Malatya şehir merkezine 6 kilometre mesafede, Orduzu Mahallesi (Köyü) sınırları içerisinde, Malatya Ovası ve Fırat Nehrine hakim bir noktada konumlanan ve geçmişi yaklaşık 7 bin yıl öncesine kadar uzanan Arslantepe Höyüğü ziyaretçilerini bekliyor.
Tüm dünyayı kasıp kavuran koronavirüs nedeniyle müze, ören yeri, milli park gibi yoğun ziyaretçi çeken yerler de kapatılmıştı. Malatya’da en çok ziyaretçi çeken tarihi mekanların başını çeken Arslantepe arkeolojik alanı, normalleşme sürecine geçilmesiyle birlikte, 1 Haziran 2020’den itibaren tekrar ziyarete açıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığının kararıyla, Arslantepe yaz sezonu sabah 10 ila akşam 7 saatleri arasında ziyarete açık olacak. Korona’yla mücadele kapsamında bu tür tarihi mekanların uzun süre kapalı tutulduğunu göz önüne alan bakanlığın, Arslantepe’nin temizlik çalışmaları nedeniyle normalde kapalı tutulduğu Pazartesi günleri de açık tutulması talimatını verdiği öğrenildi.
20. yüzyılın başlarından itibaren Arslantepe’de ortaya çıkarılan eserlerden, Geç Hitit Dönemine ait kral ve aslan heykelleri ile saray duvarı kabartmaları (ortostat) Ankara’da Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergileniyor. O tarihlerde Malatya’da müze olmadığından eserler Ankara’ya götürülmüştü. 1960ların sonuna doğru Malatya’da müze açılmasıyla birlikte kazılarda ortaya çıkarılan eserler Malatya Arkeoloji Müzesinde sergilenmeye başlandı.
Kernek’te bulunan müzede sergilenen eserlerin önemli bir bölümünü Arslantepe kazılarından ortaya çıkarılanlar oluşturuyor. Bunlar arasında bugüne kadar dünyada bulunabilen en eski kılıçlar da yer alıyor. Malatya Müzesinde Karakaya baraj gölü suları altında kalan Caferhöyük, Değirmentepe, İmamoğlu, Pirot ve Köşkerbaba Höyüklerine ait kurtarma kazılarında ortaya çıkarılan eserler, Darende Yenice Tümülüs ve diğer uygarlıklara ait buluntular da sergileniyor.
Malatya Arkeoloji Müzesi tadilat nedeniyle 15 Haziran 2020 tarihine kadar ziyarete kapalıydı. Müze, belirtilen tarihten itibaren, Pazartesi günleri dahil olmak üzere, sabah 10 ila akşam 5 arası açık.
Arslantepe Neyi Anlatıyor?
19.yüzyıl sonundan itibaren araştırmacıların gelmeye başladığı, 20. yüzyılın başlarında meşhur Geç Hitit saray duvarı kabartmalarının bir bölümünün görülebildiği Arslantepe’de kazılar, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla 1930lı yıllarda başladı. O tarihte Fransız arkeolog Louis Delaporte höyüğün en yüksek noktasında Demir Çağına ait yapı kalıntılarını ortaya çıkardı. Bu dönem ortaya çıkarılan aslanlı kapı, ortostatlar, kral ve aslan heykelleri Ankara’ya götürüldü. 2. Dünya Savaşının araya girmesiyle sonlanan kazılar, savaşın bitmesinin ardından, 1949-51 yılları arası yine bir Fransız arkeolog Claude Schaeffer tarafından yürütüldü.
1961 yılında Türkiye Cumhuriyeti kazı iznini İtalya Roma La Sapienza Üniversitesi heyetine verdi. Başlarda Piero Meriggi ve Salvatore Puglisi tarafından yönetilen kazılar sonraki yıllarda Alba Palmieri ve Marcella Frangipane başkanlığında devam ettirildi. Prof. Dr. Frangipane geçen seneye kadar kazıların başındaki isimdi.
Her yıl yaz ayları yaklaşık 2 ay süren ve daha sonra araştırma ve yayın yapılan kazılar sayesinde devlet olgusunun ortaya çıkışına dair önemli ve tarihteki bilgileri değiştiren bulgulara ulaşıldı. İtalyan heyet, dünyada bugüne kadar bulunabilen ve erken dönem devlet, muhasebe, bürokrasi ve gümrük işlemlerinin varlığına işaret eden en eski kerpiç saray yapısı ile binlerce mühür baskıyı gün yüzüne çıkardı.
Yaklaşık 4,5 hektarlık yerleşim alanına sahip Arslantepe, 30 metre yüksekliğinde, 250 x 180 metre boyutlarında bir höyük. Fırat Nehrinin 15 kilometre güneyinde, Malatya’nın 6 km kuzeydoğusundaki Arslantepe’de İtalyanların kazıp ortaya çıkardığı anıtlar 5-5300 yıl öncesine dayanıyor. Bu tabakanın altında yaklaşık 2 bin yıl daha geriye giden yerleşim bulunduğu belirtiliyor.
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
FOTOĞRAFLAR: Arslantepe Höyüğü'nün havadan çekilmiş görüntüleri (AA)
