İnönü Üniversitesi Malatya OSB Meslek Yüksekokulu İnşaat Teknolojileri Bölüm Başkanı Vehbi Aluçlu, herhangi bir yapının depreme dayanıklı olup olmadığının, göz ve gözlem marifetiyle ölçülemeyeceğini, bunun için yapılması gerekenin beton deneyi olduğunu vurgulayarak, "Ne bir mimar ne de bir inşaat mühendisi, binaya bakarak 'bu bina depreme dayanaklıdır' veya 'değildir' şeklinde bir karar veremez" dedi.
İnşaat Mühendisleri Odası Malatya Şube Başkan Yardımcılığı görevini de yürüten Vehbi Aluçlu, Sultansuyu Tarım İşletmesi (Harası)'ndeki tarihi ve kültürel miras niteliğindeki binaların yıkım kararına ilişkin sorularını cevaplandırdı.
Herhangi bir yapının depreme dayanıklı olup olmadığına gözlemleyerek karar verilemeyeceğini belirten Vehbi Aluçlu, "Buna karar vermek ancak beton deneyi ile olur. Yapının betonundan örnekler alınır, incelenir, beton mukavemet değeri tespit edildikten sonra dayanıklılık kriterlerinin altında çıkarsa bina ile ilgili hangi tasarrufta bulunulacağına karar verilir" dedi.
"Ne bir mimar ne de bir inşaat mühendisi binaya bakarak depremsellik düzeyi ölçemez"
Sultansuyu Harası'ndaki misafirhane ve idare binasının yıkımına karar verilmesinin sağlam ve bilimsel gerekçelere, somut verilere dayanması gerektiğini ifade eden İnşaat Mühendisleri Odası Başkan Yardımcısı Vehbi Aluçlu, "Ne bir mimar ne de bir inşaat mühendisi binaya bakarak 'bu bina depreme dayanaklıdır' veya 'değildir' şeklinde bir karar veremez. Bina ile ilgili kesinlikle beton deneyi yapılması lazım. Betonu incelendikten sonra karar verilebilir" diye konuştu.
"İki katlı ve yatay mimari eserler depremden en az etkilenen yapılardır"
Sultansuyu Harası'nda yıkılmak istenen iki katlı yatay mimarı taş binaların yıkımına ilişkin tartışmalarda konunun teknik boyutuna ilişkin değerlendirmelerde bulunan Aluçlu, iki katlı ve yatay mimari yöntemi ile yapılmış binaların depremden en az etkilenen yapılar olduğunu kaydetti. Aluçlu şunları söyledi:
"Malatya bir deprem şehri. Konutların yüzde 65'inin depreme dayanıklı olmadığını her platformda vurguluyoruz. Ancak iki katlı ve yatay mimarideki binalar depremden en az etkilenecek olan binalardır. Çok katlı ve yüksek binaların yaratacağı yıkım gibi bir yıkım yaratmaz".
Özellikle taş yapı binaların Türkiye'nin bir çok yerinde korunduğunu hatırlatan Aluçlu "Taş yapı binanın, depreme dayanıklılık testi yapılmış ve örneğin sonuç C20 çıkması gerekiyorken C8 oranında çıkmış ise bu bina için yıkılabilir kararını verebilirsiniz" dedi.
"Sultansuyu Harası binaları için, bilim insanları ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı uzmanları tarafınan yeniden bir inceleme yapılmalıdır"
İnönü Üniversitesi Malatya OSB Meslek Yüksekokulu İnşaat Teknolojileri Bölüm Başkanı Vehbi Aluçlu, Sultansuyu'ndaki yapılar hakkında, deprem inceleme raporunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı uzmanları, üniversitelerdeki bilim insanları ve inşaat mühendisleri tarafından yeniden inceleme konusu yapılmasında fayda olduğunu da vurguladı. Vehbi Aluçlu, "Çünkü her dayanaksız bina için yıkım kararı verilmeyebilir. Güçlendirilme ihtimali varsa güçlendirme kararı da çıkabilir. Buna karar verirken binanın kat yüksekliği, yapısı, zemin durumu, hasar durumu gibi bir çok kriteri göz önünde bulundurursunuz. Binanın depreme dayanıklılığı konusunda göz önünde bulunduracağınız önemli bir husus da zemin yapısıdır. Zeminde güçlendirme kararı çıkabilir. Binada güçlendirme kararı çıkabilir veya yıkım kararı çıkabilir. Şayet güçlendirme ihtimali var ise bu türden taş yapıların korunması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Kültür ve Turizm Malatya İl Müdürlüğü suskunluğunu "lütfen" bozdu
Bu arada, Kültür ve Turizm Malatya İl Müdürlüğü, Malatya Valiliği aracılığı ile yaptığı açıklama ile Sultansuyu Tarım İşletmesi'ndeki tarihi ve kültürel miras niteliğindeki binaların yıkım kararına ilişkin olarak suskunluğunu üç cümle ile de olsa nihayet bozdu.
Malatya'daki kültürel miras eserlerini ve kültür varlıklarını korumakla görevli Kültür ve Turizm Malatya İl Müdürlüğü, görev ve sorumluğunun gereğinin tam tersine, müze görevlisi bir antropologa, "Bu binaların teknik, kültür ve estetik değeri yoktur, yıkılabilir" yönünde bir rapor hazırlattığı öğrenilmişti.
Binaların yıkımına onay veren bu rapora ilişkin olarak malatyahaber.com'da yayınlanan haber üzerine, Kültür ve Turizm Malatya İl Müdürlüğü tarafından Malatya Valiliği aracılığı ile yapılan açıklamada şöyle denildi:
"Malatya Müze Müdürlüğünden 2 uzman (Sanat Tarihçisi ve Müze Araştırmacısı) tarafından yerinde inceleme yapılmış olup bu incelemeler neticesinde teknik rapor oluşturulmuştur. Bu rapor Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'ne gönderilmiştir. Söz konusu alanda Kurul tarafından görevlendirilecek uzmanlar yerinde inceleme yaparak binaların tescile haiz olup olmadığı ile ilgili raporunu Kurulun değerlendirmesine sunacaktır. Kurul tarafından nihai karar verilenceye kadar ilgili idare tarafından alanda herhangi bir işlem yapılmayacaktır".
Güler HAZAR- malatyahaber.com- Bülten
FOTOĞRAF: Malatya Mimarlar Odası Başkanı Yunus Emre Fidanel ve arkadaşlarının, haradaki binada cep telefonu ışığıyla 'bakarak' yaptıkları ve yıkıma destek verdikleri inceleme!