Türkiye'de yaşayan her biri farklı karakterdeki kedilerin soy kütüğü için merkezi sistem oluşturuluyor.
Tüm dünyada milyonlarca kedi sokakta, bir o kadarı da insanlarla birlikte aile sıcaklığında yaşıyor. Sokaktaki kediler çeşitli tehlikelerle karşı karşıya, kimisi zevk için öldürülüyor, kimisi araçların altında kalıyor. Onların insanlardan tek beklentisi ise biraz sevgi ve duyarlılık.
Çeşitli tartışmalar olsa da genel inanç kedilerin ilk olarak 4 bin yıl önce Mısır'da evcilleştirilmeye başlandığı. Her ne kadar evcil hayvanlar olarak bilinse de kedilerin en karakteristik özelliği "bağımsız" davranışları.
Dünya Kedi Irkları Derneği Genel Sekreteri Erdal Emrehan Sakınmaz, AA muhabirine kedi ırklarını, ırkların özelliklerini ve kedi davranışlarını anlattı. Derneklerinin Almanya merkezli Dünya Kedi Federasyonuna üye olduğunu belirten Sakınmaz, Türkiye'de yaşayan tüm kedilerin soy kütüğünü, soy ağacı kaydını yapmak amacıyla merkezi sistemi oluşturmayı, damızlık kedi değerinin ve hayvan bakım programlarının kontrolünü gerçekleştirmeyi amaçladıklarını söyledi.
Dernekte 5 binden fazla kedinin kaydının olduğu özel yazılım sisteminin bulunduğunu, kedinin safkanlığını belgeleyen şecerelendirme çalışmalarına devam ettiklerini ifade eden Sakınmaz, bu kapsamında kedilerin kayıtlarını tuttuklarını anlattı.
"Şecerelendirme sisteminin Türkiye temsilcisiyiz"
Şecerelendirme çalışmalarını önemsediklerini bildiren Sakınmaz, şunları kaydetti:
"Şecerelendirmede kedinin ırkı, rengi, cinsiyeti, hangi ülkeden gelmiş ya da hangi evde doğmuş gibi bilgileri içeriyor. Ayrıca 5 kuşağa kadar atalarını gösteriyoruz. 5 kuşaktan ötesi de sistemimizde kayıtlı, bu 10 kuşağa kadar da çıkabiliyor. Bu kayıt sistemi Avrupa'da çok yıllar öncesinde başlamış. Biz de bu sistemin Türkiye’de temsilcisiyiz. Dernek olarak Türkiye'de 2012 yılından bu yana 25 bin 400 kediyi şecerelendirdik."
"Kayıt altında 80 ırk kedi var"
Dünya Kedi Federasyonunun kayıt altına aldığı yaklaşık 80 ırk kedinin bulunduğunu dile getiren Emrehan, "Bunların arasında 'Turkish Angora' ve 'Turkish Van' olarak geçen Ankara ve Van kedilerimiz var, iki farklı ırk olarak. Ankara ve Van kedisi bütün kedilerin atası kabul ediliyor. Geçmişi çok uzun bir süre olduğu için kedilerin atası olarak kabul ediliyorlar." diye konuştu.
Sakınmaz, ırklar hakkında seminerler, eğitimler ve yarışmalar düzenlediklerini anlattı.
"Ankara ve Van kedileri çok haylaz kediler"
"Tıpkı çocuk gibiler" diye nitelediği kedilerin her bir ırkının farklı özellikte olduğunun altını çizen Sakınmaz, şöyle devam etti:
"Karakterleri yetiştirilme tarzlarına, yetiştirildikleri yere, bulundukları eve göre şekilleniyor. Bazı kediler yaramaz, haylaz çocuklar gibi olabiliyor. Dünyanın en yaramaz ve haylazı Ankara ve Van kedileri. Çok enerjiktirler, oyun oynama çabası, insanın peşinde bir gölge gibi dolaşma çabasında bulunurlar. İnsan bazen boğulacak gibi olabilir onların yaramazlığından.
En sakin olarak diyebileceğim ırk İran kedileri. Mizaçları daha sakindir, çok fazla etrafta dolaşmaz. İran kedileri, tüyleri çok uzun olduğu için görsel olarak müthiş bir ırk. İnsan baktığında bir daha bakmak istiyor. O güzelliklerini bir kenarda oturarak geçiriyorlar." diye konuştu.
Karakterlerine göre kedi seçimi
Sakınmaz, kedi sahiplenmek isteyenlerin kedilerin karakterlerine göre seçim yapması gerektiğini vurguladı.
Örneğin çocuklu ailelerin sosyal ve insanlarla bir arada olmayı seven "British longhair, British shorthair" cinsi kedileri seçmelerini öneren Sakınmaz, sakin huylu oldukları için yaşlı insanların ise İran kedisi, exotic shorthair cinsinden yana tercih kullanmalarının yerinde olacağını ifade etti. Sakınmaz, hareketli ve haylaz kedi isteyenlere ise Ankara ve Van kedisi önerdi.
"Hiçbir hayvan nankör değildir"
Sakınmaz, deyim ve şarkılara konu olan "kedilerin nankör" olduğuna dair inanışın da doğru olmadığını ifade etti.
Sevgiyle yaklaşılan her canlının sevgiyle karşılık verdiğinin altını çizen Sakınmaz, şöyle sürdürdü:
"Hiçbir hayvan nankör değildir. Annem çocukluğundan bu yana kedi sahibi bir insan, ben de kedilerle büyüdüm. Biz bugüne kadar kedilerin bir nankörlüğünü görmedik. Bizi ısırmadılar, tırmalamadılar. Aynı köpekler gibi çok sadık hayvanlar. En önemlisi insanların hayvanlara yaklaşımları."
Kalp ve damar sağlığı üzerinde olumlu etkileri var
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi Hayvan Davranışları Ünitesi'nden Araştırma Görevlisi Celalettin Etkin Şafak da kedilerin insan sağlığı üzerine hem fizyolojik hem de psikolojik etkileri bulunduğunu söyledi.
Kovid-19 salgını dönemindeki tedbirler sebebiyle eve kapanan insanların, sosyal hayatlarını ailenin bir üyesi olarak görülen ev hayvanlarıyla sürdürdüğünü anlatan Şafak, araştırmalara göre özellikle evde kedi beslemenin kalp ve damar sağlığı üzerine olumlu etkileri bulunduğunu belirtti.
Şafak, çocukların 6 yaşına kadar bir kediyle büyümesinin sonraki hayatlarında alerjik reaksiyon geliştirme riskini oldukça düşürdüğünü ve onları psikolojik açıdan daha sağlıklı hale getirdiğini dile getirerek, "Aynı zamanda yapılan çalışmalarla kedi bakımını üstlenen çocuklarda daha sonraki hayatlarında sorumluluk duygusunun daha gelişmiş olduğu ortaya konmuş." dedi.
Kedilerin de insanlardan beklentileri olduğunu anlatan Şafak, "Aslında köpeklerinkinden daha az olan bu beklentiler çevre zenginliğiyle sınırlı. Eğer mama kabı sayısı ile kum kabı sayısını ve bunların doğru yerleşimini araştırıp bulursak, doğru ırkı ya da doğru yerden sahiplenmeyi yaparsak, ortak alanda mutlu bir kedi-insan ilişkisini kurabiliriz." diye konuştu.
Tekirdağ, Ankara- AA
