Hakkında İçişleri Bakanlığı tarafından verilen soruşturma izni Danıştay tarafından kaldırıldığı için davayla ilişkisi 'tanık'a dönüştürülen Mehmet Çınar'ın belediye başkanlığı döneminde, Malatya Yeşilyurt Belediyesi'nin aracı kılınarak, düzenlenen gri pasaportla yurtdışına 90 kişinin para karşılığında kaçırılması davasında sanık olarak yargılanan 3 kişi hakkında verilen beraat kararına Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi’nde itiraz edilerek, sanıkların cezalandırılmalarına karar verilmesi gerekirken beraat kararı vermesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu kaydedildi.
Yargılamayı beraatle sonuçlandıran Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nin gerekçeli kararında, yargılama aşamasında gündeme gelen çeşitli iddiaların ve suçlamaların aksine çok ilginç görüş ve değerlendirmelere yer verildi. İlk etapta soruşturmanın en önemli ismi olan Yeşilyurt'un AKP'li eski belediye başkanı Mehmet Çınar'ın 'tanık' konumuna getirilmesiyle ilginç bir sürece giren davanın gerekçeli kararında, iki parti halinde Malatya'dan düzenlenen belgeler ve gri pasaportla yurt dışına gönderilen, sonra da geri dönmeyen, tamamına yakını Almanya'ya iltica etmesine karşın 'mağdur' olarak belirtilirken, davanın biri de DEM Parti'nin Bingöl- Karlıova Belediye Başkan Aday Adayı olan 3 sanığının da beraat kararıyla birlikte devlete tazminat davası açabilecekleri de yer almıştı.
BERAAT ETTİRİLMİŞLERDİ..
Yeşilyurt Belediyesi tarafında Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği ile kağıt üzerinde yapılan sözde çevre projesi kapsamında Malatya ve Yeşilyurt sınırları içinde yaşamayan, çoğunluğu Bingöl ve Diyarbakır olmak üzere doğu ve güneydoğu illerinden 90 kişinin "Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek" adlı proje kapsamında Hizmet Damgalı Pasaport düzenlenerek Almanya'ya gönderilerek Türkiye’ye dönmemesine ilişkin olarak kamuoyunda "gri pasaport skandalı" olarak bilenen skandalla ilgili 3 sanığa indirilen yargılama süreci Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemesinde geçtiğimiz 4 Aralık 2024 tarihinde 'beraat'le sonuçlandırılmıştı.
17 Şubat 2020'de ve 17 Eylül 2020'de olmak üzere toplam 90 kişinin Yeşilyurt Belediyesi’nin sözde çevre projesi kapsamında gri pasaport düzenletilerek Almanya’ya 'kaçırılması' ve bunların Türkiye’ye dönmemesi üzerine başlatılan “Göçmen Kaçakçılığı Soruşturması” kapsamında Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemesine Yeşilyurt eski Belediye Başkan Yardımcısı Bekir Karakuş, Bingöl-Servi eski belediye başkanı Ali Ayrancı ve olayın Almanya’daki bağlantısı olduğu iddia edilen Ersin Kilit hakkında “Göçmen Kaçakçılığı Yapma” suçundan 3 ile 8 yıl arasında hapis cezası talebi ile Eylül 2022’de dava açılmıştı.
Savcılığın mütalaasında ceza verilmesi taleplerini uygun görmeyen Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemesi Yeşilyurt eski Belediye Başkan Yardımcısı Bekir Karakuş, Bingöl-Servi eski belediye başkanı Ali Ayrancı ve olayın Almanya’daki bağlantısı olduğu iddia edilen Ersin Kilit hakkında “Göçmen Kaçakçılığı Yapma” suçlamasından beraat kararı vermişti.
Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemenin gerekçeli kararında neden beraat verildiğine ilişkin durum da yurtdışına kaçırılanlar “mağdur” ifadesiyle vurgulanarak şöyle denilmişti:
“Göçmen Kaçakçılığı suçunun maddi unsuru, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî menfaat elde etmek amacıyla, yasal olmayan yollardan; Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlamaktan ibarettir. Çıkmaya imkân sağlamak da bir Türk veya yabancının Pasaport Kanunu hükümlerine göre elinde çıkış için belge olmadan veya ülkeden çıkış için açılmış bulunan kapılar kullanılmadan veya Pasaport Kanunu’nun 22. maddesi veya CMK hükümlerine göre ülkeden çıkması yasaklanan bir kimseyi ülke dışına çıkarmaktır. Somut olayda dernek üyelerine Malatya Valiliğinin oluru ile gri pasaport tahsis edildiği, Malatya Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü (Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü)’nün 01/01/2020-31/12/2020 yıllarına ait yolcu sorgulama sonuçlarına göre yurtdışına çıkış yapıp geri dönmediği tespit edilen şahısların Edirne Kapıkule Kara Hudut Kapısı’ndan çıkış yaptıkları anlaşılmakla, Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde dosya kapsamında dernek üyeleri adlarına düzenlenmiş gerçek hizmet pasaportları ile Türkiye’ye giriş-çıkış kapısı olarak tespit edilen Kapıkule sınır kapasından pasaport ibraz etmek suretiyle çıkış yaptıkları, bu şekilde gerçekleşen yurt dışına çıkış şeklinin yasal bir çıkış şekli olarak kabul edilmesi gerektiği, mağdurların yasal olarak Türkiye'yi terk etmesi nedeniyle TCK'nın 79. maddesinde düzenlenen Göçmen Kaçakçılığı suçunun "yasal olmayan yollardan" şeklindeki unsurunun gerçekleşmediği kabul edilerek, ...”
Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nin gerekçeli kararında yargılanan sanıkların beraatlerinin yanı sıra, devletten tazminat isteminde bulunabilecekleri, ayrıca avukat giderlerinin de devletçe ödenmesi hükmü şöyle belirtilmişti:
“Sanıklar Ali Ayrancı, Bekir Karakuş ve Ersin Kilit'in üzerlerine atılı "Göçmen Kaçakçılığı" suçunu işlediğinden bahisle cezalandırılması istemi ile mahkememize kamu davası açılmış ise de; yapılan yargılama ve toplanan deliller ışığında, sanıkların üzerilerine atılı suçun unsurları itibariyle oluşmadığı anlaşılmakla atılı suçtan sanıkların CMK'nın 223/2-a maddesi gereğince AYRI AYRI BERAATLERİNE, Sanıkların atılı suç nedeniyle gözaltı ve tutuklu kaldığı anlaşıldığından CMK'nın 232/6. Maddesi atfı ile CMK'nın 141-144. maddeleri gereğince beraat kararının kesinleştiğinin tebliğinden itibaren 3 ay içinde ve her halde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen 1 yıl içinde TAZMİNAT İSTEMİNDE BULUNULABİLECEĞİNİN; istemin zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde ve eğer o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde karara bağlanacağının İHTARINA, Yargılamada sanıkların kendilerini vekalete dayalı müdafi ile temsil ettirdiği dikkate alınarak yürürlükte olan AAÜT'ne göre 30.000 TL'nin vekalet ücreti olarak hazineden alınarak sanıklara verilmesine Yargılama giderlerinin hazine üzerine bırakılmasına, …”
KARARA BAŞSAVCILIK İTİRAZ ETTİ
Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı, Malatya 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nin beraat kararına Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi üzerinden istinafa götürerek itiraz etti.
Malatya Cumhuriyet Başsavcılığının kısa itiraz gerekçesinde, “Sanıkların birbirleriyle soruşturma ve kovuşturma aşamasında çelişki içeren savunmaları, tanık beyanları, Masak raporu, Hts kayıtları, kolluk araştırma tutanağı, toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde sanıkların üzerine atılı suçu işledikleri bu sebeple sanıklar hakkında ayrı ayrı 5237 Sayılı TCK'nun79/1,43,53,63, maddeleri gereğince cezalandırılmalarına karar verilmesini gerekirken Beraat kararı vermesi usul ve yasaya aykırı olmuştur. Usul ve esas yönünden Kanun'a aykırı bulunduğundan kararın istinâfen kaldırılması arz olunur.” denildi.
