNESCO Dünya Kültürel Kalıcı Mirası Listesi’ne alınmıştı.
Bu kapsamda yapılan çalışmalar neticesinde Arslantepe Höyüğü’nü ziyaret edecek turistler için hemen her şeyin düşünüldüğü modern bir Karşılama Merkezi Projesi Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlandı.
Sinevizyon gösteriminin ardından Kalkınma Ajansları Genel Müdürü Barış Yeniçeri yaptığı konuşmada, “7000 yıllık geçmişiyle Anadolu’da ilk şehir devletlerinin ortaya çıktığı yer olarak kabul edilen ve UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan Arslantepe Hüyüğü ziyaretçi temel atma töreninde bulunmaktan büyük bir memnuniyet duymaktayım. Bu projenin hayata geçirilmesine katkı sağlayan Sanayi ve Teknoloji Bakanımıza, Kültür ve Turizm Bakanımıza, Malatya Valimize ve Malatya Büyükşehir Belediye Başkanımıza teşekkür ediyorum.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak vatandaşlarımızın refahını ve yaşam kalitelerini artırmak üzere bakanlığımız kalkınma ajanslarımızla birlikte kalkınmanın tüm boyutlarında var gücümüzle çalışıyor, faaliyetlerimizi yerelden ulusala ulusaldan küresele vizyonu ile gerçekleştiriyoruz. Bakanlığımıza bağlı 26 kalkınma ajansı ve 4 Bölge Kalkınma İdaremiz ile bölgesel potansiyeli ortaya çıkarmayı sağlayacak katma değerli faaliyetler yürütmekte olup çalışmalarımızda temel olarak bölgelerin potansiyelinin azami derecede değerlendirilmesini rekabet güçlerini geliştirerek ulusal kalkınmaya katkılarının artırılmasını bölgesel gelişmişlik farklarını azaltarak ülke genelinde daha dengeli topyekûn kalkınmanın sağlanmasını amaçlıyoruz.
Büyük bir yıkımla karşı karşıya kalan Malatya’mızın yeniden ayağa kaldırılması için devletimiz büyük bir gayret göstermiş ve göstermeye devam ediyor. Kadim medeniyetlere ev sahipliği yapan bu coğrafyayı eski canlı günlerinden daha ileriye döndürmek için tüm imkanlar seferber edilmiş durumda. Fırat Kalkınma Ajansı vasıtasıyla 6 Şubat tarihinden itibaren son 6 aylık dönemde yalnız Malatya ilimize 16 projede 251 milyon TL destek sağladık. Malatya Büyükşehir Belediyemiz ile birlikte yürüttüğümüz ve bugün temel atma törenini gerçekleştirdiğimiz Arslantepe Höyüğü tanıtım ve karşılama merkezi projesi de bu önemli projelerden birisi. UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Arslantepe Höyüğünde verilen hizmet kalitesini artırmak ve yenilikçi tanıtım uygulamaları ile turizm değerimizin ulusal ve uluslararası arenada ses getirmesi için yürüttüğümüz bu projelerin meyvelerini kısa sürede alacağımızı düşünüyoruz” dedi.
6 Şubat tarihinde Malatya’da büyük bir felaketin yaşandığını belirten Başkan Gürkan ise yaptığı konuşmada, “ 6 Şubat tarihinde asrın felaketi diye tabir ettiğimiz bir felaket yaşadık. Malatya’da 1237 vatandaşımızı kaybettik. Ülkemizde 51 binin üzerinde canımızı kaybettik. Depremde hayatını kaybetmiş olan bütün hemşerilerimize Cenb-ı Allah’tan rahmet diliyorum. Yakınlarına Sabrı Cemil niyaz ediyorum. Şehrimizde 425 bin bağımsız bölümün 130 bin bağımsız bölümü yıkılmış ve yıkılmakta. Şehrimizin ayağa kaldırılması lazım. 6 Şubat tarihinde Kültür ve Turizm Bakanımız ve Milli Eğitim Bakanımız saat 10.00’da Malatya’ya gelerek bizim acımızı paylaştılar. Kültür ve Turizm Bakanımız o tarihten bugüne kadar Malatya’nın koordinasyonu noktasında ve deprem yaralarının sarılması noktasında gece gündüz demeden gerek valiliğimizle gerekse bizlerle hep koordinasyon içerisinde oldu. Sahadaki sıkıntıların Cumhurbaşkanımıza ve bakanlar kuruluna iletilmesinde çok büyük gayretler gösterdi. Bu vesileyle Büyükşehir Belediye Meclisimizde oy birliğiyle Fahri Hemşerilik Beratını taktim ettik. Kültür ve Turizm Bakanımıza şimdiye kadar yapmış olduğu ve Malatya’mıza sağlamış olduğu katkılardan kendilerine Malatya halkı adına müteşekkir olduğumu ve teşekkürlerimi ifade etmeyi borç bildiğimi ifade ediyorum.
