Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, “Zirai don nedeniyle Malatya’nın bugüne kadar en büyük tabii afetlerden birini yaşıyor” diyerek, “Acilen tabii afet ilan edilsin” dedi.
Milletvekili Veli Ağbaba, yaptığı yazılı açıklamada, zirai don afeti yaşanması nedeniyle kayısı üreticilerinin sorunlarını dile getirdi. Ağbaba, açıklamasında şunları kaydetti:
“29, 30 ve 31 Mart tarihlerinde Malatya genelinde meydana gelen soğuk hava ve don, çağla haline gelen kayısılara ve domur haline gelmiş tüm meyvelere büyük zarar verdi. Geçmiş yıllarda çiçekleme döneminde görülen donun, ürünlerin bir kısmına zarar verdiği görülürken, birkaç gündür devam eden donun, meyveleşmeye başlayan kayısı ağaçlarını ve diğer meyvelerin tamamını yaktığı söyleniyor. Akçadağ’dan, Yazıhan’a; Kuluncak’tan, Darende’ye Malatya’nın tüm ilçelerinde don nedeniyle kayısı yok oldu. Üreticiler, yaz aylarında bırakın islim yapmayı, sofraya konulacak kayısının bile kalmadığını ifade ediyorlar. Son don olayında Malatya’nın diğer önemli tarımsal ürünleri de büyük zarar gördü. Yeşilyurt’ta Kiraz, Hekimhan’da ve diğer bölgelerde Ceviz ve badem başta olmak üzere tarımsal ürünlerin hemen hepsi yandı. Malatya bugüne kadar yaşadığı en büyük tabii afetlerden birini yaşıyor. Üreticilerin zararları derhal tespit edilmeli, Malatya acilen tabii afet kapsamına alınmalı ve zararın karşılanması yoluna gidilmelidir.”
Ağbaba, bu konuda kanun teklifi de hazırladığını belirterek, “2090 Sayılı ‘Tabi Afetlerden Zarar Görecek Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun’ yangın, yer kayması, fırtına, don, dolu, kuraklık gibi nedenlerle tarımsal ürünleri zarara uğramış çiftçilere yapılacak yardımların miktarını ve şeklini belirlemektedir. İlgili kanun üreticilerin zararlarının karşılanması için çok ağır şartlar ortaya koymaktadır. Bu kanundaki şartların yumuşatılması için hazırladığımız kanun teklifini önümüzdeki hafta TBMM’ye sunacağım. Bir yıllık emeği kaybolan, gelecek hayalleri yıkılan tüm üreticilerimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, bundan önce olduğu gibi bundan sonra da her zaman üreticilerimizin yanında olacağımızın bilinmesini istiyorum. Son yaşanılan don olayıyla ilgili hazırladığımız kanun teklifini, Meclis açılır açılmaz TBMM Başkanlığına sunup, Malatya’nın içinde bulunduğu durumu Genel Kurulda gündeme getireceğimi belirtiyor, kamuoyuna saygılarımı sunuyorum” ifadelerini kullandı.
Erkoç ve Payza'dan Açıklama
Malatya’da meydana gelen zirai don olayı nedeniyle kayısı çiçek ve tomurcuklarının yanmasından dolayı Malatya’nın afet kapsamına alınması istendi.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, MTSO Meclis Başkanı Sami Payza ile birlikte basın açıklaması yapıp, Malatya’nın afet kapsamına alınması gerektiğini söyledi. Erkoç, “30 ve 31 Mart geceleri meydana gelen ciddi don olayı yaşandı. Bugüne kadar yaşanan en ciddi don olaylarından biridir. Daha önceki yıllarda don olayları olurdu ancak kısmi ve bölgesel olurdu. Son iki gecede, Malatya’nın tüm kesimini etkiledi. Kayısı ağaçları ciddi şekilde ürün kaybına yol açtı” ifadelerini kullandı.