OLAYIN İDDİANAMEDEKİ ANLATIMI..
Gri pasaport düzenlenerek 90 kişinin yurt dışına kaçırılmasına ilişkin ‘Göçmen Kaçakçılığı’ skandalı iddianamede, olay şöyle özetlenmişti:
'Şüpheliler Ali Ayrancı ve Ersin Kilit'in yurtdışına Türk Vatandaşı şahısları para karşılığı göndermek üzere anlaştıkları, bu konuda çeşitli belediyelerle irtibat kurarak yasal görünüm elde etmek amacıyla projeler kapsamında işlemleri yürütmeyi kararlaştırdıkları, bu amaçla Malatya Yeşilyurt Belediyesi'ne o dönem başkan yardımcılığı yapan ve öncesinde tanıştıkları Bekir KARAKUŞ ile irtibat kurdukları, şüphelilerin Malatya'da birkaç kez görüştükleri, olayın ayrıntıları üzerinde anlaştıktan sonra Bekir Karakuş'un Ali Ayrancı'yı da yanına alarak durumu Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar'a aktardıkları, Belediye Başkanı'na yurtdışında bulunan ve hayırsever bir Türk Vatandaşının çeşitli projeler kapsamında belediye çalışanlarını yurtdışına gezi ve araştırma yapmak amacıyla götürmeyi istediğini, tüm masrafın bu şahıs tarafından karşılanacağını, bu projelerin kamusal projeler olması nedeniyle şahsın da masrafını Alman Makamlarından karşılayacağını, projeler nedeni ile belediyenin herhangi bir yük üstlenmeyeceğini belirterek Belediye Başkanını ikna ettikleri, şüphelilerden Bekir Karakuş'un bir kısım belediye personeli ile birlikte Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirme Projesi adı altındaki projeyi hayata geçirdikleri, bu amaçla Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği ile irtibat kurdukları, daha önce tespiti yapılan ve Malatya ili dışında bulunan şahısları anılan derneğe üye yaptıkları, dernek ile belediye arasında protokol yaptıkları, akabinde belediyeden ilgili Meclis Kararları ile gerekli diğer resmi işlemleri gerçekleştirdikleri, 15/02/2020 ve 19/09/2020 tarihlerinde olmak üzere iki kafile halinde daha önce tespiti yapılan ve kendilerine hizmet pasaportu çıkardıkları kişileri yurtdışına gönderdikleri, ilk kafile ile birlikte bir kısım belediye çalışanının da proje kapsamında Almanya'ya gönderildiği, belediye çalışanlarının projeye dahil edilmesinin amacının projenin gerçek bir proje olduğu yönünde görüntü verilmek istenmesi olduğu, nitekim giden belediye personelinin gerçekten Almanya'da gezi ve inceleme işlemlerini gerçekleştirdikleri, yurtdışına gönderilen şahıslardan hiçbirinin yurda geri dönmediklerinin anlaşıldığı, şahısların yurda çıkışta kullanmış oldukları pasaportların dönüş mührü bulunmaksızın belediyeye akabinde imhası için İl Nüfus Müdürlüğü'ne gönderildiğinin tespit edildiği. yurtdışına gönderilen şahısların yakınlarının tanık sıfatı ile dosya kapsamında dinlenildiği, Bir kısım tanık beyanlarında yurtdışına giden yakınlarının 4500 ile 7000 Euro arasında değişen meblağlarda bir parayı tanımadıkları birilerine ödediklerine dair ifadelerinin bulunduğu, bu ifadelerden de anlaşılacağı üzere yurtdışına giden şahıslardan şüpheliler tarafından miktarı tam olarak tespit edilemeyen miktarda paraların alınmış olduğunun anlaşıldığı, nitekim yurtdışına giden belediye çalışanlarının masraflarının tamamının şüphelilerden Ersin Kilit tarafından karşılandığı, Ersin Kilit'in diğer şüpheli Bekir Karakuş aracılığıyla Yeşilyurt Belediyesi Hayır Çarşısı'na yardımda