O süreç içerisinde Sayın Cumhurbaşkanımız dört defa Malatya’ya geldi. Malatya’da yıkım ağır olduğundan süreç uzun ama Allah’ın izniyle bununda üstesinden geleceğiz. Hiç kimsenin en ufak bir tereddüttü olmasın. Güçlü bir Cumhurbaşkanımız, güçlü bir hükümetimiz ve güçlü bir koordinasyondan sorumlu bakanımız var. Allah’ın izniyle bunların üstesinden de geleceğiz.
Malatya M.Ö. 8000 yıllarında Cafer Höyük dediğimiz şimdiki Ağılyazı köyünün bulunduğu ve Karakaya Barajı altında Cafer Höyük’te kurulmuştur. Cafer Höyük’te sel felaketi nedeniyle Orduzu’da Arslantepe mevkiine gelmiştir.
Malatya’yı sosyal, kültürel ve ekonomik yönden ticari anlamda kalıcı konutların yapılması ile altyapı ve üstyapıların yapılması noktasında da her konuda Malatya’yı ayağa kaldırma noktasında güçlü bir ekip olarak güçlü hükümetimizin desteğini alarak ve Sayın Cumhurbaşkanımızın Malatya’ya gösterdiği özel hassasiyetle ayağa kaldıracağız. Kurulumu gerçekleştirilen 73 Konteyner kentimizde 22 bin km altyapı yapılmıştır. Bu hizmetlerimizin yanında vatandaşımıza su ve altyapı noktasında mağdur etmiyoruz. Günlük 25 milyon sadece bitüm’e para ödüyoruz ayrıca günlük MASKİ Genel Müdürlüğüne 25 milyon para aktarıyoruz. Altyapı, üstyapı, çevre düzenlemeleri ve rutin hizmetlerin yapılması ile ilgili bu paralar harcanıyor. Bunu devletimiz veriyor onun için hiç kimse ye’se kapılmasın” dedi.
Geçtiğimiz günlerde Ankara ziyaretleri sırasında Malatya’dan Ankara’ya giden ve orada zor şartlar altında hayatlarını idame ettirmeye çalışan esnaflarla karşılaştıklarını ve bundan büyük üzüntü duyduğunu belirten Başkan Gürkan, bunun gibi yüzlerce binlerce örneğe hep birlikte şahitlik ettiklerini ve Malatya dışındaki tüm esnafları Malatya’ya getireceklerini söyledi. Gürkan, daha sonra Malatya’yı mazisine layık istikbale hazırlayacaklarını ve bundan hiç kimsenin şüphesi olmamasını dile getirdi.
Arslantepe Höyüğünün UNESCO Dünya Mirası listesine alınmasının belki şu anda algılama ve anlama noktasında sıkıntılı olabileceğini ifade eden Başkan Gürkan, “Belki diyebilirler ki ne gereği var 75 milyonluk bir yatırım bu. Bir şehir geçmişiyle birlikte ayağa kalkmazsa o şehrin geleceği ve istikbali olmaz. Biz ne diyoruz ‘kökü mazide olan atiyiz’ diyoruz. Eğer atiye sahip çıkacaksak, maziye sahip çıkmadan atiye sahip çıkma şansınız yoktur. Geldiğimiz günden beri, 2004 tarihinde başladığımız bu görevde; o zaman yanmış, yıkılmış, çökmüş ve bitmiş bir şehir. Onun hüznünü ve onun cenazesinde ağlayan bir kişi olarak ki yazarlar öyle yazarlardı. Bir tane tarihi mirasımız, bir çeşmemiz ayakta değildi.
Ama Allah nasip etti, o zaman ki yazarlar daha bu tarihe karşı sorumluluğumuzun nasıl bir vebali sorumluluğu üzerimizden atacağız, onları yazmakla kendi günahımızı azaltmış mı olacağız dedikleri bir dönemde Malatya’daki hanlar, hamamlar, kervansaraylar, kümbetler, türbeler, surlar, camiler, kışlalar, çeşmeler, ziyaretler hepsi ayağa kaldırıldı.
