Ziraat Mühendisleri Odası Malatya Şube Başkanı Doç. Dr. Orhan Gündüz, Bakanlar Kurulu’nun geçtiğimiz günlerde aldığı ‘2016 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar’ın, şirket konumunda ya da bireysel olarak tarımsal danışmanlık hizmeti verme hakkı olan 3 bine yakın ziraat mühendisini mağdur edecek düzenleme içerdiğini belirterek, bugün çözüm olarak sunulan gelişmelerin gelecekte telafisi zor sorunlar üretebileceğini söyledi.
Doç. Dr. Orhan Gündüz, 5 Mayıs 2016 tarihli Bakanlar Kurulu kararında ‘Tarımsal Amaçlı Diğer Desteklemeler’ başlıklı 6. maddesinde, ‘Tarımsal Yayım ve Danışmanlık’ hizmetlerinin artık sadece üretici örgütleri aracılığıyla yürütüleceğinin belirtildiğini vurgulayarak, düzenlemenin değiştirilmemesi halinde, Türkiye genelinde 3 bin, Malatya’da ise 100’ü aşkın ziraat mühendisinin işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kalacağını söyledi.
Halihazır durumda özel tarımsal danışmanlık şirketleri ve bireysel danışmanların bu tür faaliyetleri yapamayacağının anlaşıldığını belirten Gündüz, “ Bu durum, bakanlık tarafından açılan zorunlu sınavı kazanan, ücretli tüm eğitim süreçlerini tamamlayan, tüm yükümlülüklerini yerine getirerek, tarımsal danışmanlık hakkını kazanan bireysel ve şirket konumundaki tarımsal danışmanların, bir anda ilgili desteklemelerden yararlanamayacağının açıklanmış olması bizleri ve meslektaşlarımızı derin bir üzüntüye sevk etmiştir. Bu yanlıştan bir an önce vazgeçilmelidir” dedi.
ZMO Şube Başkanı Doç. Dr. Orhan Gündüz’ün, ‘Tarımsal danışmanlık sisteminin çöküşünü gündeme getirebileceğini’ ifade ettiği düzenlemeye ilişkin olarak Yeni Malatya Gazetesi’ne yaptığı açıklamada şu hususları vurguladı:
“Tarım Kanunu’nun “Çiftçi eğitimi, yayım ve danışmanlık hizmetleri” başlıklı bölümünün 9. Maddesi’nde Bakanlığın, bu tür faaliyetlerde özel sektör kuruluşları ve serbest danışmanların görev almasını sağlamak için gerekli düzenlemeler yapacağını ve bu kuruluş ve kişileri teşvik edeceğini taahhüt ederken ve yine bununla ilgili olarak 26283 sayılı yönetmelik halihazırda ortada dururken, 05/05/2016 tarihli 2016 yılına ait Tarımsal Desteklemelere ilişkin Bakanlar Kurulu kararında, meslektaşlarımızı ilgilendiren önemli bir karara imza atıldığı görülmektedir.
Türkiye genelinde 3 bin, Malatya’da 100 ziraat mühendisi işini kaybedebilir”
İlgili kararın, ‘Tarımsal Amaçlı Diğer Desteklemeler’ başlıklı 6. maddesinin 8. fıkrasında, Tarımsal Yayım ve Danışmanlık hizmetlerinin artık sadece üretici örgütleri aracılığıyla yürütüleceği ve halihazır durumda özel tarımsal danışmanlık şirketleri ve bireysel danışmanların bu tür faaliyetleri yapamayacağı anlaşılmaktadır. Karar, Türkiye’de danışmanlık ve yayım faaliyeti yürüterek mesleğini icra eden ve geçimini sağlayan yaklaşık 3000, Malatya’da ise yaklaşık 100 meslektaşımızın işini kaybedeceği anlamını taşımaktadır. Bu kararın hangi gerekçelerle alındığı meslek camiamız ve kamuoyu tarafından bilinmemektedir.