bulunduğu, bu durumun şüpheli Bekir Karakuş'un beyanında da açıkça anlaşıldığı, bu şekilde tüm şüphelilerin yasal yolları ve Yeşilyurt Belediyesi'ni kullanarak dosyada isimleri geçen 90 kişiyi yurtdışına kaçırarak Göçmen Kaçakçılığı Suçunu işledikleri, Her ne kadar şüphelilerce suçun yasal unsurlarının oluşmadığı, yasal olmayan yollardan bir göndermenin gerçekleşmediği, yurtdışına gönderilen şahısların resmi pasaportlarla resmi kanallarla yurtdışına gittikleri ileri sürülmüş ise de, yurtdışına gönderilen şahısların hiçbirinin Malatya ili ile ilgisinin bulunmadığı, şahısların usulsüz bir şekilde dernek kayıtlarının gerçekleştirildiği, baştan beri Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirme projesine katılım amacı taşımadıkları, amaçlarının tanık olarak dinlenilen yakınlarından da açıkça anlaşıldığı üzere yurtdışına gitmek olduğunun aşikâr olduğu, dolayısıyla bu şahısların hiçbirinin hizmet pasaportu almaya yetkili kişiler olmadıklarının anlaşıldığı, bu nedenle her ne kadar yasal yollarla gerçekleştirildiği iddia edilse de şüphelilerin eylemlerinin yasayı dolanarak sonuçta yasal olmayacak şekilde sonuçlandığı, yine şüphelilerden Ersin Kilit vekillerince her ne kadar aynı eylem nedeniyle Alman Makamları tarafından yargılandıkları ileri sürülmüş ise de sunulan evraklardan ve şüpheli Ersin Kilit'in Ordu Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde alınan ifadesinde de açıkça görüldüğü üzere Alman Makamlarınca verilen para cezasının Ordu'dan gelen kafileye yönelik olduğunun, dosyamız ile ilgisinin bulunmadığının görüldüğü anlaşılmakla..”
Gri Pasaport Davasında Savcının 26 Kasım 2024 tarihli duruşmada mahkemeye sunduğu esas hakkındaki mütalaasında şu ifadeleri kullanılmıştı:
"Sanıklar Ali Ayrancı ve Ersin Kilit'in, Türk vatandaşı şahısları para karşılığı yurtdışına göndermek üzere anlaştıkları, bu amaçla çeşitli belediyelerle irtibat kurarak yasal görünüm elde etmeye çalıştıkları anlaşılmıştır.
Bu kapsamda sanıkların, o dönem Yeşilyurt Belediye Başkan Yardımcısı olan Bekir Karakuş ile görüştükleri, Karakuş’un ise konuyu dönemin Belediye Başkanı Mehmet Çınar’a aktardığı belirlenmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda, belediye çalışanlarının yurtdışında inceleme ve gezi yapacağı iddiasıyla bir proje oluşturulmuş, ‘Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirme Projesi’ adı altında hizmet pasaportları çıkarılarak iki farklı kafileyle yurtdışına insan gönderildiği tespit edilmiştir..
..Sanıklar, Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği ile irtibata geçmiş, Malatya dışından temin edilen şahısları bu derneğe üye yapmış ve belediye ile bir protokol imzalayarak süreci resmileştirmeye çalışmıştır. 15 Şubat 2020 ve 19 Eylül 2020 tarihlerinde iki kafile halinde insanları yurtdışına göndermişlerdir. Ancak gönderilen şahısların hiçbiri Türkiye’ye geri dönmemiştir..
..Bir kısım tanık beyanlarında, yakınlarının 4.500 ile 7.000 Euro arasında değişen miktarlarda paralar ödedikleri belirtilmiştir. Ödenen paraların tam miktarı tespit edilememiştir. Ayrıca, yurtdışına giden şahısların hiçbiri Malatya ile bağlantılı olmamasına rağmen, usulsüz bir şekilde derneğe üye yapılarak hizmet pasaportu almaları sağlanmıştır."
malatyahaber.com