Biz, ‘Malatya insanlık medeniyetinin başladığı şehirdir’ dediğimiz zaman bazıları bunu başka yerlere çekmeye ve bu kadar iddialı bir söze gerek olmadığına dair eleştirilerde bulunuyorlardı. Ancak, UNESCO 26 Temmuz 2021 tarihinde İnsanlık medeniyetinin Arslantepe’de inkişaf ettiğini tescil etti. Bu tesadüfü bir şey değildir. Biraz önce sinevizyonda izlediğiniz gibi uzun bir yolun, meşakkatli bir yolun neticesidir.
İşte, bir hayalet şehrin tasavvurunu yazmaktan utanıyorum diyen yazarlar şu anda da aynısını diyemiyorlar. Nasıl ki o harabe bitmiş tükenmiş dediğimiz tarih ayağa kalkmış ise Malatya’da Allah’ın izniyle ayağa kalkacak. Bundan da hiç kimsenin en ufak bir kuşkusu olmasın. Bu şehir şehitlerin şühedaların şehridir.
Geçtiğimiz günlerde de Kırkkardeşler Şehitliğimizi Kültür ve Turizm Bakanlığımız ve Fırat Kalkınma Ajansıyla birlikte bir gülistan haline getirdik. Hemen yanındaki Usta Şagirt Kümbetini de restore ederek hizmete sunduk” dedi.
Marcella frangipane ile Frencesca hanımların öğrencileri ile birlikte Arslantepe de iğne ile kuyu kazar gibi buradaki kazı çalışmalarını başlattıklarını belirten Başkan Gürkan, “Arslantepe kazı çalışmalarını 1931 yılında Fransızlar başlattı, ikinci dünya savaşı ile inkıtaaya uğrayan kazı çalışmaları daha sonra 1961 yılında Roma Üniversitesi tarafından başlatıldı. O zaman Marcella hanım öğrenci idi ve şu an burada kazı halen devam ediyor. Bu kazı dünya insanına şunu öğretti; Malatya insanlık medeniyetinin başladığı yerin ta kendisidir.
Burada yapılan kazılar ilk devlet hayatının, ilk bürokrasi hayatının, ilk muhasebe kayıtlarının, ilk yerleşik hayatının, mühürleme sisteminin, gümrükleme sisteminin ve ilk taş devrinden demir devrine evrilme ve demirin silah olarak, araç gereç olarak kullanılmasının burada zuhur ettiğini göstermiştir.
Burası sadece Anadolu ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti için değil dünya insanlığının ortak mirasıdır. 26 Temmuz 2021 tarihinde UNESCO Genel Kurulunda alınan karar da budur. Yani insanlık medeniyeti Malatya’da Arslantepe’de başlamıştır. İşte bu nedenle tarihi bir ana tanıklık ediyoruz.
Bu Karşılama Merkezinde sosyal alanlar, sportif alanlar, müzeler ve bu şehrin MÖ 5000 yılına, 4000 yılına gidip buğday işlemleri ki gümrükleme ve mühürleme işlemleri buğday ve tahılla ilgili gelişmiştir, oradaki yaşantıların simüle edilmesiyle birlikte insanlar o tarihe gidecek. Orada bir tarih turu yaptıktan sonra Evet bu şehre böyle sahip çıkmak gerekir diyecektir” şeklinde konuştu.
Başkan Gürkan daha sonra Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy’un bu ziyaretlerinin Malatya için ayrıca bir önemi olduğunu belirterek, “Yapılacak olan 4 bin 700 adet konutların ziyaret edilmesi ve ordan da temelin atılması için buraya gelmesi Malatya halkı adına övünç verici ve gurur verici bir hadisedir. Şunu açık yüreklilikle diyebilirim ki Kültür ve Turizm Bakanımızın Malatya’ya bakanlığı dışında şahsi olarak büyük bir önem verdiğini biliyor ve kendisine bir kez daha teşekkür ediyorum” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a yaptıklarından dolayı teşekkür eden AKP MKYK Üyesi ve Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkçi ise, “Depremin ilk gününden itibaren Malatyalılarla beraber, Malatyalı gibi hissederek yaraların sarılması için gece gündüz demeden Malatyalılarla birlikte hareket eden Sayın Bakanımıza teşekkür ediyorum” dedi.
