AİHM'e Rağmen Reddetti

AYM, kadınların kocasının soyadını almasına ilişkin yasa maddesinin iptal istemini AİHM kararına rağmen reddetti

TBMM’de görüşülen tasarıyla AİHM’e gitmeden önce insan hakları ihlallerini inceleme yetkisi verilecek olan Anayasa Mahkemesi, kadınların soyadları konusunda AİHM’nin kararına ‘aykırı’ karar verdi. Ve kadınların kocasının soyadını almasına ilişkin hükmün iptal istemini oy çokluğuyla reddetti.

Anayasa Mahkemesi, Fatih 2. Aile Mahkemesi hakimi Ruhi Özdemir’in baktığı bir davada, kadının evlendiğinde kocasının soyadını alması şartı getiren Medeni Kanunu’nun 187. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal istemini görüştü. Ve mahkeme, 2009 yılında yapılan başvuruyu oyçokluğuyla reddetti. İptali istenen 187. maddede “Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır. Ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir” deniyor.

Davayı kadın avukat açtı

AYM’ye gelen başvuru, bir kadın avukatın “yalnızca kendi soyadını kullanmak istediğini” belirterek Fatih 2. Aile Mahkemesi’ne açtığı davada yapılmıştı. Hakim Ruhi Özdemir, AYM’ye yasanın, “Anayasa’nın eşitlik ilkesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı olduğu”nu savunmuş ve maddenin erkeğin de istediği soyadını alma hakkını ihlal ettiğini belirtmişti.

AİHM, Türkiye’yi mahkum etti!

AİHM, 2004 yılında Avukat Ayten Ünal’ın eşinin soyadını (Tekeli) almayıp sadece kendi soyadını kullanmak için açtığı dava reddedilince Türkiye’yi mahkum etmişti. Mesleğinde kendi soyadı ile tanındığını gerekçe gösteren Avukat Ünal, Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi’ne “soyadı düzeltilmesi” davası açtı. Soyadının sadece “Ünal” olmasını isteyen Ayten Hanım davayı Medeni Kanun’da böyle bir hüküm olmadığı için kaybetti. Bunun üzerine de başvurduğu AİHM ise, Avrupa Konseyi’ne üye devletler arasında sadece Türkiye’de bu yönde bir uygulama olduğunu belirterek, kadın avukatı haklı bulmuş ve Türkiye’yi mahkum etmişti.