“Tarımsal danışmanlar tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olmasına rağmen…”
İlgili yönetmelikle 2007 yılından beri kurulan birçok şirket ve serbest tarım danışmanı faaliyetlerini yürütebilmek için, Bakanlık tarafından açılan sınavlara zorunlu olarak katılmış ve ücretini ödemiş iken ücretli eğitimlere zorunlu olarak katılmış iken, uzun süreli sözleşmeli büro kiralamış veya satın almış iken, şirketler bünyesinde çalışılacak mühendislerle uzun süreli sözleşmeler yapılmış iken, Şirketlerden her üretici için Tarım il ve ilçe müdürlüklerine döner sermaye katkı payı kesilmişken, Üretici örgütlerine KDV ve Gelir Vergisi muafiyeti tanınmış olmasına karşın, şirketlerden ve serbest danışmanlardan vergiler tümüyle alınıyor olması nedeniyle haksız rekabet ortamı oluşturulmuş iken, Malatya’da bu yıl ilk olarak danışmanlık hizmeti sunmak amacıyla beş-altı şirket kurulmuş iken, Bir anda şirketlerin ve bireysel danışmanların ilgili desteklemelerden yararlanamayacağının açıklanmış olması bizleri ve meslektaşlarımızı derin bir üzüntüye sevk etmiştir.
“Ziraat Mühendisleri olarak önerilerimiz”
Ziraat Mühendisleri Odası Malatya Şubesi olarak konuya yaklaşımımız şu şekildedir.
1- Özel şirketlerin ve serbest tarım danışmanlarının danışmanlık faaliyetlerini, üretici örgütlerine sağlanan muafiyetlerle tarıma hizmet sunan birimler kapsamında eşit koşullar altında yürütülmesinin sağlanması
2- Bakanlar Kurulu kararında belirlenen 2 danışman sayısının, binlerce üreticiye danışmanlık hizmetini sunmak teknik olarak mümkün değildir. Bunun için danışman sayının arttırılması ve danışman başına düşen çiftçi sayısının üretim faaliyetine ve işletme ölçeğine göre belirlenmesi
3- Destekleme miktarlarının en azından enflasyon oranı kadar arttırılması
4- Bilimsel araştırma sonuçları, Türkiye’de tarımın ve kırsal kalkınmanın temel motivasyon araçlarının başında bilgiye ve teknolojiye kolay erişimin geldiğini ortaya koymuşken, bu tür bilgi ve teknolojiye erişim için kullanılabilecek argümanların başında da Tarımsal danışmanlık ve yayım sistemi gelmekte iken, Bakanlar kurulunun ilgili kararı hayretle karşılanmıştır. Oysa olması gereken sistemin sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır.
5- Tarımsal Danışmanlık ve Yayım Faaliyetleri ile ilgili uygulamada karşılaşılan aksaklıkları sadece hizmeti sunanlara bağlamak doğru ve bilimsel bir yaklaşım değildir. Sorunların nedenini bilimsel metotlarla araştırarak buna yönelik çözüm üretmek daha doğru olacaktır.
6- Kalkınmasını tamamlamış bir çok ülkede halihazır sistem sorunsuz bir şekilde işlemekte iken, ülkemizde geriye gidişin nedeni anlaşılamamıştır.”
“Yanlış uygulamadan bir an önce vazgeçilmeli”
Türkiye’de işsiz üniversite mezunlarının sayısını arttıracak bu yanlış uygulamadan bir an önce vazgeçilmesini istediklerini ifade eden Doç. Dr. Gündüz, “Bilimsel ve teknik olarak uygulanabilecek sürdürülebilir bir sitemi oturtulmasını öneriyoruz. Bugün çözüm olarak sunduğumuz birçok gelişmenin yarın başkaca problemleri türettiğini görüyoruz” ifadelerini kaydetti.
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
