- SMMMO eski başkanı Altaş, Malatya'nın ekonomik olarak kan kaybettiğini, yeni dönemde acilen yönetimsel ve yapısal bir reformu gerçekleştirmek, geleceğe ilişkin öngörülerini yeniden belirlemesi ve şekillendirmesi gerektiğini söyledi.
Malatya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası eski başkanı, malatyahaber.com Yazarı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş, 2015 yılında yatırımlar için 40 adet teşvik belgesi verildiğini belirterek, bunun 6 tanesinin iptal edildiğini belirtti. Altaş, teşvik yatırım belgelerindeki yatırım tutarının 2015 yılı için 262 milyon TL hedeflenen istihdamın ise 996 olduğunu kaydetti.
SON 5 YIL: YATIRIM DÜŞÜNÜLMÜYOR
Yatırım Teşvik Belgeleri ile ilgili olarak değerlendirmede bulunan ve ortaya çıkan tabloya göre Malatya’nın yatırım yapılacak il olarak görülmediğini belirten Altaş, şu değerlendoirmeleri yaptı:
"Malatya teşvikli yatırımlarda, son beş yılın en düşük yılını yaşadı. Yatırımcılar Malatya'yı artık yatırım yapılacak il olarak düşünmüyor. Malatya’da son beş yıllık döneminde ortalama 49,6 adet yatırımın teşvik belgesine bağlandığı. Bu belgelerde ki yatırımın tutarı ortalama 750,8 milyon lira, öngörülen istihdam ise ortalama 1.871,2 kişi olarak gerçekleştiği görülmektedir.
2015 yılında ise yeni yatırımlar için 40 adet teşvik belgesi düzenlenmiş olup bu belgelerdeki yatırım tutarı ise 262 milyon lira, istihdam ise 996 kişi olarak öngörülmektedir. 2015 yılında 6 adet yatırım teşvik belgesinin iptal edilmiştir. İptal edilen belgedeki yatırım tutarının 148,3 milyon lira, öngörülen istihdam ise 140 kişidir.
Ekonomi Bakanlığına bağlı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen teşvik belgelerinin Malatya ili için son beş yıllık dönem ve 2015 yılı yatırım ve istihdam bilgileri şöyle:
Yıllar/ Belge Adedi/ Yat.Tut.Mil.TL./ Ön.İstihdam Kişi
2010- 65- 285- 2.375
2011- 66- 500- 2.003
2012- 42- 349- 2.364
2013- 39- 2.093- 1.760
2014- 36- 527- 854
2015- 40- 262- 996
Teşvik belgesine bağlanan yatırımların sektörel dağılımı
Sektör/ Belge Adedi/ Yat.Tut.Mil.TL./ Ön.İstihdam Kişi
Enerji- 7- 19- 14
Hizmet- 17- 184- 580
İmalat- 14- 55- 391
Madencilik- 1- 3- 3
Tarım- 1- 2- 8
Teşvik belgesine bağlanan yatırımların cinsi dağılımı
Yatırımın cinsi/ Belge Adedi /Yat.Tut.Mil.TL. /Ön.İstihdam Kişi
Komple Yeni Yatırım- 29- 216- 843
Tevsi Yatırım- 8- 26- 147
Diğer- 3- 21- 6
Teşvik belgesine bağlanan yatırımların destek sınıfı dağılımı
Yatırım Destek Kapsamı/ Belge Adedi/ Yat.Tut.Mil.TL./ Ön.İstihdam Kişi
Bölgesel Yatırım- 19- 135- 732
Genel Yatırım- 21- 127- 264
Teşvik belgesine bağlanan yatırımlar arasında “Stratejik ve Büyük Ölçekli Yatırım” bulunmamaktadır.
2015 yılını geçmiş beş yıllık ortalamayla kıyasladığımızda yatırım tutarında 2/3 oranında bir azalma, öngörülen istihdam sayısında yüzde elli oranında bir azalma, bir önceki yıl olan 2014 yılına göre kıyasladığımızda, yatırım tutarında yüzde elli oranında bir azalma öngörülen istihdam sayısında yüzde on oranında bir artış olduğu görülmektedir. 2014 yılında yabancı sermayeli 1 adet teşvik belgesi düzenlenmiş olup, 2015 yılında teşvik belgesine bağlanan yabancı sermayeli yatırım bulunmamaktadır.
Malatya, ekonomik olarak her geçen gün kan kaybetmektedir. 2015 yılında 262 milyon liralık yatırım teşvik belgesine bağlanırken, 2015 yılında önceki yıllarda (2010-2012) alınan ve yatırım tutarı 148,3 milyon lira olan 6 adet teşvik belgesinin yatırımdan vazgeçilmesi üzerine iptal edildiği hususu dikkate alındığında bu konu daha da önem arz etmektedir.
Teşvik belgesine bağlanan yatırımları Türkiye genelinde değerlendirdiğimizde 2015 yılında 2014 yılına göre belge sayısında yüzde on dört, yatırım tutarında yüzde atmış, öngörülen istihdamda yüzde üç oranında bir artış olduğu görülmektedir. Malatya’nın içinde yer aldığı 4.bölgede yer alan iller yönünden teşvik belgesine bağlanan yatırımların 2015 yılı ile 2014 yılı kıyaslamasında ise belge sayısında yüzde on üç buçuk, yatırım tutarında yüzde seksen, öngörülen istihdamda yüzde yirmi oranında bir artış olduğu görülmektedir.
Ülke genelinde 2014 yılında yaşanan ekonomik durağanlığın 2015 yılında giderek derinleştiği bir dönemde, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaşanan terör olaylarının bir yansıması olarak yatırımcılar, önceki yılların aksine Malatya'yı artık yatırım yapılacak il olarak tercih etmemektedir. Teşvik belgesine bağlanan yatırımların sektörel dağılımı incelendiğinde hizmet sektörünün öne çıktığı imalat sektörünün ise gerilediği net olarak görülmektedir.
Malatya’nın yeni dönemde acilen yönetimsel ve yapısal bir reformu gerçekleştirmek, geleceğe ilişkin öngörülerini yeniden belirlemesi ve şekillendirmesi gerekir. Bu amaçla sosyal ve fiziki acıdan yatırım ortamının iyileştirilmesi ve sektörel kümelenme çalışmalarını kapsayan yeni bir yol haritası belirlemek zorundadır. Aksi takdirde Malatya’yı gelecekte zor günlerin beklemektedir."
Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
