Türkiyede işitme engellilerin kullandığı işaret dilinde, kentler birbirinden ilginç işaretlerle tanımlanıyor. Bazı şehirler bilinen özellikleriyle ifade ediliyor. Ankara dişe vurularak anlatılırken, İstanbul padişah sorgucu, Samsun ise sigara içme ile tasvir ediliyor. Malatya ise, "ağır işiten Malatyalı" İsmet İnönü'den hareketle, "kulak verme- dinleme" hareketiyle tanımlanıyor.
Ülkelerin kullandığı işaret dilleri, yabancı diller gibi birbirinden farklı olarak gelişirken, Türkiyede kullanılan işaret dili de kendine özgü bir dil olarak ortaya çıkıyor. Yapılan araştırmalar, Türkiyede kullanılan işaret dilinin Osmanlı dönemine kadar gittiğini ortaya koyarken, her bölgede kullanılan işaret dili, bölgelere göre de farklılıklar gösterebiliyor. Buna rağmen Türkiyede kullanılan genel işaret dilinde şehirler aynı şekilde tanımlanıyor.
İşaret dilinde bazı şehirler bilinen özellikleriyle, bazıları isimlerinin çağrıştırdığı işaretlerle anlatılırken, bazı kentleri anlatmak için kullanılan işaretler ise kendi özgü şekilleriyle dikkat çekiyor.
BAZI İLLER İSE ŞU ŞEKİLDE TANIMLANIYOR?
Buna göre, başkent Ankara dişe fiske vurularak, İstanbul padişah sorgucu işaretiyle anlatılıyor, bir zamanlar tütünüyle ünlü olan Samsun ise sigara içme işaretiyle tanımlanıyor. Narenciyesi bol olan Antalya portakal soyma, pastırmasıyla ünlü Kayseri pastırma kıyma, karpuzuyla ünlü Diyarbakır karpuz tıklatma, fındığıyla ünlü Giresun fındık kırma, Çorum ağza leblebi atma, Sakarya yanaktan makas alma, Kastamonu yumurta kırma işaretiyle anlatılırken, işaret dilinde diğer bazı iller ise şu şekilde tanımlanıyor:
Sinop, el ağza götürülerek yapılan bağırma işaretiyle, Artvin yumrukları sallama, Çanakkale savaş toplarının hareketi, Muş muz soyma, Bitlis elle bit kırma, Konya elin göğse vurulması, Bursa karnınovuşturulması, Bolu parmakla burnun yanına dokunma, Burdur alnın ortasından parmağın aşağı doğru hareketi, Van evlerin yıkılması, Aksaray elin koltuk altından çekilmesi, Yozgat ellerin boğaza değdirilip çekilmesi, Zonguldak madenci lambası, Tokat tokat atma, Tekirdağ taş işareti, Tunceli parmağın dirseğe doğru indirilmesi, Uşakelleri göğse kaldırma, Trabzon öğütme taşı, Erzincan yumrukları aşağı-yukarı sallama, Gaziantep pekmezi parmakla alma, Gümüşhane gümüş işleme, Mersin midye işareti, İzmir elle bele vurma, Malatya kulak verme-dinleme, Manisa alına dokunma, Kahramanmaraş tef çalma, Adana pamuk toplama, Amasya elma, Sivas kolu dirsekten diğer elin üzerinde çevirme hareketi.
İŞARET DİLLERİ EVRENSEL DEĞİL
Samsun 19 Mayıs İşitme Engelliler İlköğretim Okulu Müdür Yardımcısı İlker Meydan, işaretlerin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan kitapta yer aldığını belirterek, işaret dillerinin evrensel olmadığını söyledi. Meydan, Türkiyede kullanılan işaret dilindeki simgelerin bazılarının eski tanımlara dayandığını, bu nedenle de bugün için çok fazla anlam ifade etmeyebileceğini kaydetti.