Vali Ersin Yazıcı da yaptığı konuşmada, “Başta Büyükşehir Belediyemiz olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlarla bu şehirde zorda olan sıkıntıda olan devletin şefkat ve merhametine ihtiyacı olan herkesin yanında olacağız. Yetim ve öksüzün duasının ne kadar kıymetli olduğunu bilen bir insan olarak bu şehirde depremden dolayı yetim ve öksüz olan çok sayıda insanın duasını almaya geldim. Bu şehre hizmet etmeye bu şehrin insanının teşekkür ve duasını almaya niyetliyim. Böyle bir yerde görevlendirildiğim içinde gerçekten çok memnunum.
Arslantepe Höyüğü Karşılama Merkezimizin şehrimize ve bölgemize hayırlı olmasını diliyorum” ifadelerini kullandı.
Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy ise konuşmasında, “Arslantepe Karşılama Merkezinin temel atma töreninde sizlerle birlikte olmaktan büyük bir memnuniyet duyduğumu dile getirerek sözlerime başlamak istiyorum.
M.Ö. 6000 yıllarından M.S. 11. Yüzyıla kadar iskan gören Arslantepe, Geç Kalkolitik Dönem'den Demir Çağı’na kadar geçen tarihsel sürecin buluntularını barındırmış, Hititlerden Roma ve Bizans’a kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir bölgedir. Bu tarihi alan, yapılan kazılar sonucunda eser zenginliği ile dikkat çekmiş ve bir ‘açık hava müzesi’ olarak ziyaretçilerinin uğrak noktası olmuştur. Arslantepe bu özellikleriyle 2021 yılında 44. UNESCO Dünya Miras Komitesi oturumunda, üstün evrensel değeri de dikkate alınarak Dünya Miras Listesine ülkemizin 19. alanı olarak kaydedilmiştir.
Höyükte 1930’lu yıllardan itibaren gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sonucunda; M.Ö. 3300-3000 yıllarına ait bir kerpiç saray, M.Ö.3600-3500'lere ait tapınak, iki bini aşkın mühür baskısı, kaliteli metal eserler bulunmuştur.
Elde edilen veriler göstermektedir ki o dönemde Arslantepe; aristokrasinin doğduğu ve ilk devlet şeklinin ortaya çıktığı resmi, dini ve kültürel bir merkezdir. İncelendiğinde, sarayın koridor duvarlarının baskı motif ve duvar resimleri ile bezendiği görülmektedir. Binanın çeşitli bölümlerinde çok sayıda mühür baskısının bulunması, idari etkinliklerin yoğunluğunu ve çok sayıda memurun çalıştığını ortaya koymaktadır.
Bu Höyük, Yakın Doğu'da ilk devlet toplumunun ortaya çıkışına istisnai biçimde tanıklık ederken, 4. Bin yıl Uruk Uygarlığıyla ilişkili olmasına karşın özgün mimari özellikler sergilemektedir. Ziyaretçilerimizin söz konusu alanda genel ihtiyaçlarını karşılamak ve alanın daha nitelikli bir tesis ile bütünleşik hale getirilmesi için Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi’nin (ICOMOS) önerileri de dikkate alınarak birtakım düzenlemelere gidilmesi zaruri olmuştur.
Bu çerçevede, Höyüğün sınırları dışında, 3.Derece Arkeolojik sit alanında, mevcutta ilköğretim okulu olarak kullanılan yapıların bulunduğu parsellerin kamulaştırılmasıyla ziyaretçi karşılama merkezi yapılması planlanmıştır. Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile işbirliği içerisinde yürütülen çalışmalar sonucunda; yapılması planlanan ‘ziyaretçi karşılama merkezi’ için proje yetkisi ilgili belediyeye verilmiş, Bakanlığımız denetiminde hazırlanan projeler Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca geçtiğimiz yıl onaylanmıştır.
Söz konusu projelerin uygulamasına yönelik “Arslantepe Höyüğü, Karşılama Merkezi Yapımı ve Çevre Düzenleme İşi”ne ilişkin Bakanlığımız, Malatya Valiliği ile Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında 7 Ağustos tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde projenin maliyetinin bir kısmı Fırat Kalkınma Ajansı geri kalan miktarı ise Bakanlığımız tarafından karşılanması kararlaştırılmıştır. Hızla başlanılan bu projenin çok kısa sürede tamamlanacağını inancım tamdır.
Geldiğimiz bu noktada, temelini atacağımız karşılama merkezimizin hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum. Emeği geçenlere teşekkür ediyor, sizleri saygı, sevgi ve muhabbetle selamlıyorum” ifadelerine yer verdi.
Bülten- AA