Konuyu Tarım Bakanı ve milletvekillerine ilettiğini söyleyen Erkoç, “Zaten son yıllarda kayısı ürününün para etmemesi nedeniyle sıkıntı içinde olan kayısı üreticisi, don sigortasını da gerektiği gibi yaptıramadılar. Ürünün para etmemesinden dolayı üretici sigorta yaptıramadı” diyerek, Malatya’nın afet kapsamına alınması istediklerini vurguladı.
Bu sıkıntılı dönemde üreticilere düşük faizli veya faizsiz kredi verilmesini de istediklerini dile getiren Erkoç, üreticilerin mağduriyetinin giderilmesini beklediklerini kaydetti.
Varlık, "Zarar Yüzde 100"
Malatya’nın Akçadağ İlçesi Ziraat Odası Başkanı Alibey Varlık, don dolayısıyla kayısı tomurcuklarında zararın yüzde 100 olduğunu ileri sürdü.
29, 30 ve 31 Mart 2014 gecesinde Malatya ve civarında meydana gelen sağanak yağış ve şiddetli don olaylarında, yöresinin büyük kesiminin geçim kaynağı, ekmek kapısı ve umudu olan kayısının tamamen dona maruz kalarak, mahsulün yok olduğu iddia edildi.
Akçadağ Ziraat Odası Başkanı Alibey Varlık, bütün ilçelerin ziraat odaları ve çiftçi örgütlerinin bu elim durum karşısında teyakkuza geçerek, kendi aralarında yaptıkları ön zarar tespit çalışmalarında zararın yüzde 100 olduğunu bildirdi. Varlık, çiftçi örgütlerinin bu doğrultuda 2. aşamada kaymakamlıklar ve valilikle resmi anlamda çalışmalar yapacağı, yörenin afet kapsamına alınması için gerekli girişimlerde bulunacaklarını bildirdi. Varlık, şunları söyledi:
"Bu elim don olayı sonucu kayısımızın yok olması, sadece üreticiyi değil, tüccardan hamala, ilaç-gübre bayilerinden hırdavatçısına, işsizinden öğrencisine halkımızın bütün kesimini olumsuz yönde etkileyecektir. Geçtiğimiz yıllarda çiftçi bu şekilde mağduriyete uğramış, hükümetimizin sübvansesi ile çiftçimiz zor günlerini atlatmıştı. Daha sonra TAR-SİM don sigortası sistemi getirilerek kayısı çiçeklenme dönemi de don kapsamına alındı. Ama poliçe bedellerinin devletimizin 2/3 ünü ödemesine rağmen çiftçimizin ödeyeceği bedel fazla olduğundan çiftçimiz risk satın almak konusunda tereddüt yaşadı. Dolayısı ile mahsulünü sigortalattıramadı. Bu olumsuz gelişmeler doğrultusunda, devletimizin çiftçimizin mağduriyetinin gidereceğine yürekten inanıyoruz."
Doğan, "Kamu borçları faizsiz ertelenmelidir”
İşçi Partisi (İP) Malatya il başkanı Arif Doğan, “Kayısı üreticisinin Devlet bankalarına ve tarım kredileri kooperatiflerine başta olmak üzeri tüm kamu borçları faizsiz ertelenmelidir” dedi.
Birçok köyleri dolaşarak çiftçilerle görüştüğünü söyleyen İP Malatya İl Başkanı Arif Doğan, ”Malatya’da 29 ve 30 Mart iki gece üst üstte birçok yerlerde eksi 6 dereceye kadar düşen hava sıcaklıkları ve don maalesef çiftçimizin alın teri, tek geçim kaynağı olan kaysıları yaktı. Malatya’nın birçok bölgesinde kaysı hiç yok. Her sene bu gibi tehlikeleri az da olsa atlatan çiftçimiz bu sefer tamamen kaysıların yanması başta çiftçilerimiz olmak üzere tüm Malatya ekonomimizi temelde sarsmıştır” ifadelerini kullandı.
“Devlet kaysı üreticilerimizin tüm bölgelerini afet bölgesi ilan etmeli, sigortası olsun olmasın zararları karşılanmalı” diyen Doğan, “Devlet bankalarına ve tarım kredileri kooperatiflerine başta olmak üzeri tüm kamu borçları faizsiz ertelenmelidir” diye konuştu.
